بعد از قطعی 10 روزه اینترنت جهانی و خسارت به کسب و کارهای اینترنتی و فعالان اقتصادی، امیر ناظمی رئیس سازمان فناوری اطلاعات از ارائه لایحهای برای قطع اینترنت با مجوز مجلس خبر داد و گفت: چون اینترنت مانند آب و هوا بوده و ضروری است از اینرو قابل قطعکردن نیست بنابراین ما بهدنبال تهیه لایحهای هستیم تا از این پس قطع اینترنت تنها با تصویب مجلس امکانپذیر باشد. بعد از اعلام این خبر حمیده زرآبادی نایبرئیس کمیته ارتباطات کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز از ارائه طرح دوفوریتی برای اعمال هرگونه قطعی اینترنت با مجوز مجلس خبر داد. وی نیز اعلام کرد که در صورت تصویب طرح دوفوریتی الزام دسترسی به خدمات اینترنت، اعمال هرگونه قطعی یا محدودیت اینترنت بدون مجوز مجلس ممنوع خواهد بود. حال با رسانهای شدن این خبرها به سراغ حمیده زرآبادی نماینده قزوین و چند نفر از نمایندگان دیگر فعال در حوزه فضای مجازی رفتیم و نظر آنان را درباره این طرح جویا شدیم.
قطع نشدن اینترنت مطالبه عمومی
«باتوجه به ناآرامیهای اخیر و قطعی 10 روزه اینترنت خسارات زیادی به کسب و کارها و فعالان اقتصادی وارد شد. چرا که در حال حاضر کمتر فعالیت اقتصادی و کسب و کاری را سراغ داریم که حتی بخشی از کارهای آن بر بستر اینترنت جهانی صورت نگیرد و از خدمات اینترنتی بهره نبرد، به همین دلیل قطعی اینترنت به تمام فعالیتهای اقتصادی کشور ضربه زد.»
حمیده زرآبادی عضو کمیسیون صنایع و معاون مجلس با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت:البته خسارتهای غیرمادی نیز با قطعی 10 روزه اینترنت جهانی به کشور وارد شد به طوری که در این مدت نتوانستیم به تعهدات بینالمللی خود عمل کنیم. در واقع برندینگها که زحمات زیادی برای آنها کشیده شده بود، خسارت دیدند. از سوی دیگر نخبگان در حال مهاجرت از کشور هستند چراکه حوزه فناوری را بستر برای ادامه فعالیت امن نمیبینند.
نماینده مردم قزوین با اشاره به اینکه درست است که ما اینترنت جهانی را به بهای امنیت در کشور قطع کردیم، گفت: اما مشکلات دیگر امنیتی نیز در کشور به وجود آمد. بهعنوان مثال برخی از شرکتهایی که به کشور در تحریم و دور زدن آن کمک میکردند شناسایی شدند و حال امکان ادامه فعالیت آنها وجود ندارد به همین دلیل باید برای قطعی اینترنت ساختار مشخص و معینی ایجاد کنیم.
عضو کمیته ارتباطات کمیسیون صنایع و معادن مجلس معتقد است کشور در حوزه فضای مجازی دارای تعدد آرا و نظردهی برای استفاده از خدمات اینترنت است و همین موضوع بینظمی را در حوزه تصمیمگیری به وجود آورده است.
زرآبادی گفت: نهادی که باید برای بحث امنیت ملی تصمیم بگیرد، تنها شورای عالی امنیت ملی کشور است اما نهادهای دیگری مانند شورای امنیت کشور، دادستانی، شورای عالی فضای مجازی و… نیز میتوانند دستور قطعی اینترنت را بدهند و در این زمینه ورود پیدا کنند در حالیکه بر اساس قانون اساسی تنها مرجع قانونگذاری مجلس است و شأن و جایگاه آن باید رعایت شود که در موارد اضطرار شورای عالی امنیت ملی و در سایر موارد مجلس ورود کند و به این اوضاع نظم دهد.
وی با بیان اینکه نباید تنها راه برقراری امنیت، قطع اینترنت جهانی باشد، افزود: نهادها باید از راههای دیگر برقراری امنیت که همانا فرهنگسازی، اشراف اطلاعاتی، انجام کارهای دیگر امنیتی وایجاد بستر مناسب است را برای اعتراضات نیز فراهم کنند. اینکه تنها بخواهیم با قطع اینترنت امنیت را در کشور برقرار کنیم بازتاب خوبی برای کشورمان ندارد و نیروهای توانمند ما را که برای برقراری امنیت در کشور زحمت میکشند ناتوان جلوه میدهد.
نماینده مردم قزوین ابراز امیدواری کرد که این طرح در مجلس رأی بیاورد چون نگاه مثبتی از سوی نمایندگان به آن وجود دارد. وی در ادامه گفت: تعداد زیادی از نمایندگان این طرح را امضا کردهاند و نمایندگان دیگری نیز بودند که خواهان امضای طرح بودند اما از آنجایی که برای ارائه آن به هیأت رئیسه عجله داشتم از اینرو منتظر جمعآوری رأیهای بیشتر نمایندگان نماندم و با همان تعدادی که نیاز بود تا طرح به هیأت رئیسه ارجاع شود، را جمعآوری کردم تا سریعتر در نوبت قرار بگیرد و برای رأیگیری به صحن مجلس برود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن نیز درباره دوفوریتی ارائه دادن طرح نیز گفت: وقتی یک موضوعی در کشور زیرساختی و ضروری و مطالبه مردم باشد نمایندگان میتوانند یک طرح دوفوریتی را به هیأت رئیسه ارائه دهند تا در صحن مجلس مطرح شود و اگر دوفوریت آن رأی بیاورد در عرض 48 ساعت به قانون تبدیل و به شورای نگهبان تحویل داده میشود.
وی افزود: قطعی اینترنت جهانی خسارتهای زیادی را به مردم وارد کرد و اکنون قطع نشدن اینترنت به یک مطالبه عمومی تبدیل شده است و مردم نگران هستند که این اتفاق دوباره تکرار نشود.
برقرار نشدن امنیت با قطع اینترنت
احمد مازنی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز با بیان اینکه این طرح دوفوریتی را حمیده زرآبادی عضو کمیته ارتباطات کمیسیون صنایع و معادن مجلس به هیأت رئیسه ارائه داده، به «ایران» گفت: من از امضاکنندگان این طرح هستم و از آن حمایت میکنم، چون امروزه دیگر اینترنت جزو نیازهای ضروری و اساسی مردم است.
عضو کمیته فضای مجازی کمیسیون فرهنگی افزود: به نظر میرسد هنوز برای عدهای از مسئولان اینترنت شناخته شده نیست و آسانترین کاری که به نظرشان میرسد قطع اینترنت جهانی است. آنها نمیدانند که با قطع اینترنت مسائل اجتماعی، فرهنگی و… حل نمیشود، با این اقدامهای دم دستی نمیتوان امنیت را در کشور برقرار و مشکلات را حل کرد. ما نیاز به نگاهی عمیقتر در این حوزه داریم.
مازنی گفت: عدهای از مسئولان تصور میکنند اگر ما شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم و از اینترنت جهانی بینیاز باشیم اقدام صحیحی صورت گرفته، این در حالی است که همانطور که ما در دنیای فیزیکی با کشورهای همسایه و دنیا ارتباطات بینالمللی داریم همین موضوع در حوزه فضای مجازی نیز صدق میکند و نمیتوانیم با دیوار کشیدن به دور کشور ارتباطات خود را با دیگر کشورها و مردم دنیا مسدود کنیم و این به هیچ وجه امکانپذیر نیست. نمیتوان روابط آنلاین انسانها را قطع و متوقف کرد.
نماینده مردم تهران در ادامه با بیان اینکه عدهای نمیدانند که تصمیم آنها مبنی بر قطع اینترنت میتواند صدمات جبرانناپذیر و خسارتهای زیادی را به بحث اقتصادی و کسب وکارهای مردم بزند، گفت: پیشنهاد نمایندگان مجلس این است که اگر روزی به دلایل امنیتی به قطع کوتاهمدت اینترنت جهانی در کشور نیاز شد با مجوز مجلس این کار انجام بگیرد تا اینقدر با سهولت عدهای دست به قطع اینترنت جهانی در کشور نزنند.
مازنی در پاسخ به این سؤال که آیا فکر میکنید این طرح رأی بیاورد، گفت: ما بهعنوان نمایندگان مردم وظیفه و اختیار داریم که اگر مسألهای برای منافع ملی ضروری و مطالبه مردم است در قالب طرح به مجلس ارائه دهیم اما تشخیص نهایی با شور و بحث در کمیسیونهای تخصصی ذیربط مشخص خواهد شد ولی جمعبندی من این است که اکثر نمایندگان مجلس با این طرح موافق باشند و نگاه مثبتی به این طرح دارند.
وی افزود: تنها دغدغه ما بحث زمان است چون زمان مجلس دهم خرداد ماه به پایان میرسد ولی معمولاً بحثهای حیاتی کشور در اولویت قرار میگیرد و قطع اینترنت جهانی نیز جزو موارد ضروری، اساسی و زیرساختی کشور محسوب میشود از اینرو امیدواریم هیأت رئیسه این طرح را در اولویت قرار دهد تا به قانون تبدیل شود.
ورود مجلس برای قطعی اینترنت
مهدی شیخ دیگر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز با بیان اینکه روز شنبه در جریان این طرح دوفوریتی قرار گرفتم و از امضاکنندگان و موافقان این طرح هستم، به «ایران» گفت: قطع اینترنت خسارتهای زیادی به بحث اقتصادی و کسب وکارهایی که در این بستر فعالیت میکنند و به مراکز دانشگاهی، پژوهشگاهها و… وارد میکند، به همین دلیل این طرح به مجلس ارائه میشود که اگر روزی هم به دلایل امنیتی شورای عالی امنیت ملی کشور تصمیم به قطعی اینترنت گرفت، اینترنت مراکز مهم قطع نشود.
عضو کمیته فضای مجازی کمیسیون فرهنگی افزود: باید قبل از قطعی فلهای اینترنت، دستهبندی صورت بگیرد و اگر بهدلیل امنیت ملی اینترنت قطع شد دیگر نباید مراکز مهم صدمه ببینند، از اینرو باید به این قطعی در صورت نیاز نظم داده شود.
نماینده مردم تهران با اشاره به اینکه قرار است هفته آینده این طرح در مجلس مطرح شود، گفت: از سوی دیگر این طرح طرفداران زیادی دارد و بسیاری از نمایندگان چه آنهایی که فرصت کردند امضا کنند و آنهایی که بهدلیل فوریت در تحویل طرح موفق به امضا نشدند از آن استقبال کردند.
محمد اسماعیل سعیدی دیگر عضو کمیسیون فرهنگی نیز به «ایران» گفت: من از جزئیات طرح دوفوریتی اعمال هرگونه قطعی اینترنت با مجوز مجلس مطلع نیستم ولی میدانم که حمیده زرآبادی چنین طرحی را به مجلس ارائه کرده و با استقبال خوبی نیز مواجه شده است.
عضو کمیته فضای مجازی کمیسیون فرهنگی افزود: نه میتوان تمام اختیارات قطعی اینترنت را به مجلس داد و نه میتوان مجلس را در قطعی اینترنت نادیده گرفت، از اینرو معتقدم برخی از قطعیهای اینترنت باید با نظر مجلس انجام شود و در برخی موضوعات مانند وقتی که بحث امنیتی در میان است تنها باید شورای عالی امنیت ملی کشور ورود کند. چون وقتی امنیت مردم و کشور به میان میآید نمیتوان قطعی اینترنت را به شور گذاشت چون تا تصمیمگیری شود زمانهای حیاتی و حساس از دست میرود و نمیتوان اقدامهای امنیتی درستی انجام داد.