صبح امروز (۲۵ خرداد) و در ادامه حضور وزیران دولت دوازدهم در مجلس برای اعلام برنامههایشان، وزیر فرهنگ و ارشاد میزبان نمایندگان مجلس بود. در حالی که سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد در این جلسه از برنامه وزارتخانه متبوع خود در حوزه فضای مجازی و تولید محتوای پاک دفاع میکرد بسیاری از نمایندگان اعتقاد داشتند که هیچ سیاست خاصی در فضای مجازی دنبال نمیشود و بدون هیچ نظارتی این فضا رها شده است.
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد در صحن علنی امروز با اشاره به اینکه وزارت ارشاد نخستین وزارتخانهای بوده که اقدامات خود را در حوزه فضای مجازی به مرکز ملی فضای مجازی ارائه کرده است، بیان کرد: «۷۲ اقدام وزارت ارشاد در این مرکز مورد تایید قرار گرفت و از سال گذشته مقدمات اجرایی شدن آنها شروع شده است. هم در فضای زیرساختی و هم در حوزه محتوایی تلاشهای مختلفی در حال انجام است.» به گفته صالحی بخش قابل توجهی از بودجه سال ۹۹ صرف تولید محتوای سالم در فضای مجازی شده است.
او در ادامه صحبت های خود به شفافیت و هوشمندسازی در وزارت فرهنگ و ارشاد اشاره کرد و گفت: «یکی دیگر از مسایلی که ما دنبال میکنیم، بحث هوشمندسازی است. در تلاش هستیم تا خدماترسانی را در قالب دولت الکترونیکی و به صورت غیرحضوری انجام دهیم. از اول مهر ماه خدماترسانی وزارت فرهنگ بدون مراجعه و تقریبا به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد و امیدواریم خدمات سرعت بیشتری گرفته و شفافتر شود.» براساس گفتههای صالحی در ابتدا ۱۳۰ مجوز در وزارت فرهنگ وجود داشت که اکنون این تعداد به ۳۶ مجوز تقلیل یافته است.
در ادامه بررسی چالشهای فرهنگی در کشور، پس از صحبتهای وزیر ارشاد، علی اصغر عنابستانی، نماینده مردم سبزوار با بیان اینکه سیاست مشخصی در حوزه ساماندهی فضای مجازی وجود ندارد، از عملکرد وزارت ارشاد در مورد فضای مجازی انتقاد کرد. او در این مورد گفت: «این فضا گاهی خیلی رها است و گاهی هم سخت گیریهای بیمورد روی آن اعمال میشود، از سوی دیگر تاکنون هیچ حمایت دقیق و حساب شدهای از پیام رسانهای داخلی از سوی این وزارتخانه دیده نشده است.»
او در ادامه ورود وزارت ارشاد به فضای ارائه مجوز به رسانههای تولید محتوای آنلاین نیز انتقاد کرد و با اعلام اینکه در این حوزه صداوسیما مسئول است توضیح داد: «وزارت ارشاد دهم خرداد بیانیهای در فضای مجازی صادر کرده و نحوه صدور مجوزهای فعالیتهای هنری در این فضا را اعلام کرده است. براساس آن بیانیه هرگونه عرضه اثر هنری در فضای مجازی برخط باید براساس مجوز وزارت ارشاد باشد، این در حالی است که براساس قانون اساسی و نظر مقام معظم رهبری این تنظیمگری، از وظایف صدا و سیما است.» به اعتقاد عنابستانی وزارت ارشاد در حالی این بیانیه را صادر کرده است که این وزارتخانه کارهای ناتمام بسیاری دارد و حال وارد حوزهای شده است که به موجب قانون اساسی وظیفه صدا و سیما است. عنابستانی همچنین به نبود نظارت بر محتوای سریالها و فیلمهای منتشر شده روی پلتفرمهای آنلاین نیز انتقاد کرد و گفت: «هیچ نظارتی بر سریالها و فیلمهایی که از طریق فضای مجازی و شبکه خانگی پخش میشود، وجود ندارد و به نظر رها شده است. اگر هم رها نشده نظارتی غیر از اصول حاکم بر کشور ما بر آن حاکم است.»
در ادامه جلسه امروز مجلس با مدیران حوزه فرهنگی، محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی هم به ارائه توضیحات از وضعیت تصمیمگیریها در حوزه فضای مجازی پرداخت. قمی با اشاره به اینکه چهار ماه است که جلسات شورای عالی فضای مجازی تشکیل نشده است، بیان کرد: «در حوزه فضای مجازی میبینیم که نظام تصمیم میگیرد که یک شبکه مجازی بسته شود؛ اما از سوی دیگر با کمک فیلترشکنها به همین سایتها دسترسی وجود دارد، باید ببینم که حالا که همه فیلترشکن دارند، وضعیت بهتر شده است؟» او ادامه داد: « البته در همه جای دنیا رفتار سلبی در کنار رفتار ایجابی لازم است. در پیوست حکم دوره اول شورای عالی فضای مجازی، رهبری هرگونه افزایش سرعت و پهنایباند اینترنت را منوط به شبکه ملی اطلاعات کردند و محتوا را مقدم بر توسعه زیر ساخت خدمات کردند؛ اما این اتفاق نمیافتد و فرزندان من و شما در فضای مجازی چه میبینند؟» به گفته قمی فضای مجازی رها شده است و در کمتر از یک سال گذشته پهنایباند دو و نیم برابر شده است. او همچنین تاکید کرد: «۶۰ تا ۷۰ درصد این فضا در اختیار اینستاگرام است. جایی که شاعری با ۲۰۰ فالور وقتی از حاج قاسم سلیمانی میگوید صفحهاش بسته میشود. ما ادعای حکمرانی در فضای مجازی را داریم؛ اما آنها هرکاری میخواهند، انجام میدهند.»
براساس گفته های قمی، ۳۰ درصد جرایم رایانهای، ۲۵ درصد محتوای خلاف عفت و درآمدهای کثیف از قمار و تبلیغات ناهنجار در همین فضا اتفاق میافتد و جوانان از آن استفاده میکنند و مسئولیتش با همه مسئولان است.