بازیهای موبایلی ایرانی رو به زوال می‌روند
صنعت بازی کشور و بازیسازهای ایرانی یک‌بار از بازیهای کامپیوتری مودشده (تغییر یافته) متضرر شدند؛ تا جایی که بازار داخلی بازیهای کامپیوتری از بین رفت و حالا این تهدید به نسخه موبایلی بازیها هم رسیده است. فعالان و کارشناسان از گسترش انتشار بازیهای موبایلی کرک‌شده (قفل شکسته) در وب‌سایت‌ها و استورهای داخلی دانلود و نصب بازی هشدار میدهند و به اعتقاد آنها تداوم حضور این بازیها موجب حذف بازیهای داخلی میشود؛ زیرا بازیسازهای ایرانی توان رقابت با بازیهای خارجی کرک و دستکاری‌شده را که نیازی به پرداخت هزینه ندارند، نخواهند داشت؛ درحالی‌که دبیر کمیسیون نرم‌افزارهای بازی و سرگرمی سازمان نصر تهران در این‌باره از جلسات و مذاکرات این کمیسیون با بنیاد ملی بازیهای رایانه‌ای و استورهای داخلی برای حذف بازیهای مودشده خبر می‌دهد؛ اما همچنان امکان دانلود و نصب این بازیها در پلتفرم یک استور داخلی وجود دارد.
تهدید جدید
در شرایطی که صنعت بازی ایران به‌دلیل فیلترینگ گسترده و به‌ویژه فیلتر گوگل‌پلی در لبه پرتگاه قرار دارد و اقتصاد این صنعت هر روز کوچک‌تر از قبل میشود، فعالان و کارشناسان از افزایش توزیع بازیهای موبایلی کرک‌شده در وب‌سایت‌ها و استورهای داخلی هشدار میدهند. بازیهای مود یا کرک‌شده، نسخه ارتقایافته و آن‌لاک‌شده بازیهای اندرویدی هستند که کاربران با نصب آنها می‌توانند به هر بخش و مرحله از بازی دسترسی داشته باشند. فعالان معتقدند که با گسترش این بازیها امکان رقابت بازیسازهای ایرانی از بین می‌رود و از آن طرف با تغییر ذائقه کاربران، فرهنگ دزدی در این صنعت جا می‌افتد. ابوالفضل صادق، دبیر کمیسیون بازی و سرگرمی سازمان نصر تهران، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره گسترش انتشار بازیهای کرک‌شده در وب‌سایت‌ها و استورهای داخلی توضیح می‌دهد: «در ماه‌های اخیر حجم انتشار بازیهای مودشده که همان بازیهای خارجی دستکاری‌شده هستند، در وب‌سایت‌ها و استورهای داخلی افزایش یافته است. این بازیها به‌دلیل اینکه دستکاری شده‌اند، آسیب‌های متعددی را به کاربران وارد می‌کنند. فیشینگ و کاهش امنیت گوشی‌های کاربران از جمله تبعات جدی این بازی‌هاست.»
او در ادامه صحبت‌های خود از تشکیل کمیته در سازمان نصر تهران برای رسیدگی به این موضوع خبر می‌دهد و در این‌باره می‌‌گوید: «با توجه به اینکه بازیهای کرک‌شده در دو استور داخلی دانلود و نصب بازی در کشور نیز قابل دریافت هستند، کمیته سازمان نصر با نمایندگان استورهای داخلی گفت‌وگو کردند. در پی این مذاکرات یکی از این دو استور داخلی، بازیهای مودشده را از پلتفرم خود حذف کرد؛ اما این بازیها همچنان در استور دیگر وجود دارد. با این حال همچنان مذاکرات کمیسیون بازی و سرگرمی سازمان نصر برای رفع این چالش صنعت بازی ادامه دارد.» به گفته صادق، استورهای داخلی دانلود و نصب بازی در کشور دلیل انتشار بازیهای کرک‌شده در پلتفرم‌های خود را استقبال و تقاضای کاربران برای این بازیها اعلام می‌کنند؛ اما این فعال صنعت بازی معتقد است که بازیهای کرک‌شده علاوه بر اینکه خطرات فیشینگ و امنیتی برای دستگاه‌های کاربران دارند، با عدم پرداخت پول در مراحل بازیهای خارجی ایده سرقت را در کاربران تقویت می‌کنند. او همچنین توضیح می‌دهد: «با توزیع بازیهای کرک‌شده، بازیهای داخلی باید با این بازیها که کاربر نیازی به پرداخت پول ندارد، رقابت کنند و در نهایت بازار تولید و عرضه بازیهای موبایلی مشابه بازیهای کامپیوتری از بین خواهد رفت.»
تیشه به ریشه
در این شرایط، فعالان و کارشناسان صنعت بازی دلیل گسترش انتشار بازیهای مودشده در وب‌سایت‌ها و استورهای داخلی دانلود و نصب بازی را فیلترینگ گوگل‌پلی، نبود رگولاتوری و عدم نظارت میدانند. از سوی دیگر، با توجه به اینکه صنعت بازی کشور از انتشار بازیهای کامپیوتری کرک‌شده در سال‌های گذشته متضرر شد و بازیسازهای ایرانی به‌دلیل افت قابل توجه درآمد از تولید بازیهای کامپیوتری منصرف شدند، در حال حاضر بازیهای موبایلی در ابتدای گسترش بازیهای کرک‌شده هستند و فعالان این صنعت توصیه می‌کنند تا هر چه سریع‌‌تر از گسترش انتشار بازیهای موبایلی مودشده جلوگیری شود. علاوه بر این، افزایش انتشار بازیهای موبایلی کرک‌شده تهدیدی برای فعالیت بازیسازهای ایرانی است، آنها لازم میدانند تا مسوولان برای حفظ بازیهای داخلی اقدام کند.
نادعلی‌زاده، یک بازی‌ساز، با بیان این مطلب درباره تبعات افزایش انتشار بازیهای موبایلی کرک‌شده به «دنیای‌اقتصاد» توضیح می‌دهد: «حفظ مالکیت معنوی هر صنعتی از لازمه‌های حیاتی آن صنعت است و برای تشویق و ترغیب شرکت‌ها به نوآوری و تلاش لازم است تا از تولیدات آنها حفاظت شود. از آنجا که بازیسازهای ایرانی پیش از این با گسترش انتشار بازیهای کامپیوتری مودشده متضرر شدند، در حال حاضر نیز با تداوم انتشار بازیهای موبایلی کرک‌شده هیچ شرکتی دیگر انگیزه ساخت محصول متمایز و جدیدی را برای کاربر ایرانی نداشته باشند. در این شرایط برخورد با این موضوع واجب است.» او در ادامه صحبت‌های خود با اشاره به تبعات فیلترینگ برای صنعت بازی معتقد است که خطر بازیهای مودشده در بلندمدت مشخص میشود. از این جهت که در کوتاه‌مدت ممکن است تبعات آن‌چنانی نداشته باشد، اما در بلندمدت تیشه به ریشه اقتصاد صنعت بازی می‌زند و به یک نقطه‌ای از اقتصاد بازیهای موبایلی می‌رسیم که برگشت‌ناپذیر خواهد بود. نادعلی‌زاده همچنین تاکید می‌کند که اگر امکان دانلود و نصب بازیهای مودشده همچنان وجود داشته باشد، پس از مدتی دیگر نمی‌توان بازار داخلی بازیهای موبایل را احیا کرد. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «همان‌طور که در حال حاضر هر چقدر وام و تسهیلات به بازی‌سازها داده شود، نمی‌توان بازار بازیهای کامپیوتری را احیا کرد، از طرف دیگر افزایش و تداوم امکان نصب این بازیها فرهنگ مصرفی نامناسبی را در بین کاربران تقویت می‌کند که بدون پرداخت پول بازی را دریافت کنند.»
علاوه بر این، مهدی بهفر، دیگر فعال بازی‌ساز، افزایش توزیع بازیهای موبایلی کرک‌شده را به‌عنوان تعطیلی کامل صنعت بازی ایران توصیف می‌کند و معتقد است که این صنعت به‌دلیل فیلترینگ و مشکلات اقتصادی به‌شدت افول کرده و بازیهای کرک‌شده که تغییر ذائقه مخاطب را دربردارد، پیکر نیمه‌جان صنعت بازی را هم از بین می‌برد. او در ادامه صحبت‌های خود به کاربران بازیهای مودشده نیز هشدار می‌دهد و در این‌باره توضیح می‌دهد: «بازیهای مودشده در عمل برای کلاه‌برداران این فرصت را فراهم می‌کند که در داخل این بازیها کد‌های آلوده تعبیه کنند. در این شرایط کلاه‌برداران می‌توانند به اطلاعات شخصی و بانکی کاربران دسترسی پیدا کنند. در مجموع ارزیابی کارشناسان از گسترش توزیع بازیهای مودشده بیانگر این است که تهدید جدیدی برای حیات صنعت بازی به‌ویژه بازیهای موبایلی ایجاد شده و کاربران را نیز با خطرات امنیتی و فیشینگ مواجه کرده است. خواسته فعالان صنعت در این شرایط برخورد با وب‌سایت‌ها و استورهای داخلی است تا مانع از گسترش بازیهای کرک‌شده شوند.