معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور گفت: پروژه‌ای مشابه هوش مصنوعی «دیپ سیک» در دست اقدام داریم.

حسین افشین، معاون علمی فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری عصر امروز در حاشیه افتتاح مرکز هوشمند پایش وضعیت نیروگاهی در جمع خبرنگاران گفت: ما در حوزه هوش مصنوعی تلاش داریم تا بر اساس اصول علمی و مطابق با ترندهای جهانی پیش برویم. به همین منظور، سنگ‌بنای اولیه‌ای را بر اساس الگوهای موفق جهانی گذاشته‌ایم تا سکویی مختص به خودمان ایجاد کنیم.

افشین افزود: پروژه‌ای مشابه هوش مصنوعی دیپ‌سیک در دست اقدام داریم، قصد داریم این پروژه را به صورت متن‌باز (Open Source) پیش ببریم. در حال حاضر، زیرساخت‌های لازم فراهم شده و از تمام توان کشور و شرکت‌های دانش‌بنیان خواسته‌ایم تا در توسعه این پلتفرم مشارکت کنند. به ویژه شرکت‌هایی که در حوزه برنامه‌نویسی تجربه دارند، می‌توانند به ما بپیوندند.

معاون علمی رئیس‌جمهور توضیح داد: در لایه بالاتر این سکو، بخشی به نام «بازارگاه» یا «استودیو» وجود دارد که حوزه‌های مختلفی مانند انرژی، سلامت، تأمین اجتماعی و بیمه را شامل می‌شود. برای هر یک از این حوزه‌ها فراخوان داده‌ایم و از شرکت‌های دانش‌بنیان خواسته‌ایم تا در این بخش‌ها مشارکت کنند. معاونت علمی نیز حمایت‌های مالی (گرنت) به این شرکت‌ها ارائه می‌دهد، به شرطی که خروجی کار به صورت متن‌باز ارائه شود.

وی همچنین به لایه‌های دیگر این پروژه اشاره کرد و گفت: لایه سوم و چهارم مربوط به کسب‌وکارهای خرد است. اگر فردی بخواهد در حوزه هوش مصنوعی فعالیت کند ولی برنامه‌نویس نباشد، می‌تواند با استفاده از تول‌باکس‌هایی که در بازارگاه‌ها یا استودیوها وجود دارد، داده‌های خود را وارد کند و خروجی مورد نیازش را دریافت کند.

افشین خاطرنشان کرد: هزینه‌های لایه‌های اول و دوم معمولاً توسط حاکمیت تأمین می‌شود، زیرا این بخش‌ها درآمدزایی مستقیم ندارند. سیاست ما این است که این پلتفرم به صورت متن‌باز باقی بماند و شرکت‌هایی که در این پروژه مشارکت می‌کنند، باید خروجی کار خود را به صورت متن‌باز تحویل دهند.

وی در مورد انگیزه شرکت‌ها برای مشارکت در این پروژه گفت: در ابتدای کار، شرکت‌ها ممکن است بپرسند که سهم آن‌ها در این پروژه چیست. ما به آن‌ها توضیح می‌دهیم که فونداسیون اولیه را ریخته‌ایم و حالا نیاز به ایده‌ها و مشارکت‌های آن‌ها داریم. در آینده نیز مسابقاتی برگزار خواهیم کرد تا مدل‌هایی که مصرف GPU را کاهش می‌دهند یا هزینه‌های محاسباتی را پایین می‌آورند، شناسایی و جایزه‌دهی شوند.

افشین با اشاره به سابقه توسعه هوش مصنوعی در دنیا گفت: این حوزه در دنیا حدود ۲۰ سال است که به طور جدی در حال توسعه است و از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ رشد چشمگیری داشته است. در ایران نیز این حوزه به تازگی در حال رشد است و ما به دنبال نمونه‌های موفق هستیم تا بتوانیم آن‌ها را تکثیر کنیم.

وی همچنین بر لزوم وجود مدیران جسور در این حوزه تأکید کرد و گفت: مدیرانی که جسارت پذیرش سیستم‌های جدید را داشته باشند و بتوانند بهره‌وری سیستم‌های سنتی خود را افزایش دهند.

افشین در پایان افزود: در این مسیر، همکاری همه افراد و نهادها لازم است و باید به محدودیت‌های ممکن در حوزه هوش مصنوعی توجه کنیم. در صورت بروز مشکلاتی مانند مسدود شدن آی‌پی‌ها، باید راه‌حل‌هایی برای عبور از این محدودیت‌ها داشته باشیم.

افشین گفت: دو لایه اصلی وجود دارد که من در حال تقویت آن‌ها هستم. امروز دیگر کسی نمی‌تواند ما را در این لایه‌ها تحریم کند، زیرا این لایه‌ها را در اختیار داریم. در حال حاضر، منتظر اولین بخش زیرساختی که مربوط به GPU است، هستم. به محض رسیدن، آن را به سرعت رونمایی خواهیم کرد. حتی اگر ایراداتی داشته باشد، مشکلی نیست. افراد ایرادات را شناسایی و اصلاح می‌کنند.

وی گفت: مزیت ما در کشور، نیروی انسانی است و با این نیرو قطعاً می‌توانیم به موفقیت‌های بزرگی دست یابیم. از همه کسانی که در زمینه هوش مصنوعی در شرکت‌های دانش‌بنیان فعالیت می‌کنند، دعوت می‌کنم تا به ما کمک کنند. البته، لزوماً نیازی نیست که این شرکت‌ها دانش‌بنیان باشند؛ حتی می‌توانند با کنسرسیوم‌هایی که دانش‌بنیان نیستند، همکاری کنند. در فراخوانی که منتشر کردیم، گفتیم که این همکاری می‌تواند در لایه دوم اتفاق بیفتد. ما از شرکت‌هایی که در این زمینه سرمایه‌گذاری می‌کنند، حمایت خواهیم کرد، اما انتظار داریم که کار واقعی ارائه دهند. هدف ما این نیست که معاونت، سکویی داشته باشد؛ این سکو متعلق به مردم است. ما نه بنگاه‌داریم و نه تصدیگری می‌کنیم، بلکه در حال گسترش این سکو هستیم تا مردم و نخبگان بتوانند آن را ایجاد کرده و در دسترس عموم قرار دهند.

افشین گفت: در حال حاضر، دو بازارگاه ما تقریباً نهایی شده‌اند. بازارگاه سلامت به جایگاه خوبی رسیده و بازارگاه انرژی نیز در حال پیشرفت است. اما این‌ها پایان راه نیستند. باید به یاد داشته باشیم که هوش مصنوعی مانند یک موجود زنده است و هر روز نیاز به‌روزرسانی و توسعه دارد. ممکن است زبانی که امروز استفاده می‌کنیم، شش ماه دیگر کاربرد نداشته باشد، اما این مشکلی ندارد. ما هوش مصنوعی را به عنوان یک پروژه موقت نمی‌بینیم که پس از سه ماه کنار گذاشته شود، بلکه آن را یک موجود زنده می‌دانیم که دائماً در حال به‌روزرسانی است.

وی تأکید کرد: همزمان، تحرک بزرگی در حال وقوع است. ما با ۱۳ دانشگاه قرارداد هوش مصنوعی بسته‌ایم و برای آن‌ها پروژه‌هایی تعریف کرده‌ایم. دستیار هوش مصنوعی وزارتخانه‌ها نیز تعریف شده و قرارداد آن با ۱۳ دانشگاه به امضا رسیده است. هدف از این همکاری‌ها، حمایت و تقویت نیروی انسانی است. وقتی پروژه‌های واقعی به دانشگاه‌ها داده می‌شود، هسته‌های فناوری شکل می‌گیرند که در آینده به ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان هوش مصنوعی منجر خواهند شد. هر دانشگاهی که دستیار بهتری ارائه دهد، مورد توجه قرار خواهد گرفت. این یک رقابت بین دانشگاه‌های کشور برای توسعه دستیار هوش مصنوعی وزارتخانه‌ها است. من حتی با مسئولان پژوهشی این دانشگاه‌ها جلسه گذاشته‌ام و به آن‌ها گفته‌ام که این یک مسابقه است و گرنت آن توسط معاونت علمی تأمین می‌شود.

معاون علمی رئیس جمهور گفت: در مورد شایعات مالی نیز باید بگویم که اعدادی که مطرح می‌شوند، دقیق نیستند. ما به دانشگاه‌ها بر اساس عملکردشان حمایت مالی می‌کنیم. به عنوان مثال، به دانشگاه شریف حدود ۳۰ میلیارد تومان برای پروژه‌های مرتبط با هوش مصنوعی کمک کرده‌ایم. این حمایت‌ها با هدف تقویت نیروی انسانی و توسعه فناوری انجام می‌شود. ما به دانشگاه‌ها پروژه‌های واقعی می‌دهیم و انتظار داریم که آن‌ها نیز در این زمینه پیشرو باشند. اگر دانشگاهی عملکرد ضعیفی داشته باشد، تمرکز خود را بر روی دانشگاه‌های دیگر قرار خواهیم داد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر، رقابتی بین دانشگاه‌های کشور برای توسعه دستیار هوش مصنوعی وزارتخانه‌ها در جریان است. ما از این رقابت استقبال می‌کنیم و معتقدیم که این مسابقه می‌تواند به پیشرفت هوش مصنوعی در کشور کمک کند. در مورد شایعاتی که درباره اعداد بزرگ مطرح می‌شود، باید بگویم که این اعداد واقعی نیستند. ما به دنبال ایجاد پایه‌ای قوی برای توسعه هوش مصنوعی هستیم و این کار را با حمایت از دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان انجام می‌دهیم. هدف ما این است که نیروی انسانی را تقویت کنیم و پروژه‌های واقعی را به دانشگاه‌ها بسپاریم.

وی گفت: در حوزه هوش مصنوعی، تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان محدود است و این به دلیل کمبود نیروی انسانی متخصص است. ما باید در دانشگاه‌ها آموزش‌های لازم را ارائه دهیم و پروژه‌های هوش مصنوعی تعریف کنیم تا دانشجویان به این حوزه علاقه‌مند شوند. مطمئن باشید که در سال آینده، تعداد پروژه‌ها و محصولات دانشگاه‌ها چندین برابر خواهد شد. ما در حال حاضر در حوزه‌های انرژی، آب، محیط زیست و هوش مصنوعی پروژه‌های بزرگی تعریف کرده‌ایم و انتظار داریم که نتایج خوبی از این پروژه‌ها حاصل شود.

معاون علمی رئیس جمهور گفت: ما نیاز داریم که در سیستم‌های قدیمی‌مان تغییر ایجاد کنیم و از مدیران جسور حمایت کنیم. به عنوان معاونت علمی، ما آماده‌ایم تا از این تغییرات حمایت کنیم و حتی در صورت بروز مشکل، مسئولیت آن را بپذیریم. اگر همه دست به دست هم دهیم، می‌توانیم رشد نمایی در حوزه هوش مصنوعی تجربه کنیم.

وی ادامه داد: شرکت‌های دانش‌بنیان و غیر دانش‌بنیان می‌توانند در این مسیر با ما همکاری کنند و ما برای آن‌ها جایگاه مناسبی تعیین خواهیم کرد. در نهایت، باید به یاد داشته باشیم که هوش مصنوعی یک فناوری زنده است و نیاز به توسعه مداوم دارد. ما باید نمونه‌های واقعی و قابل تکثیر ایجاد کنیم و این فناوری را در کشور گسترش دهیم. همکاری با استارت‌آپ‌های چینی و هندی نیز می‌تواند به توسعه هوش مصنوعی در کشور کمک کند. ما در حال هماهنگی با مراکز همکاری‌های بین‌المللی هستیم تا افراد مؤثر به سکوی ما اضافه شوند.