وجود پتانسیل طراحی و ساخت رایانه های کوانتومی در کشور
مجری پروژه «مطالعه ابعاد فنی رایانش کوانتومی و امکان سنجی بومی سازی آن» خبر داد:
مجری پروژه «مطالعه ابعاد فنی رایانش کوانتومی و امکان سنجی بومی سازی آن» از وجود آزمایشگاه های مجهز و پتانسیل مناسب برای ساخت رایانه های کوانتومی مبتنی بر فناوری ابررسانه خبر داد.
محمدهادی بکایی با بیان اینکه پروژه «مطالعه ابعاد فنی رایانش کوانتومی و امکان سنجی بومی سازی آن» یکی از ۴ پروژه مربوط به تدوین نقشه راه فناوری کوانتومی است، اظهار کرد: اخیرأ موضوع فناوری های کوانتومی در بسیاری از کشورهای پیشرو مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته و در ایران هم نهادهای مختلفی از جمله سازمان انرژی اتمی، دانشگاه عالی دفاع ملی و پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات به این موضوع ورود کرده اند.
وی با بیان اینکه هر مجموعه و نهادی از دیدگاه و ابعاد کاربردی خود، فناوری های کوانتومی را مورد تحلیل و ارزیابی قرار می دهد، گفت: پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با توجه به اهمیت و نیاز کشور در آینده به این فناوری به عنوان یک فناوری توانمندساز در بسیاری از حوزه ها، موضوع مطالعه ابعاد مختلف فناوری کوانتومی و تدوین نقشه راه در این حوزه را در فهرست اولویت ها قرار داده است.
بکایی با استناد به یکی از گزارش های موسسه هادسون آمریکا، رقابت بین ابرقدرت ها برای رسیدن به این فناوری را معادل رقابت کشورها در جنگ جهانی دوم برای دستیابی به بمب اتمی دانست، تا جایی که دارنده این فناوری می تواند مسلط به کشورها شده و از دیگر کشورها در جهت منافع خود بهره برداری کند.
کامپیوترهای کوانتومی قدرت بالایی در پردازش اطلاعات دارند
مجری پروژه «مطالعه ابعاد فنی رایانش کوانتومی و امکان سنجی بومی سازی آن» امتیاز بارز کامپیوترهای کوانتومی را نسبت به کامپیوترهای کلاسیک، قدرت بالای پردازش آنها عنوان کرد و گفت: با توجه به پیشرفت های اخیر در حوزه رایانش کوانتومی، رسیدن به زمان برتری کامپیوترهای کوانتومی بسیار نزدیک بوده و کارشناسان آن را کمتر از ۵ سال دیگر پیش بینی می کنند.
به گفته وی، دوره برتری کامپیوترهای کوانتومی زمانی است که این کامپیوترها قادر خواهند بود مسائلی را حل کنند که کامپیوترهای کلاسیک قادر به حل آنها در زمان معقول نیستند.
بکایی با اشاره به یک خبر اخیر ناسا اضافه کرد: این زمان ۵ سال پیش بینی شده است. هرچند خبرهای ضد و نقیضی نیز در خصوص رسیدن به این برتری در زمان حاضر نیز شنیده می شود که البته جزئیات و صحت و سقم آن هنوز مشخص نیست.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در ادامه به یکی از حوزه هایی اشاره کرد که در آینده بسیار وابسته به فناوری رایانش کوانتومی خواهد بود و یادآور شد: مدل ها و الگوریتم هایی که در حال حاضر در حوزه یادگیری ماشین استفاده می شود، به قدری پیچیده شده اند که دیگر نمی توان از طریق کامپیوترهای معمولی، آنها را پوشش داد و نتیجه دلخواه را در زمان مناسب به دست آورد.
بکایی با اشاره به مثالی در همین خصوص اذعان کرد: به عنوان مثال در بسیاری از کاربردها اگر در گذشته یک جیپییو برای محاسبات مدلسازی مورد نیاز بود، در حال حاضر به آرایه ای از جیپییوها نیاز است. در آینده این نیاز قطعا گسترده تر شده و مجموعه ای از جیپییوها هم برای محاسبات کارایی ندارد و آنجاست که نیاز به فناوری رایانش کوانتومی برای انجام محاسبات بیش از پیش حس خواهد شد. در آن شرایط در صورت عدم وجود دانش ساخت رایانه های کوانتومی و همچنین تامین آن توسط کشورهای دیگر (به دلایل مختلف مانند تحریم) بسیاری از صنایع و همچنین تحقیقات دانشگاهی معطل خواهد ماند.
طراحی، تولید و استفاده از هر تکنولوژی، توجیه و منطق خود را دارد
مجری پروژه «مطالعه ابعاد فنی رایانش کوانتومی و امکان سنجی بومی سازی آن» همچنین در پاسخ به یکی از سوالات رایج بین عموم مبنی بر اینکه آیا کامپیوتر کلاسیک در داخل کشور ساخته شده که اقدام به برنامه ریزی برای ساخت کامپیوترهای کوانتومی کرده اید؟ گفت: طراحی، تولید و استفاده از هر تکنولوژی، توجیه و منطق خود را دارد. ما دانش فنی و تئوری ساخت کامپیوتر کلاسیک را داریم اما در حال حاضر توجیه اقتصادی برای انجام این کار وجود ندارد. چرا که تمام قطعات و تجهیزات مرتبط با هزینه های معقول قابل خریداری و استفاده است.
این پژوهشگر افزود: در عوض ساخت رایانه های کوانتومی در جهان در اول راه بوده و با ورود ایران به این حوزه می توان انتظار داشت علاوه بر استفاده از این پتانسیل برای حل مسائل داخلی، به بازار مالی این حوزه ورود کرده و از منافع آن در سطح منطقه و حتی جهان استفاده کرد.
عضو پژوهشکده فناوری اطلاعات در ادامه اظهارات خود به بستر فعلی و در دسترس برای ساخت کامپیوترهای کوانتومی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر در بسیاری از کشورها روی ساخت رایانه های کوانتومی مبتنی بر فناوری ابر رسانه کار شده و نمونه های اولیه و کاربردی آن از مرحله آزمایشگاهی عبور کرده و بسیاری از چالش ها و مسائل آن حل شده است. ما هم بنای اولیه خود را برای رسیدن به دانش ساخت رایانه های کوانتومی با استفاده از فناوری ابررسانا اختصاص دادهایم، هر چند باید نیم نگاهی هم به دیگر روش های ساخت داشته باشیم تا در صورت لزوم در آینده بتوان از آنها نیز استفاده کنیم.
به گفته بکایی، آزمایشگاه های خوبی از ابررسانه ها در کشور داریم که می توان از پتانسیل آنها در این راه، نهایت استفاده را بکنیم.
مجری پروژه «مطالعه ابعاد فنی رایانش کوانتومی و امکان سنجی بومی سازی آن» از وجود آزمایشگاه های مجهز و پتانسیل مناسب برای ساخت رایانه های کوانتومی مبتنی بر فناوری ابررسانه خبر داد و گفت: اولویت اول ما در حوزه رایانش کوانتومی ساخت پردازنده کوانتومی در اشل آزمایشگاهی با استفاده از فناوری ابررسانا است.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر نسخه اولیه اقدامات لازم برای دستیابی به دانش فنی رایانش کوانتومی تدوین شده که با نهایی سازی آن و تامین بودجه لازم در آینده ورود عملیاتی به این حوزه را کلید خواهیم زد.