اسپیکرهای هوشمند حالا یک محصول تقریبا جا افتاده در بازار تکنولوژی هستند. پس از چند سال حضور مستمر در بازار حالا این محصولات سخت‌افزاری که براساس یک پلت‌فرم مبتنی بر هوش مصنوعی کار می‌کنند به یک ثبات نسبی رسیده‌اند. اسپیکرهای هوشمند را حالا می‌توان در خانه‌های زیادی یافت. براساس گزارش بیزینس اینسایدر تنها در آمریکا نیمی از خانوارها حداقل یک اسپیکر هوشمند دارند. سخنگویان هوشمند حالا در حال تغییر مدل تعامل شرکت‌ها با مشتریان هستند و کاربردهای آنها دارای تنوع زیادی از حوزه رسانه گرفته تا تجارت الکترونیکی، بانکداری الکترونیکی و… هستند.

اما هم برای شرکت‌هایی که قصدفروش اسپیکرهای هوشمند دارند وهم شرکت‌هایی که می‌خواهند از این طریق با مشتریانشان ارتباط بهتری داشته باشند موضوع حیاتی چگونگی عملکرد اکوسیستم صدا (Voice) است. پنج سال از زمانی که اولین دستگاه اسپیکر هوشمند به بازار عرضه ‌شد می‌گذرد و حالا مشخص شده این گویندگان هوشمند دارای یکی از سریع‌ترین ابزارها از نظر نرخ مصرف هستند. اسپیکرهای هوشمند حتی از گوشی‌های هوشمند هم سریع‌تر مورد توجه مصرف‌کنندگان قرار گرفته‌اند.  تازه‌ترین تحقیقات نشان می‌دهد تعداد قابل توجهی از خانواده‌های آمریکایی بیش از یک اسپیکر هوشمند در خانه دارند و تقریبا همه کسانی که در این خانه‌ها زندگی می‌کنند حداقل هفته‌ای یک‌بار از آن استفاده می‌کنند. پخش موسیقی و ویدئو، دریافت اطلاعات عمومی و ارتباط با دیگر کاربران از جمله پرکاربردترین امکانات این اسپیکرها اعلام شده است.  براساس گزارش‌ها انتظار می‌رود بازار جهانی اسپیکرهای هوشمند تا سال ۲۰۲۵ به ۸/ ۱۲ میلیارددلار برسد. جالب است که این بازار تا سال ۲۰۱۷ تنها یک بازار ۱/ ۲ میلیارد دلاری بود. نکته قابل‌توجه در بازار جهانی اسپیکر حضور قدرتمندترین بازیگران بازار تکنولوژی در آن است.  الکسا آمازون، دستیار هوشمند گوگل، کورتانا مایکروسافت و سیری اپل رقابت سنگینی در این بازار با هم دارند. در این میان بازیگران دیگری نیز در تامین تجهیزات در این حوزه نقش دارند. سازندگان محصولاتی مثل درایور اسپیکر، IC ارتباطی، پردازنده، IC صدا، حافظه، میکروفن و … به همه اینها بازیگران دیگری نیز متصل می‌شوند و آن تولید‌کنندگان تجهیزات خانه هوشمند، اینترنت اشیا و… است.

 

 سهم برندها از بازار اسپیکرهای هوشمند

اسپیکر هوشمند آمازون که با نام اکو در بازار حضور دارد مشهورترین و محبوب‌ترین اسپیکر هوشمند است هرچند به‌نظر می‌رسد فاصله اکو با دیگر رقبا بسیار کاهش یافته است. براساس آمارهای یک مطالعه جدید آمازون اکو محبوب‌ترین وسیله برای ارتباط با تلویزیون است اما سهم این محصول از ۴۸ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۳۶ درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافته است. در نقطه مقابل رشد اسپیکر هوشمند شرکت گوگل از ۳۰ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۳۲ درصد در سال ۲۰۲۰ رسیده است. همچنین اسپیکرهای هوشمند اپل یا هومپاد نیز از ۲۲ درصد به ۲۸ درصد و اسپیکر فیس‌بوک از ۱۳ به ۲۵ درصد رسیده است. حتی اسپیکر شرکت Sonos هم از ۶ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۹ درصد در سال ۲۰۲۰ رسیده‌ است.  یک گزارش همچنین نشان دهنده این است که میزان رضایت مشتریان اسپیکرهای هوشمند عمدتا به‌خاطر اتصال آن به تلویزیون به ۸۵ درصد رسیده است. در میان اسپیکرهای هوشمند اسپیکر هوشمند آمازون- اکو- با ۵۹ درصد بالاترین میزان رضایت مشتریان را دارد و سپس گوگل با ۴۹ درصد در رتبه رضایتمندی مشتریان در جایگاه دوم است. میزان فروش اسپیکرهای هوشمند در فصل دوم سال ۲۰۲۰ به ۳۰ میلیون دستگاه رسید که نسبت به فصل نخست این سال ۶ درصد رشد نشان می‌دهد. آمازون هم اکنون سهم اول فروش اسپیکرهای هوشمند را در اختیار دارد و صاحب ۶/ ۲۱ درصد از این بازار است.گوگل ۱/ ۱۷ درصد و بایدو (‌شرکت چینی) دارای ۷/ ۱۶ درصد این بازار است. به‌نظر می‌رسد در فصل دوم به تدریج تولیدکنندگان تجهیزات اسپیکرهای هوشمند از زیر فشار بیماری کرونا و افت فروش در فصل نخست امسال بیرون می‌آیند. پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری میلادی ۱۶۱ میلیون دستگاه اسپیکر هوشمند در جهان تولید شود.

 

با صادرات ۱۴۷ میلیون دستگاه در سال ۲۰۱۹ پیش‌بینی می‌شود امسال میزان صادرات اسپیکرهای هوشمند به ۱۷ درصد برسد. بررسی‌ها نشان می‌دهد تاثیرپذیری بازار اسپیکرهای هوشمند از کرونا کمتر از دیگر بازارهای سخت‌افزاری بوده است. با رشد فروش آنلاین به نظر می‌رسد کاربران نسبت به خرید اسپیکر هوشمند حتی در دوران کرونا استقبال خوبی نشان داده‌اند. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند افزایش تقاضای این محصول در بازارهای آسیا زودتر از بازارهای آمریکای شمالی و اروپا رخ دهد. افزایش تقاضا در چین به‌خصوص اتفاقات مثبتی را برای آن رقم خواهد زد.

 

 تغییر عادات خرید

کرونا باعث تغییرات قابل‌توجهی در رفتار خرید کاربران شده است. آنچه اسپیکرهای هوشمند را برای این دوران جذاب‌تر کرده امکان استفاده از آن بدون لمس و برقراری ارتباط کلامی است. حتی تا قبل از کرونا هم همین موضوع یکی از دلایل مهم استقبال کاربران از اسپیکرهای هوشمند بود. در واقع اسپیکرهای هوشمند به نوعی جای مراجعه حضوری به فروشگاه یا تایپ و جست‌وجوی یک کالا را گرفتند. کاربران تنها با یک فرمان صوتی از خانه قادر به دریافت تمامی اطلاعات مربوط به یک کالا و حتی سفارش خرید آن هستند.  با رشد هوش مصنوعی و افزایش کاربردهای آن اسپیکرهای هوشمند به‌عنوان نماینده‌ای از جهان هوش مصنوعی نقش یک هاب را در خانه‌ها و محل کار ایفا می‌کنند. درواقع هدف نهایی این است که این دستگاه‌های هوشمند به محلی برای کنترل همه تجهیزات و وسایل خانه و همچنین همه خدمات موردنیاز اهالی خانه تبدیل شوند.اسپیکرهای هوشمند هرچند شاید شبیه سایر محصولات تکنولوژی توجه و هیجان بسیار زیادی را از ابتدا در بین کاربران ایجاد نکردند اما وسعت کاربردهای آنان در حوزه‌های مختلف از سرگرمی گرفته تا خانه هوشمند عملا این محصول را به یک سخت‌افزار ضروری در خانه‌ها تبدیل کرده است. باتوجه به رشد هوش مصنوعی در جهان و شرکت‌های بزرگ پشت اسپیکرهای هوشمند به‌نظر می‌رسد سال‌های پیش رو منتظر تحولات تکنولوژی بزرگ‌تری در این عرصه خواهیم بود.