دادگاه منطقه‌ای مونیخ روز سه‌شنبه طی حکمی شرکت آمریکایی اوپن‌ای‌آی، مالک ChatGPT را به استفاده از متن ترانه‌های دارای حق نشر در آموزش مدل زبانی خود و در نتیجه نقض قوانین کپی‌رایت آلمان محکوم کرد. این رای پس از شکایت انجمن حقوق موسیقی آلمان (GEMA) از اوپن‌ای‌آی به نمایندگی جمعی از آهنگ‌سازان، ترانه‌سرایان و ناشران موسیقی صادر شده است.

به گزارش رویترز، این یکی از اولین موارد محکومیت اوپن‌ای‌آی در زمینه حق نشر حوزه موسیقی است و بر اساس حکم دادگاه، ChatGPT از متن ۹ ترانه آلمانی از جمله آثار مشهور خواننده پرفروش هربرت گرونه‌مایر برای آموزش استفاده کرده است.

قاضی پرونده، الکه شواگر در حکم خود اوپن‌ای‌آی را موظف به پرداخت خسارت به صاحبان حقوق این آثار کرده است اما رقم دقیق خسارت هنوز مشخص نیست.

کای ولف، مشاور حقوقی GEMA، به دنبال صدور این حکم و پیروزی در پرونده امیدوار است که امکان گفتگو درمورد نحوه جبران خسارت به صاحبان حق نشر از سوی اوپن‌ای‌آی فراهم شود.

گفتنی است که سازنده ChatGPT در دفاع از خود استدلال کرده بود که مدل‌های زبانی‌ داده‌های آموزشی را به‌صورت مستقیم ذخیره یا بازتولید نمی‌کنند، بلکه تنها الگوهایی از کل مجموعه داده‌ها را یاد می‌گیرند. این شرکت همچنین مدعی است که در صورت تولید خروجی‌های ناقض کپی‌رایت، مسئولیت آن بر عهده کاربرانی است که از چت‌بات برای تولید این محتوا استفاده می‌کنند و نه شرکت توسعه‌دهنده.

با این حال، طبق رای دادگاه مونیخ، هم فرآیند به‌خاطرسپاری محتوا در مدل‌های زبانی و هم بازتولید اشعار محافظت‌شده در پاسخ‌های ChatGPT به روشنی حقوق بهره‌برداری از آثار هنرمندان را نقض می‌کنند و مسئولیت این موضوع بر گردن شرکت توسعه دهنده است.

توبیاس هولتسمولر ،مدیرعامل GEMA، این حکم را نقطه‌عطفی برای حفاظت از خلاقیت انسان‌ها دانسته و تصریح کرد: «اینترنت یک فروشگاه برای استفاده شخصی نیست و دستاوردهای خلاقانه انسان هم الگو‌های رایگان نیستند. امروز ما رویه قضایی را به ثبت رساندیم که حقوق مولفان را روشن و محافظت می‌کند: حتی مالکان ابزارهای هوش مصنوعی چون ChatGPT هم باید از قانون کپی‌رایت پیروی کنند.»

سخنگوی اوپن‌ای‌آی اما این حکم را نادرست خوانده گفت: «ما با رای دادگاه مخالفیم و در حال بررسی گزینه‌های بعدی هستیم.» با این حال به گفته او این تصمیم شامل تمامی آثار نمی‌شود: «این تصمیم تنها مربوط به چند متن ترانه است و بر میلیون‌ها کاربر و شرکت آلمانی که روزانه از فناوری ما استفاده می‌کنند، تاثیر نمی‌گذارد.»

کارشناسان معتقدند این پرونده می‌تواند به یک سابقه حقوقی مهم در اروپا تبدیل شود و مسیر آینده استفاده از آثار دارای کپی‌رایت در آموزش مدل‌های هوش مصنوعی را تغییر دهد.

پیش‌تر نیز در هند، چند شرکت بزرگ موسیقی بالیوود از دادگاه دهلی نو خواستند تا به شکایت آنها علیه اوپن‌ای‌آی ملحق شود. آنها نیز مدعی شدند که استفاده بدون اجازه از صداهای ضبط شده برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی بازتاب ناقض حقوق هنرمندان است، مساله‌ای که نشان‌دهنده موجی از نگرانی‌های بین‌المللی در زمینه حفظ حقوق موسیقی و استفاده توسعه دهندگان چت‌بات‌ها از این آثار است.

گرچه دادگاه آلمان مربوط به استفاده از متن موسیقی در آموزش ChatGPT و مدل زبانی پایه آن است، اما اوپن‌ای‌آی براساس گزارشی که در ابتدای آبان‌ماه منتشر شد در حال توسعه یک ابزار تخصصی مولد موسیقی است که می‌تواند صنعت موسیقی را بیش از پیش به چالش بکشد.