افزایش نگران کننده شمار معتادان فضای مجازی
آمارها و نتایج تحقیقات حاکی از آن است که تعداد معتادان دیجیتال، همزمان با رشد و توسعه اینترنت به شکل نگران کننده ای در حال افزایش است.
سرعت رشد تکنولوژی در دو دهه اخیر به حدی بوده که بشر در خیلی از موارد موفق به هماهنگ کردن زندگی و عادت‌های خود با آن نشده است. تکنولوژی‌ها قبل از آمدن درباره معایب و مزایای خود به کسی اطلاعی نمی‌دهند و روش استفاده درست از خود را به کسی نمی‌آموزند و به طور ناگهانی با جذابیت بسیار زیاد مانند مهمانی ناخوانده پا به خانه‌های مردم می‌گذارند. همین امر باعث آسیب‌های زیادی میشود مانند به خطر افتادن روابط خانوادگی و حقیقی و اعتیاد به فضای مجازی و…
صنعت بازی که به یکی از صنعت‌های مهم جهان تبدل شده و مخاطبان معمول آن نوجوانان و جوانان هستند از جمله همین تکنولوژی‌هاست که اخیراً با پیشرفت‌ها و جلوه‌های روز افزون به بخش مهمی از زندگی برخی جوانان تبدیل شده و بعضاً گیمر های حرفه‌ای به این وسیله درآمدزایی می‌کنند.
کام آدایر، یک سخنران بین المللی و متخصص برجسته در زمینه اعتیاد به بازی‌های ویدئویی است. وی ۳۲ ساله و متولد کاناداست و بنیان‌گذار «Game Quitters»، بزرگترین انجمن حمایتی جهان از معتادان به بازی‌های اینترنتی است و به نود و پنج کشور دنیا در این زمینه خدمات می‌دهد و اکنون بیش از ۷۵۰۰۰ عضو در سراسر جهان دارد. نگاهی به سرگذشت او می‌تواند برای بسیاری از افراد درگیر با اعتیاد به فضای مجازی و گیمینگ مؤثر باشد. کام هنگام تصمیم به خودکشی با یک واقعیت تلخ مواجه شد و آن این بود که اعتیاد او به بازی‌های ویدئویی از کنترل خارج شده است. وی می‌گوید: «من ده سال با این اعتیاد درگیر بودم. دبیرستان را بخاطر گیم رها کردم و هیچ گاه به دانشگاه نرفتم و برای فریب خانواده ام وانمود کردم که شاغل هستم.»
وی در ادامه افزود: «در نهایت یک یادداشت خودکشی نوشتم و همان شب بود که متوجه شدم نیاز به کمک دارم. اکنون ۳۸۶۰ روز است که از اعتیاد به بازی رها شده‌ام.»
اگرچه فضای مجازی و به طور خاص اینترنت در دوران پاندمی ویروس کرونا و قرنطینه‌هایش به کمک کشورها و مردم آمد و مانع از خوابیدن بسیاری از کارها و فعالیت‌ها شد کام معتقد است این دوره بر او و امثال او سخت گذشته است.
آدایر در ادامه می‌گوید: «همه گیری ویروس باعث شد که زمان بیشتری نسبت به اوقات معمول برای تماشای «تویچ» (یک پلتفرم مجازی و با قابلیت پخش زنده که بر رو گیمر ها و طرفدران گیم تمرکز دارد) و «یوتیوب» صرف کنم.»
وی ادامه داد: «بخش زیادی از محتوای یوتیوب مربوط به استریم و استریمرهاست (پخش کننده‌های زنده‌ی گیم) که به همین علت پرسه زدن در یوتیوب در دوران پاندمی می‌تواند محرکی قوی برای بازگشت اعتیاد به بازی باشد. خوشبختانه من توانستم ا کنترل اوضاع از بازگشت مجدد دوری کنم اما افراد زیادی را در انجمن می‌شناسم که در دوره‌ی پاندمی و قرنطینه‌ها به اعتیاد خود بازگشتند.»
مارتا شاو و دونالد بلک از دپارتمان روانپزشکی دانشگاه آیوا، در مقاله خود در مجله «CNS Drugs»، وابستگی به بازی را به عنوان زیر مجموعه اعتیاد به اینترنت طبقه بندی کردند. آنها در متن مقاله خود این اعتیاد را چنین توصیف می‌کنند: «شیفتگی بیش از اندازه و غیر قابل کنترل و رفتارهای مصرانه درباره میل به کامپیوتر و اینترنت که منجر به پریشانی خاطر و اختلال میشود.»
در حالیکه بسیاری استدلال می‌کنند که این بیماری به اندازه اعتیاد به الکل یا مواد مخدر جدی نیست، هنوز هم می‌تواند برای مبتلایان ناتوان کننده باشد. دکتر اندرو دون، عصب شناس و متخصص اعتیاد دیجیتال، موافق است که قرنطینه‌ها این مشکل را تشدید کرده است.
وی در ادامه می‌گوید: «استرس‌های زندگی منجر به رفتارهای و مکانیسم‌های فرار میشود. پاندمی ویروس کرونا باعث افزایش سطح استرس مردم شده و راحت ترین راه برای اجتناب از این استرس‌ها استفاده از رسانه‌های دیجیتال و سرگرمی‌های آن مانند بازی و رسانه‌های اجتماعی است و استفاده افراطی از این ابزار برای فرار از استرس ریسک شکل‌گیری رفتارهای اعتیادآور را افزایش می‌دهد.»
تعدادی از شرکت‌های فناوری برای مقابله با گسترش اعتیاد به گیم ابزاری تولید کردند که می‌توان با استفاده از آنها دسترسی به وب سایت‌های بازی را محدود و یا مسدود کرد . برای مثال «Linewize» یکی از این محصولات است که به کمک کودکان یا به طور اختصاصی والدین آنها می‌آید تا دسترسی کودکان خود به این سایت‌ها را راحت تر کنترل کنند.
والدین و مراقبان کودکان می‌توانند با این وبسایت و نرم افزار «Linewize» و تنظیم کردن آن روی لپ تاپ یا تلفن‌های هوشمند مخصوص کودکان، زمانی که کودکان به بازی یا به طور کلی اینترنت مشغولند را کنترل و مدیریت کنند. «Linewize» همچنین به والدن این امکان را می‌دهد که دسترسی کودکان را به محتواهای خشن و پورنوگرافی مسدود کنند.
تئودورا پاکویچ، روانشناس مجرب و کارشناس سلامت دیجیتال در مرکز «Linewize» در سن دیگو، بر این باور است که جوانان بطور خاص مستعد هستند که در وقت زیادی را در فضای مجازی بگذرانند و بعضاً زیاده روی کنند و این مسئله‌ای است که والدین باید به آن آگاه باشند.
وی در ادامه افزود: «مدیریت زمان آنلاین بودن و به اصطلاح داشتن شخصیت مجازی سالم و متعادل نیاز به مهارت‌های شناختی بسیار پیچیده‌ای دارد که عموماً این مهارت‌ها تا ۲۵ سالگی به طور کامل توسعه نمی‌یابند.»
وی همچنین اظهار کرد: «از طرفی پلتفرم‌های آنلاین ایجاد شدند تا توجه، زمان و داده‌های ما را با حداکثر توان استخراج کنند و از طرف دیگر در فضای آنلاین خطرات زیادی در کمین کودکانند و همین مسئله امکان تعامل سنجیده و ایمن و قابل کنترل کودکان با اینترنت را دشوار می‌کند.»
برای بزرگسالان نیز اعتیاد به اینترنت به علت وجود سایت‌های شرط بندی می‌تواند منجر به اعتیاد به قمار شود.
«BetBlocker» اپلیکیشنی است که به کابران این امکان را می‌دهد تا دسترسی خود را به ده‌ها هزار وبسایت و برنامه قمار را برای مدت زمانی تعیین شده مسدود کنند و پس از فعال شدن محدودیت فرد نمی‌تواند تا زمان منقضی شدن محدودیت به پلتفرم‌های شرط بندی دسترسی داشته باشد. این برنامه رایگان است و کنترل کننده‌ی آن می‌تواند شخصی غیر از خود کاربر مثل دوست یا والدین یا همسر باشد.
دانکن گاروی، بنیان گزار «BetBlocker» معتقد است: «سهولت دسترسی به قمار از راه دور و به صورت مجازی بدون شک بزرگترین چالشی است که امروزه هر کسی که به قمار اعتیاد دارد با آن مشغول است و در واقع همه به صورت انفرادی با یک کازینو در جیب خود راه می‌روند»
کاربران این نرم افزار می‌توانند دسترسی به سایت‌های قمار یا حتی وبسایت‌های بازی را برای مدتهای طولانی مسدود کنند.
«GamBlock» نرم‌افزار دیگری است که می‌تواند به روشی مشابه از دسترسی به سایت‌های قمار جلوگیری کند. دیوید وار مدیر اجرایی این شرکت استرالیایی می‌گوید که تمرکز این شرکت کمک به معتادان به قمار است.
دکتر دون، متخصص حوزه درمان اعتیاد به بازی‌های اینترنتی است که قبلاً خود مبتلا به این اعتیاد بوده. او می‌گوید: «در دوران تحصیل پزشکی و در دوران دستیاری ام در دانشکده پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز که چیزی حدود ده سال بود در هفته ۸۰ الی ۱۰۰ ساعت از وقتم را صرف بازی‌های ویدئویی می‌کردم.» وی که نویسنده کتاب «Hooked On Games» با موضوع هزینه‌های اعتیاد به به بازی‌های ویدئویی و اینترنت است، معتقد است که اینترنت را باید بصوت دو بخش مجزا دید. وی در ادامه می‌گوید: «من رسانه‌های دیجیتال را به دوسته تقسیم می‌کنم. یک بخش مانند میوه جات و سبزیجات مفید و پرخاصیت و بخشی ماند شیرینی‌ها که از یک حدی بیشتر برای سلامتی مضر است.بخش‌های مفید اینترنت می‌تواند به افراد کمک کند تا استرس خود را مرده و رفتارهای اعتیاد آورشان را کترل کنند. مانند صفحات آموزشی، اخبار رسمی، سرگرمی‌های سالم و … این در حالیست که استفاده بیش از حد بازی‌های ویدئویی، رسانه‌های اجتماعی غیر مرتبط باکار مانند مصف بیش از حد قند برای انسان مضرات زیادی به همراه دارد.»
به عقیده دکتر دون، بیم این می‌رود که با گذشت زمان و وقت بیشتری که خیلی از افراد در اینترنت سپری می‌کنند به مرور زمان شاهد تعدد کیس‌های اعتیاد به بازی و اینترنت باشیم.
با این حال، کام آدایر امیدوار است که برخی شرکت‌های فناوری مانند «Linewize»، «BetBlocker» و «GamBlock» بتوانند نقش مهمی در کمک به کاهش این مشکل ایفا کند و البته بهتر است هر کسی که گمان می‌برد اسیر اعتیاد به اینترنت و بازی‌های ویدئویی شده به متخصص درمانی این حوزه مراجعه کند.