مهمترین وقایع دنیای فناوری در سال ۲۰۲۲
اتفاقاتی مانند اخراج گسترده کارمندان توسط غول‌های IT، اقدام رگولاتورها برای سرکوبی قانون‌شکنان فناوری، مذاکرات کشورها پیرامون مقررات امنیت دیتا، جنگ تراشه آمریکا و چین و جنگ اوکراین در سال ۲۰۲۲، نشان داد صنعت فناوری تا چه حد در برابر مسائل ژئوپلیتیکی و اقتصاد کلان آسیب پذیر است.
با این حال، صنعت فناوری در سال ۲۰۲۲ مثل همیشه به نوآوری، تغییرات مستمر و مبارزه برای تقویت امنیت سایبری ادامه داد. وب سایت فناوری کامپیوتر ورلد در گزارشی به بررسی مهمترین رویدادهای دنیای فناوری در سال ۲۰۲۲ پرداخت که عبارتند از:
۱- جنگ تراشه آمریکا و چین و پایان جهانی‌سازی
تنش‌های ژئوپلیتیکی میان آمریکا و چین در سال ۲۰۲۲، به بخش نیمه رسانا گسترش پیدا کرد و دولت بایدن در دسامبر، کنترل‌های صادراتی جدیدی اعلام کرد که فروش نیمه رساناهای پیشرفته و همچنین تجهیزات مورد استفاده برای تولید آنها را به برخی تولیدکنندگان چینی ممنوع کرد و سپس در دسامبر، این محدودیت‌ها گسترش پیدا کرد. فعالان صنعت فناوری می‌گویند محدودیت‌های مذکور به معنای آن است که دوران جهانی‌سازی به پایان رسیده و این محدودیت‌ها، صدمه شدیدی به زنجیره تامین همه نوع محصول از رایانه‌ها گرفته تا خودروهای برقی که با استفاده از فناوری تراشه تولید می‌شوند، وارد خواهد کرد و پیامدهای جنگ میان دو ابرقدرت جهانی، دامن‌گیر همه نوع شرکتی میشود.
۲- خرید شرکت وی ام وایر (VMware) توسط برادکام در قرارداد ۶۱ میلیارد دلاری
هر چند بازار ادغام و خرید فناوری در طول سال ۲۰۲۲ ضعیف شد اما قراردادهای بزرگ همچنان فراوان بودند و شامل پیشنهاد خرید ۶۸.۷ میلیارد دلاری شرکت اکتیویژن بلیزارد از سوی مایکروسافت بود. اما مهمترین قرارداد این بخش، بدون شک قرارداد شرکت برادکام برای خرید شرکت وی ام وایر به مبلغ ۶۱ میلیارد دلار بود که اواخر ماه مه اعلام شد. هدف برادکام از خرید این شرکت، بهبود عملکرد مالی و فراهم کردن هم‌افزایی میان محصولات نرم افزاری و سخت افزاری بود. این قرارداد هنوز از سوی رگولاتورها تائید نشده است و رگولاتورها در آمریکا، انگلیس و اتحادیه اروپا تحقیقاتی را آغاز کرده اند که هنوز به نتیجه نرسیده است. برادکام در خرید شرکت‌ها، تعطیلی تحقیقات و توسعه و افزایش قیمت‌ها، سابقه دارد.
۳- چت جی‌پی‌تی دنیا را متحیر کرد
انتشار آزمایشی چت جی‌پی‌تی که جدیدترین پروژه بنیاد OpenAI بود، پردازش زبان طبیعی را با قابلیت‌های جست و جو یکی می‌کند تا محتوا و مقالات طبیعی مبهوت کننده ایجاد کند، اینترنت را تسخیر کرده است. به گفته بازبینی کنندگان، این سیستمی است که به راحتی آزمون تورینگ را پشت سر می گذارد و پاسخ‌هایی فوق‌العاده مشابه پاسخ‌های انسانی، به نوشته‌های مکتوب ایجاد می‌کند اما همچنان بسیاری از نواقص سیستمهای مبتنی بر هوش مصنوعی قبلی را برملا می‌کند. اگرچه تحت شرایط خاصی، می‌تواند ابزار تولید یا کمکی خوبی باشد اما بعید است به این زودی جای مطالب تولید شده توسط انسان را بگیرد.
۴- امضای پیمان دیتای آمریکا و اتحادیه اروپا برای سومین بار
جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در نوامبر فرمان اجرایی را برای پیاده سازی مقررات چارجوب سیاست دیتای ترانس آتلانتیک صادر کرد. این فرمان، شرکت‌هایی که به دنبال کاهش بار کار حقوقی ضروری برای انتقال دیتا میان آمریکا و اتحادیه اروپا بودند را امیدوار کرد. این اقدام پس از بهم خوردن دو توافق قبلی از سوی دیوان عدالت اروپایی روی داد که مدعی بود آمریکا، حفاظت‌های کافی برای اطلاعات شخصی را فراهم نکرده است. تحت پیمان جدید، شرکت‌ها به جای این که مجبور باشند توافقنامه‌های جداگانه با شرکت‌های متعدد امضا کنند، می‌توانند توافقنامه چارچوب را انتخاب کنند. این توافق همچنان باید مورد تائید نهادهای متعدد اتحادیه اروپا قرار بگیرد و برای همان مسائلی که باعث شکست توافقنامه‌های قبلی شد، یعنی عدم حفاظت در برابر شنود دولت آمریکا، هدف انتقاد قرار گرفته است.
۵- آغاز رنسانس مک
فروش رایانه شخصی در ماه‌های اخیر دچار افت شده که تغییرات سریع تقاضا ناشی از تغییر الگوهای کار در دوران پاندمی، از جمله عوامل اصلی آن بود. با این حال، سهم اپل از بازار رشد کرده و جدیدترین آمار از سهم بازار سازندگان، نشان داد اپل تقریبا از همه رقیبانش در فضای تبلت پرفروش‌تر بوده و همچنین رشد بزرگی در فروش لپ تاپ داشته است. مصرف کنندگانی که برای اولین بار محصولات اپل را خریداری می‌کنند، افزایش پیدا کرده است و فروش رایانه مک، به بالاترین رکورد تاریخ این شرکت رسید و اپل همچنان در تلاش برای عرضه رایانه‌های مک و آی‌پدها به عنوان همراهان بهره وری است و در بازار مشتریان شرکتی، پیشروی بیشتری خواهد کرد.
۶- خریداری توییتر توسط ایلان ماسک و مخالفت با مدیرعاملی او
ایلان ماسک سرانجام پس از فراز و نشیب‌های زیادی، توییتر را در قراردادی به ارزش ۴۴ میلیارد دلار خریداری کرد. مبارزه حقوقی برای برگرداندن وی به این قرارداد، اواخر اکتبر به سرانجام رسید و زمانی که ماسک قرارداد خرید را تکمیل کرد، برای انجام تغییرات منفور، وقت تلف نکرد و بسیاری از کارمندانی که مسئول روشن نگه داشتن چراغ این شبکه اجتماعی بودند را اخراج کرد. ایلان ماسک، پس از انجام یک نظرسنجی در توییتر که نشان داد کاربران او را به عنوان مدیرعامل این شرکت نمی‌خواهند، قول داد از این مقام کناره گیری کند و اعلام کرد تا وقتی که فردی را پیدا کند که به حد کافی احمق باشد تا این شغل را قبول کند، همچنان در این سمت باقی خواهد ماند. هر چند این موضوع که آیا یک شرکت شبکه اجتماعی، در حقیقت یک شرکت فناوری است، قابل بحث است اما مدیران تجاری از هر دستی، مطمئنا ایلان ماسک را برای درس گرفتن از نحوه اداره نکردن یک شرکت، دنبال می‌کنند.
۷- هکرهای Lapsus$ در دنیای فناوری ویرانی به بار آوردند
مایکروسافت در مارس اعلام کرد که سیستمهای این شرکت هدف رخنه گروه هک و باج افزاری Lapsus$ قرار گرفته که کد منبع چندین محصول این شرکت از جمله بینگ، نقشه بینگ و کورتانا را منتشر کردند. این گروه از حمله مهندسی اجتماعی برای رخنه به حساب شرکت و دسترسی به اطلاعات مایکروسافت استفاده کرد. در فهرست قربانیان این گروه، نام‌های بزرگی مانند سامسونگ، انویدیا، ودافون و اوکتا به چشم می‌خورد. دستگیری‌ها در انگلیس و بررسی تاکتیک‌های این گروه نشان داد Lapsus$ از هکرهای نوجوان بی‌تجربه تشکیل شده که از تکنیکها به شکل ضعیفی استفاده کرده‌اند. فعالیت‌های این گروه، خطرات یکی از بزرگترین مشکلات امنیت سایبری یعنی باج افزارها و این حقیقت را نمایان کرد که گروه‌های هکری برای هدف قرار دادن موفقیت آمیز اهداف دشوار، نیازی به مهارت فنی عالی ندارند.
۸- تصویب قانون خدمات دیجیتالی در اتحادیه اروپا
جدیدترین تلاش اتحادیه اروپا برای پاکسازی اینترنت، در قالب قانون خدمات دیجیتالی نمایان شد که جریمه سنگین بالغ بر شش درصد درآمد جهانی را به شرکت‌هایی تحمیل می‌کند که در انجام وظابق قانون جدید تعیین شده تحت این مقررات، کوتاهی کرده اند. این وظایف گسترده بوده و از حمایت از کودکان تا رصد تبلیغات، بررسی اصل بودن محصولاتی که در فضای آنلاین فروخته می‌شوند تا جلوگیری از خشونت آنلاین علیه زنان را دربرمی‌گیرد. این رویکرد تضاد شدیدی با رویکرد آمریکا در خصوص مقررات رسانه آنلاین دارد که به پلتفرمهایی نظیر فیس بوک و توییتر، آزادی قابل ملاحظه‌ای در برابر مسئولیت‌های حقوقی می‌دهد و به معنای تغییرات قابل توجه در نحوه کسب و کار شرکت‌های اینترنتی بسیار بزرگ خواهد بود. اتحادیه اروپا به خصوص به توییتر هشدار داده است که باید تحت مفاد قانون جدید، فعالیت خود را اصلاح کند. شرکت‌ها تا اواسط سال برای رعایت قانون جدید فرصت دارند.
۹- فروپاشی صرافی رمزارز اف تی ایکس و درخواست برای مقررات رمزارز
در بحبوحه ادعاها درباره سوءمدیریت داخلی و ارتکاب خلاف، صرافی رمزارز اف تی ایکس در نوامبر سقوط کرد و به بخش رمزارز ضربه سنگینی وارد کرد و باعث نابودی هشت میلیارد دلار دارایی شد. سم بنکمن فرید، موسس این صرافی در دسامبر در باهاماس دستگیر و به آمریکا مسترد شد تا با اتهامات کیفری روبرو شود. امسال، سال دشواری برای رمزارز بود و سقوط اف تی ایکس، آسیب پذیری این بخش را در سرفصل اخبار قرار داد. کارشناسان پیش بینی می‌کنند اگر رگولاتورها، معاملات رمزارز را تحت نوعی چارچوب حقوقی قرار ندهند، روزهای تاریکی در انتظار این بخش خواهد بود.
۱۰- اخراج‌های گسترده در بخش فناوری
شرکت‌هایی مانند آمازون، متا و گوگل همواره برای بیشترین استخدام‌ها در صنعت فناوری پیشتاز بودند اما امسال این سه غول فناوری به همراه شرکت‌های فناوری کوچک‌تر دیگر، در واکنش به موانع اقتصادی جهانی، هزاران کارمند را اخراج کردند. آمازون به تنهایی، ۲۰ هزار کارمند را اخراج کرد که گستردگی تغییرات در بازار مشاغل فناوری را نمایان کرد. این اخراج‌ها، تغییر فاحش از ابتدای دوران پاندمی را نشان داد که بزرگترین کارفرمایان فناوری برای سود بردن از افزایش تقاضا برای خدمات ابری، استخدامهای زیادی را انجام داده بودند. با کاهش تقاضا، درآمد این شرکت‌ها کاهش پیدا کرد و به سال سرشار از ابهام و تعدیل نیروی کار منتهی شد.
۱۱- جنگ اوکراین و خروج شرکت‌های فناوری از روسیه
حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه، نشان داد چطور تحولات ژئوپلیتیکی، فعالیت شرکت‌های فناوری را به اندازه کسب و کارهای فعال در بخشهای دیگر تحت تاثیر قرار می‌دهد. این حمله، با محکومیت گسترده روبرو شد و شرکت‌های فناوری بزرگ، فروش در روسیه را متوقف کرده و مانع دسترسی کاربران این کشور به خدماتشان شدند. شرکت‌های سخت افزاری مانند آی بی ام، اینتل، سامسونگ، اریکسون و نوکیا، فروش در روسیه را متوقف کردند. شرکت‌هایی نظیر خدمات وب آمازون و گوگل، پذیرش مشتریان جدید را متوقف کرده و در بعضی از موارد، عرضه خدمات در روسیه را معلق کردند. شرکت‌های رسانه‌ای و شبکه اجتماعی، سخت گیری در خصوص محتوای رسانه‌های دولتی روسیه را تشدید کردند.
۱۲- بازگشت بزرگ: فراخوان غول‌ها ی فناوری برای بازگشت کارمندان به محل کار
با ضعیف شدن پاندمی کووید در سال ۲۰۲۲، بسیاری از شرکت‌ها که پیش از این اجازه داده بودند کارمندانش دورکاری کنند، از کارمندان خواستند به محل کار برگردند. مایکروسافت نخستین جرقه بازگشت کارمندان به محل کار را در فوریه زد و سایر شرکت‌های فناوری شامل گوگل و اپل روند مذکور را دنبال کردند. اگرچه اکثر شرکت‌ها، کارمندان را ملزم نمی‌کنند پنج روز هفته در محل کار باشند اما مدیران با مقاومت کارمندانی روبرو هستند که به دورکاری عادت کرده و تمایلی ندارند رفت و آمد به محل کار را شروع کنند. تاثیر دورکاری بر بهره‌وری، موضوع بحث داغی بوده و مطالعات مختلف، تاثیرهای گوناگون این شیوه را نشان می‌دهد و استدلال‌ها درباره مزایای فعالیت در محل کار، احتمالا تا ابد ادامه خواهد یافت.