سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) دسامبر 2020 واکسن شرکت فایزر برای مقابله ویروس کرونا را تأیید کرد و در کمتر از 24 ساعت یکی از بزرگترین کمپینهای واکسیناسیون جهانی راهاندازی شد تا کشورها بتوانند برای خاتمه دادن به انتشار این بیماری همهگیر دست بهکار شوند. با این وجود، زنجیره تأمین از ابتدا قادر به همکاری همه جانبه نبود و طراحی ضعیف برنامهها در برخی موارد منجر به تأخیرهای طولانی در دسترسی مردم به واکسن کرونا شد. در شرایطی که هر کشور گروههای خاص افراد را برای واکسیناسیون در اولویت قرار میداد، دیگر شرکتهای داروسازی هم وارد عمل شدند و انواع مختلف این واکسن بهصورت جهانی عرضه شد تا واکسیناسیون در سطح گستردهتری دنبال شود.ولی به موازات این اتفاق فعالیت بازار سیاه برای دسترسی به واکسن کرونا گسترش یافت و محققان امنیتی این هفته طی گزارشی اعلام کردند تبلیغات مربوط به فروش انواع مختلف واکسن کرونا در شبکه مخفی اینترنت یا همان «دارک وب» طی سه ماه گذشته رشد 350 درصدی داشته است و در کنار آن گواهینامههای جعلی مربوط به دریافت واکسن کرونا براحتی خرید و فروش میشود.
دارک وب بهدنبال واکسن
مرکز تحقیقاتی «چک پوینت» پس از انجام بررسیهای طولانی این هفته گزارشی را منتشر کرد و در آن گفته شد تعداد آگهیهای تبلیغاتی مربوط به خرید و فروش واکسن کرونا در شبکه مخفی وب از ماه ژانویه تاکنون سه برابر شده است. در سایتهایی که بهصورت غیرقانونی در بازار سیاه اینترنت فعالیت میکنند هر دوز واکسن «جانسوناند جانسون» به قیمت 600دلار، «استرازنکا» به قیمت 500دلار، «اسپوتنیک» 600دلار و واکسن «سینوفارم» به قیمت 500 دلار فروخته میشود و واکسنهای دیگر شرکتها نیز با قیمتهای مشابه به فروش میرسد.البته فعالیت شبکه مخفی
اینترنت پیرامون ویروس COVID-19 گستردهتر از فروش غیرقانونی واکسن دنبال میشود. در روزهای اخیر بسیاری از سایتها اقداماتی مبنی بر فروش کارتهای جعلی واکسیناسیون تأیید شده در مرکز کنترل و پیشیگری از بیماریهای امریکا (CDC) آغاز کردهاند که هر کدام از این کارتها ثابت میکند افراد هر دو دوز واکسن را دریافت کردهاند و عاملان سایتهای مذکور این کارتها را به قیمت 150 دلار به فروش میرسانند. محققان در این سایتهای اینترنتی همچنین از کشف گواهیهای جعلی منفی مربوط به تستهای کرونا خبر دادند و حتی آگهیهای خرید دو گواهی تست کرونا و دریافت گواهی نفر سوم بهصورت رایگان هم منتشر شده است.
اینترنت پنهان یا دارک وب به شبکه مخفی و گستردهای گفته میشود که از بستر مجازی برای ارتباطات خود استفاده میکند و ورود به سایتهایی که در این شبکه فعالیت میکنند بدون نرم افزارهای مخصوص و دسترسیهای ویژه امکان پذیر نیست و فعالیت همه افراد در این شبکه بهصورت بینام و بدون هرگونه هویت انجام میشود تا هیچ گونه ردی از آنها بهجا نماند.سایتهای اینترنتی که تحت این شبکه فعالیت میکنند بهصورت عمده آدرسهای اینترنتی یا آیپی مخفی دارند و در آنها خرید و فروش غیرقانونی اقلام مختلف از واکسن کرونا گرفته تا اسلحه، مواد مخدر و بدافزارها مشاهده میشود.همانطور که پیشتر گفته شد ارقامی که این روزها برای فروش واکسن کرونا در شبکه مخفی اینترنت پیشنهاد میشود متفاوت است و ارزانترین رقم برای واکسنهای آکسفورد و استرازنکا اعلام شده است که با قیمت 500 دلار واگذار میشوند. در این میان گرانترین واکسن هم سینوفارم چین است که بسته به سایت مربوطه برای هر دوز آن میانگین قیمت 600 تا 750 دلار پیشنهاد شده است و قیمت واکسنهای جانسوناند جانسون و اسپوتنیک هم به 600 دلار میرسد.
در آگهی یکی از فروشندگان واکسن کرونا در سایتهای غیرقانونی گفته شده است: «ما گواهی تست منفی کرونا برای مسافران خارجی، استخدام شغلی و… را هم صادر میکنیم. اگر دو گواهی از ما بخرید گواهی سوم رایگان خواهد بود.» افزایش همهگیری ویروس کرونا بسیاری از مسافران پروازهای خارجی را ملزم کرده است تا مدرک واکسیناسیون خود را ارائه دهند و این مسأله نیز باعث شده است بازار سیاه اینترنت برای فروش «گذرنامههای واکسیناسیون» هم داغتر شود.
خرید و فروش تست کرونا
اروپا این روزها طرحی را مبنی بر صدور گواهی دیجیتال واکسیناسیون دنبال میکند تا بر این اساس تمامی افرادی که واکسن کرونا را دریافت میکنند یا به تازگی از ابتلا به این ویروس بهبود یافتهاند، با ارائه این گواهی اجازه ورود به دیگر کشورها را داشته باشند.
مرکز تحقیقاتی «چک پوینت» در بررسیهای خود گذرنامههای دیجیتال واکسیناسیونی را شناسایی کرده است که ثبت شدهاند و بهصورت غیرقانونی در سایتهای جعلی خرید و فروش میشوند. این سایتها همچنین گواهی مربوط به تستهای ملکوکی یا PCR کرونا با نتیجه منفی را ظرف 30 دقیقه و با قیمت 25 دلار عرضه میکنند. «آدد وانونو»، مدیر تحقیقات آسیبپذیری محصولات در شرکت «چک پوینت» در این خصوص توضیح داد فعالیت غیرقانونی پیرامون ویروس کرونا طی چند ماه گذشته به موضوع اصلی شبکه مخفی اینترنت تبدیل شده است و از صدها تبلیغ برای فروش واکسنهای فایزر و مدرنا گرفته تا هزاران آگهی تبلیغاتی برای فروش داروها و گواهیهای تست کرونا در این سایتها به چشم میخورد. او همچنین هشدار داد فعالیتهای مرتبط با واکسن کرونا تا زمانی که تقاضای زیاد از سوی مردم جهان وجود داشته باشد به رشد خود ادامه خواهد داد.باید توجه داشت که تلاش برای خرید واکسن کرونا از طریق کانالهای غیرقانونی شبکه مخفی اینترنت بسیار خطرناک است، زیرا حتی اگر این واکسنها تقلبی نباشند و بهصورت واقعی در شرکت مربوطه ساخته شده باشند، ممکن است شرایط نگهداری مناسب برای آنها در نظر گرفته نشده باشد و این مسأله میتواند خطرات فراوانی به همراه داشته باشد. در این میان واکسنهای جعلی و گواهینامههای غیرواقعی مربوط به دریافت واکسن هم میتوانند به سلامت مردم و جامعه آسیب برسانند و گسترش این اتفاق باعث میشود تا افرادی که به ویروس کرونا مبتلا هستند خود را در قالب افراد عاری از ویروس معرفی کنند.
وانونو در ادامه توضیح داد: «ضروری است که مردم این مسأله را درک کنند که دسترسی غیرقانونی به واکسن، کارت واکسیناسیون غیرواقعی یا گزارش جعلی با نتیجه منفی تست کرونا بهصورت غیررسمی و از طریق سایتهای مخفی اینترنتی بسیار خطرناک است زیرا هکرها بیشتر به پول، اطلاعات و هویت شما برای ادامه فعالیتهای خود علاقهمند هستند و تبعات بعدی این اقدامات برای آنها اهمیتی ندارد. افرادی که واکسینه نشدهاند و سعی در استفاده از گواهینامههای جعلی واکسن کرونا دارند به تلاش گسترده جهانی علیه این بیماری همهگیر آسیب میزنند.»
کارشناسان امنیتی از مردم سراسر جهان درخواست کردهاند کارتهای واکسیناسیون یا آزمایشهای منفی مربوط به کرونا را در شبکههای اجتماعی به اشتراک نگذارند، زیرا اطلاعات موجود در این تصاویر میتواند در شبکه مخفی اینترنت مورد سوءاستفاده قرار گیرد. در حالی که فعالان سایتهای مخفی اینترنتی هویت خود را نمایان نمیکنند و این مسأله باعث شده است شناسایی عاملان خرید و فروش واکسن کرونا بسیار دشوار باشد، شرکتهای امنیت سایبری هم اکنون فعالیتهای مشترکی را آغاز کردهاند تا با همکاری یکدیگر بتوانند منبع دسترسی این سایتها به واکسن کرونا را شناسایی کنند و جلو توزیع مخفیانه آن را بگیرند.