بازار موبایل ایران این روزها بیش از هر زمان دیگری به بازاری وابسته به تحولات ارزی تبدیل شده است؛ بازاری که در آن قیمت‌ها نه بر اساس تقاضای واقعی، بلکه در واکنش مستقیم به نوسان دلار تعیین می‌شوند. با صعود نرخ ارز به سطوح جدید گوشی تلفن همراه نیز بار دیگر در فهرست کالاهایی قرار گرفته که افزایش قیمت آن با شتابی بیشتر از سایر اقلام مصرفی به چشم می‌آید. نتیجه این روند عقب‌نشینی بخش قابل‌توجهی از خریداران و تبدیل ویترین‌ها به محلی برای مقایسه قیمت‌ها به‌جای خرید است.

فروشندگان بازار موبایل می‌گویند هر موج جدید افزایش قیمت دلار با فاصله‌ای کوتاه و گاه حتی در همان روز خود را در لیست قیمت گوشی‌ها نشان می‌دهد. این وابستگی شدید باعث شده است که بازار عملا در وضعیت انتظار قرار بگیرد؛ انتظاری که نه خریدار را به تصمیم نهایی می‌رساند و نه فروشنده را به ثبات قیمت. در چنین شرایطی بیشترین شوک قیمتی متوجه گوشی‌های پرچم‌دار به‌ویژه محصولات اپل شده است؛ گوشی‌هایی که حالا بیش از همیشه از تعریف یک کالای مصرفی فاصله گرفته‌اند.

بررسی قیمت‌های اخیر نشان می‌دهد سری آی‌فون ۱۷ رکوردهای تازه‌ای را در بازار موبایل ثبت کرده است. براساس آخرین نرخ‌ها iPhone ۱۷Pro Max با حافظه ۲ ترابایت حدود ۴۶۵‌میلیون تومان قیمت‌گذاری شده و نسخه یک ترابایتی آن نیز به حدود ۳۷۰‌میلیون تومان رسیده است. حتی مدل‌های پایین‌تر این سری نیز ارقام قابل‌توجهی دارند؛ به‌طوری که نسخه ۵۱۲ گیگابایتی آی‌فون ۱۷ پرو مکس حدود ۳۴۱‌میلیون تومان و نسخه ۲۵۶ گیگابایتی آن نزدیک به ۳۰۴‌میلیون تومان در بازار عرضه می‌شود.

افزایش قیمت‌ها به مدل‌های گران‌قیمت محدود نمانده است iPhone ۱۷Pro با حافظه ۵۱۲ گیگابایت حدود ۲۷۴‌میلیون تومان و نسخه ۲۵۶ گیگابایتی آن نزدیک به ۲۵۰‌میلیون تومان قیمت دارد. در رده‌های پایین‌تر نیز iPhone ۱۷Air با حافظه ۲۵۶ گیگابایت حدود ۲۰۰‌میلیون تومان و مدل پایه iPhone۱۷ بین ۱۷۸ تا ۱۹۳‌میلیون تومان معامله می‌شود. این ارقام به‌روشنی نشان می‌دهد که حتی مدل‌های معمولی آی‌فون نیز به سطح قیمتی رسیده‌اند که تا چند سال پیش برای یک گوشی هوشمند قابل تصور نبود.

همین جهش قیمتی باعث شده مقایسه‌ای که پیش‌تر جنبه کنایه داشت امروز به واقعیتی ملموس تبدیل شود. فعالان بازار می‌گویند قیمت برخی مدل‌های آی‌فون اکنون به محدوده بهای یک خودروی کارکرده شهری نزدیک شده است؛ مقایسه‌ای که عمق تغییر جایگاه گوشی تلفن همراه در سبد مصرف خانوار را نشان می‌دهد. آی‌فونی که روزگاری کالایی برای ارتباط و استفاده روزمره بود حالا برای بسیاری از مصرف‌کنندگان به کالایی لوکس یا حتی نوعی دارایی شبه‌سرمایه‌ای تبدیل شده است.

به گفته فروشندگان این وضعیت حاصل هم‌زمان چند عامل است؛ رشد مداوم نرخ دلار، محدودیت‌های وارداتی، افزایش هزینه‌های رجیستری و کاهش عرضه رسمی. ترکیب این عوامل فضای بازار آی‌فون را شکننده‌تر از سایر برندها کرده و هر نوسان ارزی را به جهشی چندبرابری در قیمت‌ها تبدیل می‌کند. در مقابل هرچند گوشی‌های اندرویدی نیز از افزایش قیمت در امان نمانده‌اند، اما تنوع برند و دامنه قیمتی گسترده‌تر باعث شده فشار افزایش نرخ ارز در این بخش با شدت کمتری احساس شود.

با این حال، ادامه نوسان‌های ارزی، بازار موبایل را در وضعیت نامناسبی قرار داده است. بسیاری از خریداران یا خرید خود را به تعویق انداخته‌اند یا به سمت گوشی‌های دست‌دوم و میان‌رده سوق پیدا کرده‌اند. حتی گفته می‌شود که مردم فعلا ترجیح می‌دهند گوشی‌های خود را تعمیر کنند تا اینکه دست به خرید بزنند. بازاری که امروز بیش از آنکه محل معامله باشد، به صحنه‌ای از انتظار، تردید و عقب‌نشینی تقاضا تبدیل شده؛ وضعیتی که در صورت تداوم ناپایداری ارزی، می‌تواند بازار موبایل را بیش از پیش از کارکرد مصرفی خود دور کند.