دستورالعمل ارائه تسهیلات ضرروی به شرکتهای نوپا به دلیل شیوع کرونا تصویب و در گام اول ۶ شرکت بعد از بررسیهای لازم برای دریافت این وام انتخاب شدهاند. در صورت موافقت نهایی وزارت ارتباطات به زودی و براساس برنامهریزیهای صورت گرفته تهسیلات به این شرکتها پرداخت خواهد شد.
اواسط اسفند ماه سال گذشته و با شیوع سریع کرونا در کشور بسیاری از شرکتهای استارتآپی به دلیل کاهش فروش و کسب درآمد، خبر از تعدیل نیرو و برخی دیگر هم از تعطیلی موقت خود خبر دادند. در این راستا وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در توییتر خود از اعطای وام کم بهره از پول وجوه اداره شده این وزارتخانه و صندوق نوآوری و شکوفایی خبر داد تا با این تسهیلات، تعدیل نیرو در این شرکتهای نوآور متوقف شود. حالا سعید روشنی، مجری طرح نوآفرین و مشاور سازمان فناوری اطلاعات به پیوست میگوید که هفته گذشته دستورالعمل ارائه این تسهیلات به شرکتهای نوپا تصویب شده و ۶ شرکت هم برای دریافت این تسهیلات انتخاب شدهاند که با تایید وزیر ارتباطات به زودی آنها میتوانند از این تسهیلات استفاده کنند.
روشنی در مورد اینکه از اسفند سال گذشته و برای دریافت این تسهیلات چند شرکت از طریق سایت نوآفرین ثبتنام کردهاند به پیوست گفت: «تاکنون ۵۹ شرکت برای دریافت این تسهیلات در سامانه نوآفرین و صفحه مخصوص دریافت وام اضطراری نوآفرین ثبتنام کردهاند. ما تمام این ۵۹ درخواست را بررسی نکردهایم چون تعداد بسیاری از این درخواستها بیارتباط با دستهبندی کسبوکارهایی است که امکان دریافت این تسهیلات را دارند.» به گفته او بعد از بررسیهای انجام شده حالا ۶ شرکت برای دریافت این وام ضروری انتخاب شدهاند.
از زمان مطرح شدن ارائه وام ضروری به کسبوکارهایی که به خاطر کرونا خسارت دیدهاند، انتقاداتی از سمت گروهی از کسبوکارها مطرح شده که چرا در این زمینه محدودیت برای ارائه وام در نظر گرفته شده و چرا تمامی کسبوکارها تحت پوشش این تسهیلات قرار نمیگیرند. روشنی در واکنش به این انتقادات گفت: «از ابتدای شروع کرونا بررسیهای میدانی ما شروع شد و با آماری که از خود این اکوسیستم دریافت کردیم متوجه شدیم که در مرحله اول فعالان آنلاین حوزه گردشگری، ثبت سفارش غذا و ارائه خدمات در منزل بیشترین صدمه را دیدند به همین خاطر در گام اول این تسهیلات به فعالان گردشگری، فروش بلیط (شامل بلیط مسافرتی، سرگرمی شامل سینما و تئاتر) و خدمات در محل (شامل نظافت منزل،تعمیران وسایل و …) تعلق خواهد گرفت.»
روشنی در واکنش به این نکته که همچنان اعتراضهایی نسبت به روشن نبودن دقیق واگذاری این تسهیلات مطرح است افزود: «برخی از این اعتراضها واقعا وارد نیست. در قدم اول این سه حوزه را انتخاب کردیم چرا که میدانیم عدهای استاد در گرفتن وام و تسهیلات از دولت هستند. در واقع کاملا مشخص است که شرکتی که ۲۰۰میلیارد پول بیلبورد تبلیغاتی در سطح شهر میدهد حقی برای استفاده از این تسهیلات ندارد. بنابراین ما این سه حوزه را انتخاب کردیم تا کسانی که مستحق دریافت این کمکها هستند امکان استفاده از آن را داشته باشند.» روشنی تاکید میکند که وزارت ارتباطات میداند که این میزان تسهیلات چندان بالا نیست و نمیتواند تمام خسارتهای کسبوکارهای نوپا را برطرف کند اما در تلاش است تا میزان این تهسیلات را با کمک بخشهای دیگر افزایش دهد.
روشنی در پاسخ به این سوال که نام شرکتهایی که در حالجاضر موفق به دریافت این تهسیلات شدهاند چگونه اعلام خواهد شد اعلام میکند که هنوز به صورت قطعی نام این شرکتها برای دریافت وام تایید نشده؛ اما به محض تایید، نام این شرکتها همراه با لگو برند و دیگر اطلاعات لازم در صفحه وام اضطراری به صورت شفاف اعلام خواهد شد. روشنی همچنین در پاسخ به این سوال که میزان ارائه تسهیلات به هر کسبوکاری چقدر خواهد بود گفت: «منتشر کردن این اطلاعات نیز از سمت ما بلامانع است؛ اما از آنجایی که ممکن است اعلام رقم وام به شرکتها جزیی از اطلاعات محرمانه آن باشد پس اطلاعرسانی در این زمینه از سمت ما نمیتواند صورت بگیرد.»
آنطور که روشنی اعلام میکند به مرور زمان و با بیشتر شدن میزان ارزش تسهیلات، آنها میتوانند کسبوکارهای بیشتری را به چرخه دریافت تسهیلات ضروری کسبوکارها در شرایط بحران اضافه کنند.
اولویت در این تسهیلات زنده ماندن نیروی انسانی است
درحالی ارائه تسهیلات ضروری به شرکتهای نوپا آغاز شده که برخی کسبوکارها اعلام میکنند که شرایط دریافت این تسهیلات آنقدر سخت در نظر گرفته شده که آنها نمیتوانند از این تسهیلات استفاده کنند. برای نمونه مدیر عامل الوپیک در گفتوگویی که پیش از این با پیوست داشت اعلام کرده که پیششرطهایی در نظر گرفته شده برای دریافت این تسهیلات مانند توقف تعدیل نیرو یا جذب سرمایه آنها را در شرایط دشوار برای دریافت این تهسیلات قرار داده است.
در مقابل این نظرها اما مجری طرح نوآفرین اعلام میکند که نه تنها این پیششرطها برای دریافت این وام سخت نیست بلکه برای حفظ نیروی انسانی کسبوکارها ضروری است. سعید روشنی با اعلام اینکه اولویت اصلی ارائه این تهسیلات توجه و کمک به نیروی انسانی است گفت: «اولویت ما در این طرح نیروی انسانی است نه کسبوکارها چرا که در هر شرایطی یک تعداد کسبوکار موفق میشوند و یک عده هم شکست میخورند. بنابراین در شرایط کرونا ما این طرح را برای این در نظر گرفتهایم تا آدمها زنده بمانند و به خاطر شیوع ویروس و خسارت وارد شده به کسبوکارها نیروی انسانی نابود نشود.»
اما او در پاسخ به این سوال که بسیاری از شرکتها برای دریافت این تهسیلات با مشکل تضمین بانکی و ارائه وثیقه نیز روبهرو شدهاند هم توضیح میدهد که این وام در دو سطح و با کمترین میزان دریافت تضمین گرفته میشود. روشنی در مورد سطوح پرداخت این تسهیلات گفت: «تاجایی که میدانم نظام وثایق برای دریافت این تهسیلات پیچیده نیست. این تسهیلات هم در دوسطح پرداخت میشود. در سطح یک که کمتر از ۵۰۰ میلیون است باید برای تضمین چک با ظهرنویسی ۲ ضامن ارائه شود و در سطح ۲ که پرداخت تسهیلات بالای ۵۰۰ میلیون تومان است شرکت باید اوراق سهام قابل معامله در بازار، اوراق خزانه، ضمانتنامه معتبر بانکی یا ضمانتنامه صادره از صندوق نوآری یا صندوق پژوهش فناوری یا وثیقه ملی داشته باشد.» روشنی تاکید میکند که آنها در حالحاضر به دلیل شرایط کشور سرمایه محدودی در اختیار دارند؛ اما تمام تلاش خود را به کار گرفتهاند تا سرمایه این تسهیلات را افزایش و در ادامه شرکتهای بیشتری را برای زنده ماندن در این شرایط سخت تحت پوشش کمکهای خود قرار دهند.
تسهیلات برای نیروی انسانی روزمزد استارتآپها
اما خسارت وارد شده کرونا تنها به کسبوکارها و نیروهای استخدامی آنها نبوده است. در حالحاضر صدها نیروی انسانی که به صورت غیر مستقیم با این کسبوکارهای آنلاین همکاری میکنند نیز به دلیل شیوع این ویروس درآمد خود را از دست دادهاند. عمده نیروهای روزمزدی هم که در این بین آسیب دیدهاند بیشتر با کسبوکارهای فعال در حوزه حملونقل و خدمات در محل همکار بودهاند. در همین زمینه هم از اسفند سال گذشته با کمپین «کنارهمیم» به کمک سرویس تامین سرمایه جمعی «مهربانه» با هدف اعطای وام ۲ میلیون تومانی با بازپرداخت ۶ ماهه به کارگران روزمزدی همکار با پلتفرمهای آنلاین راهاندازی شد. حالا سروش قاضی نوری، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و از همکاران این کمپین به پیوست میگوید تا کنون و با کمکهای مردمی بیش از ۶۰۰ میلیون تومان جمعآوری شده است.
قاضینوری در مورد جزییات پرداخت وام از طریق کمکهای مردمی در این کمپین به نیروهای روزمزد استارتآپها به پیوست گفت: «آنطور که میدانم هماکنون یکی از شرکتهای فعال در حوزه تاکسی آنلاین موفق به دریافت وام کمکی از سمت صندوق نوآوری و شکوفایی شده و میتواند با پرداخت نیمی از این وام به کمپین به رانندگان خود برای دریافت وام کمک کند.» آنطور که قاضی نوری میگوید در این زمینه و از طریق این کمپین آنها توانستهاند به تعداد زیادی از رانندگان و سفیران فعال در ناوگان ارسال مرسولات این شرکتها و همچنین آشپزانی که با برخی پلتفرم تهیه غذا کار میکنند وام پرداخت کنند. قاضی نوری نیز امیدوار است با افزایش کمکهای مردمی و همچنین کمک کسبوکارها از محل وامهای اضطراری خود آنها امکان پرداخت وامهایی بیشتر به نیروی انسانی روزمزد بیشتر همکار این کسبوکاها را پرداخت کنند.