هجوم کرونا به دستگاههای خودپرداز آسیب زد
شیوع ویروس کرونا فقط کسب و کارها و نیروی انسانی شاغل در آن را تحت تاثیر قرار نداده است؛ بلکه بسیاری از تجهیزات به کار گرفته شده در بخش‌های مختلف کشور با توجه به ترس همگانی که در مقابل این ویروس به خصوص در روزهای ابتدایی شیوع آن بر کشور حاکم شد، باعث شد تا به خاطر ضدعفونی‌های غیرصحیح آسیب ببینند. در خط مقدم این تجهیزات که به خاطر ضدعفونی شدن آسیب‌های جدیدی دیده‌اند خودپردازها هستند.
در روزهای ابتدایی شیوع کرونا به ناگاه این تصور ایجاد شد که دستگاههای خودپرداز جزو آلوده‌ترین تجهیزات شهری به شمار می‌آیند و هر فردی وظیفه خود می‌دانست که به نوعی در جهت ضدعفونی آن اقدام کند. ضدعفونی‌هایی که به صورت عمده و از سوی ستادهای مختلف کشور نیز صورت می‌گرفت بخش دیگری از این ماجرا بود؛ اما واقعیت این است که این ضدعفونی‌ها نه تنها منجر به جلوگیری از شیوع ویروس کرونا نشد؛ بلکه تعداد زیادی دستگاه نیز در این میان آسیب دیدند.
میزان آسیب‌دیدگی دستگاههای به اندازه‌ای بود که به تدریج اعتراض شرکت‌های پشتیبانی کننده از این تجهیزات بلند شد و در نهایت با نامه‌نگاری‌هایی که میان آنان، بانک مرکزی، ستاد ملی مبارزه با کرونا و در نهایت فرمانداری‌های شهرهای مختلف صورت گرفت وظیفه ضدعفونی کردن این دستگاهها برعهده شبکه بانکی گذاشته شد.
محمد رضا اسکندری، قائم مقام شرکت آدونیس یکی از شرکت‌های فعال در زمینه تولید و پشتیبانی از دستگاههای خودپرداز اعلام می‌کند که بخشی از قطعاتی که آنان برای یک دوره ۶ ماهه مصرف می‌کردند را در عرض ۴۵ روز مصرف کردند. از سویی با توجه به اینکه این اتفاقات هم‌زمان با روزهای پایانی سال بود و همچنین به خاطر شیوع کرونا امکان خاموش کردن دستگاهها وجود نداشت و این دستگاهها باید سرویس دهی می‌کردند از همین رو آنها نیز باید قطعات آسیب‌دیده را در کوتاه‌ترین زمان ممکن تعویض می‌کردند.
قائم مقام شرکت آدونیس می‌گوید میزان قطعاتی که برای ۶ ماه مصرف می‌کرده‌اند در کمتر از ۲ ماه به دلیل ضدعفونی‌های غیر صحیح مصرف شده‌اند
آنطور که اسکندری اعلام می‌کند تعداد زیادی از قطعاتی که در انبارهای آنها موجود بوده در یک دوره زمانی کوتاه مصرف شده است. همچنین طبق گزارشی که از سوی شرکت آدونس تهیه شده است این شرکت از اول اسفند تا پایان فروردین ماه مجبور به تعویض ۴۱۱ کیبورد مشتری (EPP) شده است. کیبوردهای مشتری بیشترین قطعاتی بودند که در دستگاههای خودپرداز آسیب دیده‌اند؛ چرا که برد الکترونیکی آنها درست زیر کیبورد قرار دارد و نفوذ آب از طریق کیبورد به داخل آن سریع‌ترین تاثیر را روی آن می‌گذارد.
از دیگر قطعاتی که این شرکت مجبور به تعویض آنها شده است soft key است. این کلیدها، کلیدهای قرار گرفته روی مانیتور خودپرداز هستند که مشتریان از طریق آن گزینه‌های مختلف را انتخاب می‌کنند. طبق اعلام این شرکت، این شرکت در مجموع ۱۳۰ مورد از این کلیدها را تعویض کرده است.
اسکندری از این میزان آسیب دیدگی به قطعات و تجهیزات دستگاههای خودپرداز تعجب می‌کند چرا که به عقیده او دلیلی نداشت که مردم این میزان نسبت به ضدعفونی دستگاههای خودپرداز حساس شوند چون دستگاههای POS نیز همین میزان آلوده بودند؛ اما مردم به سمت استفاده از دستگاههای پوز سوق داده شدند.
شرکت فرادیس البرز به عنوان یکی از شرکت‌های فعال در زمینه تولید و نگهداری از دستگاههای خودپرداز نیز وضعیت مشابهی را تجربه کرده است. طبق گفته معاون عملیات این شرکت، در بازه زمانی انجام ضدعفونی‌های غیر استاندارد، حدود ۱۴۰۰ دستگاه خودپرداز این شرکت با آسیب جدی مواجه شده‌اند. بیشترین آسیبی که این شرکت از ناحیه ضد عفونی‌های غیراستاندارد تجهیزات بانکی با آن مواجه شده، آسیب دیدگی کیبوردهایی (EPP) است که از طریق آن مشتریان بانکی، رمز یا اطلاعات خود را وارد می‌کنند.
معاون عملیات شرکت فرادیس البرز می‌گوید در این دوره میزان آسیب‌دیدگی به قطعات دستگاهها به گونه‌ای بود که برای برگرداندن آنها به چرخه حیات باید زمان بیشتری صرف می‌شد.
موسی کریمی، در این خصوص به پیوست گفت: «درست زیر این کیبوردها بردهای الکترونیکی قرار دارد و نفوذ آب و مواد ضدعفونی‌کننده موجب آسیب دیدگی جدی به این بخش شده است.»
او اعلام کرد: «کل آسیب دیدگی که در این دوره اتفاق افتاده در حدود ۱۶۰۰ دستگاه است؛ اما خوشبختانه در خصوص ۲۰۰ مورد با خشک کردن تجهیزات یا گرفتن باد روی آنها به سادگی وارد چرخه سرویس دهی شده‌اند . البته در مورد ۱۴۰۰ دستگاه نوع آسیب دیدگی جدی بود و مجبور به تغییر قطعه به صورت کامل شده‌اند.»
او با اشاره به اینکه در سال گذشته در همین دو ماه اسفند و فروردین فرادیس البرز در مجموع ۳۰۰ قطعه را تعویض کرده بود گفت: «مقایسه این تعداد با یکدیگر نشان می‌دهد که چه میزان آسیب به این تجهیزات وارد شده است.»
کریمی تاکید کرد که در دوره‌های گذشته هنگامی که مجبور به تغییر قطعه می‌شدند در یک دوره زمانی کوتاه با تعمیراتی که روی آن قطعه انجام می‌دادند، می‌توانستند آن را به چرخه استفاده برگردانند؛ اما در این دوره آسیب‌دیدگی‌ها بسیار بیشتر بود و برای اینکه قطعات مجدد بتوانند در تجهیزات مورد استفاده قرار گیرند نیاز به صرف زمان بیشتری دارد.
معاون خدمت توسن تکنو از خسارت یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومانی به این شرکت بابت ضدعفونی‌های غیراصولی خبر می‌دهد.
در همین زمینه اقبال شهریاری، معاون خدمت شرکت توسن تکنو نیز اعلام می‌کند که این شرکت مجبور شده است در طول ۴۵ روز در حدود ۲۳۰ کیبورد مشتری (EPP) را تعویض کند. او با اشاره به اینکه این شرکت از حدود ۵ هزار و ۵۰۰ دستگاه خودپرداز پشتیبانی می‌کند به پیوست گفت: «بیشترین آسیب به بخش کیبورهای مشتری وارد شده است و این قطعه نیز جزو قطعات گران خودپرداز به شمار می‌آید.» طبق گفته او هر کیبورد مشتری در حدود ۵ میلیون تومان ارزش دارد. او اعلام کرد که این شرکت در این دوره زمانی مجبور به تغییر مانیتور برخی از دستگاههای خودپرداز به دلیل ضدعفونی‌های نامناسب نیز شده است؛ اما میزان آسیب دیدگی آنها در مقابل آسیب دیدگی دستگا‌های کیبورد مشتری کمتر بوده است.
شهریاری اعلام می‌کند در مجموع در حدود ۳ دستگاه ریسایکلر نیز با توجه به اینکه آب را با شتاب به سمت آنها پرتاب کرده بودند، آب وارد منافذ شده بود و این دستگاهها به صورت کامل تعویض شدند. او قیمت هر کدام از آنها را در حدود ۲۵ میلیون تومان برآورد کرد. شهریاری در مجموع می‌گوید که این شرکت در حدود یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان در این دوره برای تعویض قطعات هزینه کرده است. او اضافه کرد هرچند برخی از این هزینه از سوی بانک‌ها پرداخت شده است اما این میزان هزینه در کل به شبکه بانکی کشور وارد شده است.