نقش داده‌ها در مبارزه با بحران ویروسی
درحالی‌که بحث شیوع ویروس کرونا، محدودیت‌ها و قرنطینه ناشی از آن در ماه‌های اخیر حسابی داغ شده است، در ایالات‌متحده آمریکا مقامات ایالتی و دولتی درحال بررسی موضوع چگونگی مدیریت این محدودیت‌ها هستند. در همین راستا شرکت StreetLight Data که در زمینه ارائه اطلاعات مربوط به حمل‌ونقل فعالیت می‌کند، به تازگی یک ابزار اطلاعاتی پویا و جدید را معرفی کرده است که می‌تواند امکان نظارت بهتر بر روند رعایت محدودیت‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی را برای سیاست‌گذاران فراهم کرده و حتی براساس تغییر شرایط، اطلاعات دقیق‌تری را در جهت سازگاری و تطابق بیشتر ارائه کند.
این سرویس جدید که VMT Monitor نام دارد، از اطلاعات ناشناس به‌دست آمده از موبایل‌های هوشمند و دیگر دستگاه‌های مجهز به GPS استفاده می‌کند تا نقشه‌ای را تولید کند که می‌تواند اطلاعاتی را درباره فواصل و تعداد سفرهای روزانه افراد در سطح کشور، ارائه کند. در بحران فعلی که همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ باعث مختل شدن زندگی روزانه مردم در سراسر دنیا شده است، نقش این اطلاعات پررنگ‌تر و مهم‌تر هم شده است. صرف‌نظر از اپلیکیشن‌های ردگیری تماس‌ها و ظهور هوش مصنوعی که چشم‌انداز بهتری درباره گسترش ویروس کرونا ایجاد می‌کند، ارتباطات گسترده و فراگیر هم داده‌های عظیمی تولید می‌کنند که به نظر می‌رسد فرصت‌های خوبی را برای دسترسی به راهکارهای نوآورانه ایجاد خواهند کرد. در مورد ابزار جدید VMT Monitor، شرکت StreetLight امیدوار است که این ابزار دست‌کم بتواند با ایجاد تصویری درست از چگونگی رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و محدودیت‌های دیگر توسط مردم، به مبارزه با شیوع این ویروس خطرناک کمک کند. «لورا شول» مدیرعامل و هم‌بنیانگذار StreetLight در این مورد می‌گوید: «ما متخصص بیماری‌های همه‌گیر نیستیم. نمی‌دانیم که واقعا شاخص امن بودن یا نبودن مردم، چه چیزی است. اما اطلاعاتی درباره حمل‌ونقل داریم و می‌دانیم که بسیاری از جوامع ما به معیارهایی نیاز دارند که بتوانند شرایط فعلی را با روزهای قبل از آن مقایسه کنند و سنجش مسافت طی شده توسط وسایل نقلیه، ساده‌ترین معیار در صنعت حمل‌ونقل است.»
اطلاعاتی برای شهرهای هوشمندتر
شرکت StreetLight که در سال 2012 راه‌اندازی شده است، بخشی از یک جنبش گسترده‌تر جهانی است که از ابزارهای دیجیتال جدید برای به‌دست آوردن دیدگاهی بهتر نسبت به چگونگی جابه‌جایی مردم و عملکرد حمل‌ونقل عمومی، بهره می‌گیرد. این شرکت در مجموع توانسته است 29 میلیون دلار سرمایه ریسک‌پذیر جذب کند. پلت‌فرم اصلی این شرکت اطلاعات مختلف را از GPSهای به‌کار رفته در گوشی‌های موبایل، حسگرهای به‌کار رفته در شهرهای هوشمند، ابزارهای اینترنت اشیا و سرویس‌های به اشتراک‌گذاری اسکوتر و دوچرخه، جمع‌آوری می‌کند. هدف از این کار، ایجاد دیدگاه وسیع‌تر و بهتر برای برنامه‌ریزان امور شهری با تولید و ارائه مدل‌های دقیق‌تر است.
با این حال اما در بررسی اینکه فعالیت و عملکرد این شرکت چه تاثیری می‌تواند درحل بحران فعلی داشته باشد، بد نیست بدانید که در روزهای گذشته گروهی از مهندسان این شرکت دور هم جمع شدند و نسخه رایگانی را از این پلت‌فرم ارائه کردند که می‌تواند در دسترس هر کاربر آنلاینی قرار بگیرد. این نسخه رایگان با همکاری شرکای دیگری تهیه شده تا به‌روزرسانی‌های بیشتر و مداوم و همچنین راه‌های مفیدی را برای جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی اطلاعات مورد نیاز این ابزار جدید ارائه بدهد. در نهایت این داده‌های بیشتر کمک می‌کنند تا ابزار VMT دقیق‌تر کار کرده و نتایج بهتری از آن به‌دست بیاید. در نهایت شرکت StreetLight با به‌روزرسانی روزانه اطلاعات مربوط به سراسر آمریکا، یک سیستم جامع را ایجاد کرده است. لورا شول معتقد است: «این داده‌ها جزئیات متنوعی را تولید کرده‌اند که تا حالا وجود نداشته است. رفتار و شکل تعامل افراد در واقعیت در شرایط و مکان‌های مختلف درحال تغییر است. ما می‌خواستیم راهکاری را ارائه بدهیم که به‌صورت فوری قابل استفاده باشد.»
در نگاه کلی‌تر، ابزار جدید VMT اطلاعات جالبی را در اختیار مردم قرار می‌دهد؛ به‌عنوان مثال این ابزار نشان می‌دهد که از زمان شیوع ویروس کرونا و قرنطینه، حجم ترافیک در تمام مناطق شهری به سرعت کاهش پیدا کرده است. میزان این کاهش ترافیک در سراسر آمریکا به دو سوم میزان قبل از شیوع ویروس کرونا رسیده است. با این حال اما در بعضی مناطق این کاهش حتی تا 90 درصد هم رسیده و در مقابل در بعضی مناطق دیگر تنها 30 درصد بوده است. بررسی‌های این ابزار جدید نشان می‌دهد که کمترین کاهش ترافیک مربوط به مناطق روستایی و به‌خاطر مسائلی مانند فرآیند تهیه و ارسال محصولات لبنی و کشاورزی بوده است تا جریان تامین مواد غذایی اولیه و اساسی مختل نشود. شول در این مورد می‌گوید: «در واقع بیشترین جابه‌جایی‌ها مربوط به نقاطی بوده که سرویس‌ها و خدمات ضروری در آنها انجام می‌شده است. این درحالی است که در مناطق روستایی معمولا سرویس‌های تحویل در محل وجود ندارد و همین موضوع باعث میشود جابه‌جایی‌های زیادی برای خرید مایحتاج ضروری و اولیه وجود داشته باشد.»
شرکت StreetLight همچنین به استخراج اطلاعات مربوط به تعطیلات عید پاک پرداخته و بررسی کرده که این تعطیلات چه تاثیری بر میزان رعایت محدودیت‌ها توسط افراد داشته است. اما بررسی این اطلاعات نتیجه جالبی داشتند، چون براساس داده‌های به‌دست آمده از VMT میزان مسافت طی شده در تعطیلات عید پاک 4/ 2 میلیارد مایل در سراسر آمریکا بوده است که کمترین میزان در دوره همه‌گیری ویروس کرونا به حساب می‌آید. در بعضی مناطق میزان رفت و آمد در تعطیلات عید پاک افزایش نسبی پیدا کرده، اما در اغلب مناطق این رفت و آمد تا بیش از 50 درصد هم کاهش داشته است. جالب است بدانید افزایش رفت و آمد در تعطیلات عید پاک بیشتر مربوط به مناطق غیرشهری و کم جمعیت بوده است.
نقش داده‌ها در دوران بعد از همه‌گیری
صرف‌نظر از بررسی میزان رعایت محدودیت‌ها و فاصله‌گذاری اجتماعی، کارشناسان شرکت StreetLight معتقدند که این اطلاعات و داده‌ها می‌توانند در آینده به مدیران شهری برای سنجش بهتر و دقیق‌تر میزان بودجه مورد نیازشان کمک کنند. مالیات مربوط به فروش محصولات و همچنین سوخت، معمولا به‌طور سنتی شاخص مهمی در فعالیت‌های اقتصادی بوده و ابزار مهمی برای برنامه‌ریزی و تخمین بودجه موردنیاز شهرها بوده است. درآمد حاصل از دریافت این مالیات به‌طور چشمگیری در دوره همه‌گیری ویروس کرونا کاهش یافته است و دولت‌ها را با بحرانی جدی مواجه کرده تا در نهایت دست یاری به سوی دولت مرکزی دراز کنند.
با این حال کاهش میزان رفت و آمد با خودروها هم به معنای کاهش مصرف سوخت و استهلاک جاده‌ها و راه‌هاست که در نهایت باعث صرفه‌جویی دولت در هزینه‌های مربوط به نگهداری از زیرساخت‌ها میشود. از طرف دیگر، ممکن است دولت‌ها ابزارهایی در اختیار داشته باشند که از طریق آنها این شرایط را به‌عنوان فرصتی برای عملکرد بهینه و صرفه‌جویی در هزینه‌های زیرساختی ببینند، چون طبیعتا بسته شدن راه‌های ارتباطی بین شهری منجر به کاهش هزینه‌های مربوط به نگهداری از این زیرساخت‌های حمل‌ونقلی خواهد شد.
همچنین در بلندمدت انتظار می‌رود که دسترسی به این اطلاعات جمع‌آوری شده در دوره قرنطینه، بتواند به برنامه‌ریزی بهتر برای ایجاد تغییراتی در ساختار حمل‌ونقل شهری و تخصیص دقیق‌تر بودجه، کمک کند. شول در این باره می‌گوید: «باید در آینده دید این اطلاعات چقدر می‌توانند به بهبود امور شهری مانند یافتن جایگاه بهتر برای تعبیه تجهیزات دوچرخه‌سواری، گسترش پیاده‌روها و… کمک کنند. ما انتظار داریم در دوران بعد از همه‌گیری این ویروس بعضی عادات مانند کاهش استفاده از خودروها و دورکاری همچنان باقی بمانند و اینها می‌توانند در تغییر تصمیمات و برنامه‌ریزی امور شهری تاثیرگذار و مهم باشند.»