مرکز توسعه تجارت الکترونیکی: مشکلی در فرایند صدور یا تمدید کارت بازرگانی وجود ندارد
تغییر نحوه صدور کارت بازرگانی و الکترونیکی شدن فرایند دریافت مدارک و استعلام آنها به نظر می‌رسد طی روزها و هفته‌های گذشته نه تنها موجب آسایش خیال بازرگانان نشده؛ بلکه اعتراض آنها را نیز در پی داشته است. در نهایت اتاق بازرگانی با صدور اطلاعیه‌ای علاوه بر اینکه اعلام کرد متولی فرایند صدور و تمدید کارت بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت است، از آماده نبودن زیرساخت‌های آنان گله کرد. این در حالی است که مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صمت و مدیر سامانه رتبه بندی و اعتبار سنجی، زیرساخت‌های این سامانه را برای صدور و تمدید کارت بازرگانی آماده می‌دانند. به عقیده این مرکز مشکلی در فرایند صدور یا تمدید کارت بازرگانی نیست.
الزام قانون گذار به یکپارچه‌سازی کلیه فرایندهای تجاری ذیل سامانه جامع تجارت و ایجاد یک پنجره واحد تجاری برای انجام کلیه فرایندهای بازرگانی، هرچند موجب کوتاه شدن فرایند صدور و تمدید کارت بازرگانی شده؛ اما این تغییر رویه‌ها نارضایتی بازرگانان را نیز در پی داشته است.
قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز وزارت صمت، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی را موظف کرده تا با ایجاد سامانه یکپارچه اعتبارسنجی و رتبه‌بندی اعتباری برای تجارت داخلی و خارجی، با همکاری ستاد و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی ایران و اتاق تعاون مرکزی جمهوری اسلامی ایران صدور، تمدید و ابطال کارت بازرگانی را از طریق سامانه فوق با هدف پیشگیری از بروز تخلفات و قاچاق کالا و ارز ساماندهی کند.
همچنین در آیین‌نامه اجرایی این قانون نیز پیش‌بینی شده بود تا به منظور یکپارچه‌سازی اطلاعات بخش تجاری، سامانه جامع تجارت به گونه‌ای طراحی شود که متضمن کلیه فرایندهای تجارت داخلی و خارجی از جمله صدور، تمدید و ابطال کارت بازرگانی و سایر مجوزهای تجاری باشد.
تمامی این الزامات قانونی موجب شد تا از ابتدای مرداد ماه فرایند تمدید و پس از آن صدور کارت بازرگانی به سامانه جامع تجارت منتقل شود و دیگر امکان صدور و تمدید کارت بازرگانی از طریق سامانه صدور کارت بازرگانی اتاق صورت نگیرد. در مرحله اول این تغییرات علاوه بر اینکه آدرس سایتی که بازگان برای صدور و تمدید کارت بازرگانی خود باید به آن مراجعه می‌کرد تغییر کرد؛ بلکه کل فرایند ارائه مدارک نیز به صورت کامل متحول شد.
بسیاری از مدارکی که تا پیش از این باید به صورت کاغذی و فیزکی به اتاق تحویل داده می شد یا از سوی بازرگان در سامانه بارگذاری می‌شد، به صورت سیستمی استعلام شدند و به ظاهر فرایندهای کاری کوتاه‌تر شد.
مهدی فسنقری، مدیر سامانه اعتبارسنجی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در این خصوص گفت: «فرایند کاری صدور و تمدید کارت بازرگانی در مقایسه با آنچه که قبلا از طریق سامانه اتاق صورت می گرفت با توجه به استعلام‌های سیستمی که از طریق سامانه صورت می گیرد کوتاه‌تر شده است.»
فسنقری تاکید می‌کند که اگر پیش از این طبق قانون باید بازرگان برای اعلام حساب جاری و نداشتن چک برگشتی و دریافت گواهی آن به بانک مراجعه می‌کرد، در شرایط فعلی در همان ابتدای ورود به سامانه به صورت سیستمی این استعلام‌ها از بانک مرکزی گرفته میشود و دیگر نیازی به مراجعه به بانک نیست.
البته همین بخش است که در ابتدا و در روزهای ابتدایی راه‌اندازی این سامانه موجب اختلال یا ناپایداری در ارائه خدمات شد. برای دریافت این استعلام و در نهایت انجام ادامه فرایندها باید ابتدا سرویس بانک مرکزی برای استعلام حساب جاری و چک برگشتی در دسترس باشد که در روزهای ابتدایی راه‌اندازی این سامانه این سرویس پایدار نبود ؛اما پس از گذشت چند روز با همکاری بانک مرکزی این سامانه پایدار شد و امکان استعلام حساب‌جاری و چک برگشتی بدون کمترین مشکلی صورت پذیرفت.
مشکلات ایجاد شده در روزهای ابتدایی برای فرایند اجرایی کارت صدور و تمدید کارت بازرگانی موجب شد تا بسیاری از فعالان تجاری کشور در شبکه‌های اجتماعی خود نسبت به تغییرات ایجاد شده گلایه‌مند باشند. مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران در توئیتی با اشاره به نارضایتی بازرگانان به اختلال‌های ایجاد شده در صدور کارت بازرگانی اعلام کرد که از این پس فرایند کاری بر عهده اتاق نیست و بازرگانان برای رفع مشکل خود باید به مرکز توسعه تجارت الکترونیکی مراجعه کنند.
با این وجود الزام قانون موجب به اجرایی شدن این سامانه و تمرکز صدور کارت بازرگانی و کلیه فرایندهای تجاری کشور در سامانه جامع تجارت شد. طبق گفته مدیر سامانه رتبه‌بندی و اعتبارسنجی تمامی مدارکی که باید طبق مقررات صادرات و واردات برای صدور و تمدید کارت بازرگانی از بازرگان اخذ شود به صورت سیستمی از بازرگان دریافت میشود و دیگر نیازی به تشکیل پرونده فیزیکی نیست.
او یادآور شد که در گذشته تمامی مدارک از سمت بازرگان روی سامانه کارت بازرگانی اتاق بارگذاری می‌شد و نمایندگان سازمان صمت استانی نیز بدون اینکه امکان استعلام آن مدارک را داشته باشند در صورتی که به نظرشان آن مدارک از صحت کافی برخوردار بود تاییدیه صدور کارت بازرگانی را صادر می‌کردند. او ادامه داد که در شرایط فعلی تمامی استعلام‌ها به صورت سیستمی از دستگاه‌های مربوطه گرفته میشود.
فسنقری با اشاره به اینکه دریافت برخی از گواهی‌ها از بازرگان در فرایند جدید حذف شده است گفت: «در گذشته بازرگان باید فرم تعهدنامه بازرگانی را از سامانه پرینت می‌گرفت و تاییدیه آن را از دفاتر ثبت اسناد دریافت می‌کرد؛ اما حال این فرایند به صورت کامل حذف شده است.»
فسنقری اعلام می‌کند که استعلام مدارک تحصیلی نیز به صورت سیستمی صورت می‌گیرد و دیگر نیازی به مراجعه به دفاتر پیشخوان برای دریافت آخرین مدرک تحصیلی نیست. از دیگر فرایندهایی که در سامانه جدید طبق گفته او به صورت سیستمی صورت می‌گیرد استعلام عدم سوپیشینه افراد و استعلام نظام وظیفه بازرگان است.
مدیرسامانه اعتبار سنجی معتقد است که از طریق این سامانه امکان اجرای دقیق‌تر مقررات صادرات و ورادات نیز وجود دارد. طبق اصلاحیه مقررات صادرات و واردات که در سال ۹۷ صورت گرفت برای صدور و تمدید کارت بازرگانی نیاز به ارائه کد رهگیری محل کسب بود که تا پیش از این امکان اجرایی شدن آن وجود نداشت. البته همین امر نیز در این دوره موجب اعتراض بازرگانان شده است چرا که تا پیش از راه‌اندازی این سامانه نیازی به ارائه کدرهگیری محل کسب خود نداشتند.
طبق اصلاحیه صورت گرفته در آیین‌نامه اجرایی ماده ۱۰ مقررات صادرات و واردات برای صدور و تمدید کارت بازرگانی داشتن محل کسب یا موقعیت اداری اعم از ملکی یا استیجاری دارای شناسه رهگیری به نام شرکت یا یکی از سهامداران عمده (برای اشخاص حقوقی) و داشتن محل کسب با موقعیت اداری اعم از ملکی یا استیجاری دارای شناسه رهگیری (برای اشخاص حقیقی) الزامی است.
مدیرسامانه اعتبار سنجی کل دوره فرایند دریافت و بررسی و اعلام نظر سازمان برای صدور و تمدید کارت بازرگانی را ۵ الی ۶ روز عنوان کرد. او با اشاره به اینکه به محض اینکه گواهی ۱۸۶ مالیاتی که مفاصا حساب مالیاتی بازرگان را اعلام می کند به صورت سیستمی به سامانه اعلام شود نتیجه بررسی برای صدور و تمدید کارت بازرگانی نیز به اتاق بازرگانی اعلام خواهد شد.
او در پاسخ به این سوال که مفاصا حساب مالیاتی نیز به صورت سیستمی و آنلاین دریافت میشود گفت: «گواهی ۱۸۶ مالیاتی به صورت سیستمی از سازمان امور مالیاتی دریافت میشود؛ اما این مفاصا حساب آنلاین نیست چرا که طبق قانون باید کارشناسان سازمان امور مالیاتی و ممیز مربوطه آن گزارش را تایید کنند.» او ادامه داد: «به طور معمول صدور این گواهی ۱۸۶ ۵ الی ۶ روز به طول می انجامد و به محض دریافت این مدرک اطلاعات لازم و تاییدیه‌های لازم برای صدور کارت بازرگانی به اتاق ارسال میشود.»
او تاکید کرد که فرایند از سمت سازمان‌های صمت استانی برای صدور کارت بازرگانی کوتاه شده است؛ اما اتاق نیز برای اینکه کارت را صادر کند باید مواردی از جمله عضویت در اتاق را چک کند. همچنین برای صدور کارت بازرگانی، بازرگان طبق قانون باید دوره‌های آموزشی را طی کند شاید همین موارد موجب طولانی شدن فرایند صدور کارت بازرگانی شود.
مدیرسامانه اعتبار سنجی تاکید کرد که در مجموع می‌توان گفت فرایند حداقل یک ماهه صدور و تمدید کارت بازرگانی بسیار کوتاه تر شده است و دیگر نیازی به دریافت مدارک فیزیکی از بازرگان برای انجام روال‌های ادای نخواهد بود.