روش‌هایی برای آزمون گرفتن در یادگیری الکترونیکی
یادگیری الکترونیکی، نوعی روش آموختن است که امروزه جایگاهی ویژه در سرتاسر دنیا پیدا کرده و در کشور ما نیز روبه گسترش است. محققان برای بهبود بیشتر این روش نوین، متدهای مربوط به ارزشیابی آموخته‌های فراگیران را در این سیستم مورد بررسی قرار داده‌اند.
یادگیری، یکی از مهم‌ترین عواملی است که به بهبود مهارت‌های افراد و افزایش دانش آن‌ها در بسیاری از زمینه‌های زندگی منجر میشود و به‌علاوه، ارتباط مثبتی بین میزان یادگیری و بهبود ارتباطات بین افراد وجود دارد.
امروزه نیز، یادگیری الکترونیکی به یکی از مهم‌ترین کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در جهان تبدیل شده و بخش‌های مختلفی از اجتماع اعم از شرکت‌ها، صنایع، مؤسسات آموزشی و مردم علاقه‌مند به یادگیری، شوق زیادی به استفاده از این نوع آموزش دارند.
در همین راستا بسیاری از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی در سراسر دنیا به طراحی و ارایه برنامه‌ها و دوره‌های آموزشی الکترونیکی پرداخته‌اند.
به اعتقاد صاحب‌نظران، ایجاد یک نظام آموزش کارآمد به شکل قابل‌توجهی می‌تواند به کارآمد کردن نظام آموزشی الکترونیکی و شفاف ساختن فعالیت‌های آن کمک کند.
امروزه متخصصان برآنند تا به کمک فناوری اطلاعات، روش‌های جدیدی را برای آموزش ابداع نمایند که هم اقتصادی و باکیفیت باشند و هم بتوان با استفاده از آن‌ها به‌طور همزمان جمعیت کثیری از فراگیران را تحت آموزش قرار داد.
چراکه به قول یکی از دانشمندان این حوزه، در قرن بیست و یکم بی‌سوادان آن‌هایی نیستند که نمی‌توانند بخوانند و بنویسند، بلکه کسانی هستند که نمی‌توانند یاد بگیرند و بازآموزی کنند.
در رابطه با این موضوع مهم، گروهی از پژوهشگران کشور از دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه بوعلی سینای همدان دست به انجام پژوهشی زده‌اند که در آن ابزارهایی که به کمک آن‌ها، یادگیرندگان محیط الکترونیکی مورد ارزشیابی واقع می‌شوند، بررسی شده‌اند.
در این تحقیق، اسناد و پژوهش‌های مرتبط با ابزارهای ارزشیابی در محیط یادگیری الکترونیکی در مجموع 21 واحد مطالعاتی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که به‌طورکلی، 24 ابزار برای ارزشیابی یادگیرندگان در یادگیری الکترونیکی استفاده میشود که در دو دسته کلی ابزارهای ارزشیابی با ارتباط همزمان و ابزارهای ارزشیابی با ارتباط ناهمزمان قرار داده می‌شوند.
غلامرضا شمس مورکانی، محقق دانشگاه شهید بهشتی و همکارانش که در قالب یک تیم پژوهشی پنج‌نفره به انجام این مطالعه پرداخته‌اند، می‌گویند: «در میان ابزارهای ارزشیابی فوق، موارد با ارتباط همزمان همچون آزمون‌ها، چت و گروه‌های مباحثه آنلاین درکنار تکالیف گروهی مشترک و همچنین ابزارهای ارزشیابی با ارتباط ناهمزمان همچون خودارزشیابی، پروژه‌ها، پوشه کار الکترونیکی، سنجش توسط همتایان، دارای بیشترین موارد استفاده برای ارزشیابی یادگیرندگان در محیط یادگیری الکترونیکی بوده‌اند».
این محققان یک سری پیشنهاد اجرایی را برای مجریان چنین دوره‌هایی ارایه داده‌اند. بر این اساس، شمس مورکانی و همکارانش معتقدند: «اساتید و مراکز یادگیری الکترونیکی بایستی جهت شناخت و بهبود وضعیت یادگیری یادگیرندگان از نتایج این پژوهش استفاده نمایند و بدین منظور لازم است کارگاه‌ها، سمینارها و دوره‌های آموزشی متناسبی برگزار گردد».
آن‌ها ادامه می‌دهند: «همچنین با توجه به این‌که یادگیری دارای ابعاد مختلفی است و هر ابزار ممکن است فقط جنبه خاصی از یادگیری را ارزشیابی کند، پیشنهاد میشود در ارزشیابی یادگیرندگان از ابزارهای چندگانه جهت جامعیت ارزشیابی استفاده گردد».
قابل ذکر است این یافته‌های پژوهشی در فصل‌نامه «رشد فناوری» متعلق به مرکز رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی (رویش) منتشر شده‌اند.