“بابک ارشد” مدیرعامل شرکت داتک تلکام در ایران و مدیر کنفرانس LTE MENA که در روزهای 29 و 30 آپریل 2012 در دبی برگزار می‌شود، گفت‌وگویی را با مرکز Telecoms.com پیرامون تغییرات فراوان صنعت مخابرات و نحوه رویارویی با فناوری جدید LTE انجام داده است که گروه اخبار خارجی آژانس خبری فناوری اطلاعات و ارتباطات (ایستنا) متن آن را در ادامه منتشر می کند:

از مهم‌ترین نقاط عطفی که شما در جریان گسترش فناوری LTE به آن دست یافتید، به چه مواردی می‌توانید اشاره کنید؟
ما هم اکنون در مرحله مطالعه به‌سر می‌بریم. ما در حال حاضر منتظر آن هستیم تا پیش از انتقال کامل فناوری‌های خود به این سیستم جدید، نتایج برخی توسعه‌های اقتصادی واقعی را در فرآیند کاری خود مشاهده کنیم. هنوز جوانب مختلف بازار و سیستم‌های فنی ناشناخته‌ای وجود دارد که پیش از تمرکز بر فناوری‌ جدید باید شناخته شوند. متاسفانه ما نمی‌توانیم به راحتی با تکیه بر مدل‌های اقتصادی 3G و WiMAX به عنوان مدل‌های از پیش تعیین شده اهداف خود را به جلو ببریم. فناوری جدید LTE نه تنها از نظر زیرساخت فنی به طور کامل با فناوری‌های قبلی متفاوت است، بلکه انتظارات بازار در بخش ارایه خدمات و همچنین قیمت سرویس‌های آن نیز مبحث قابل ملاحظه‌ای به نظر می‌رسد. در مدل‌های اولیه شبکه‌های 3G اطلاعات یک منبع ارزش افزوده گران با کیفیت پایین محسوب می‌شد. در بخش دیگر شبکه مخابراتی سرویس WiMAX وجود داشت که مبتنی بر اطلاعات با محدودیت بر سیستم‌های تلفن اینترنتی(VoIP) به عنوان سیستم ارزش افزوده حضور داشت که مدل تعریف شده برای آن چندان موفقیت‌آمیز به نظر نمی‌رسید. اما شبکه LTE قابلیت‌های هر دو سیستم یعنی اطلاعات و صدا را در غالب سرویس‌ یکپارچه با یکدیگر ادغام کرده است که با بهترین کیفیت(QoS) ارایه می‌شود. ما اطمینان داریم که از نظر فنی این طرح عملی خواهد بود، اما از نظر اقتصادی هنوز در مورد این طرح اطمینان لازم را کسب نکرده‌ایم.

بزرگترین مشکلاتی که شما در جریان راه‌اندازی شبکه LTE با آن مواجه شدید یا پیش‌بینی می‌کنید که آن را پیش‌روی خود ببینید چه بوده است؟
الف) مهم‌ترین مسئله موجود در این زمینه تبدیل شدن به مرکز ارایه دهنده خدمات مبتنی بر نیازهای مشتری است. هنوز به طور جامع گوشی‌هایی که بتوانند در آنِ واحد از خدمات پهنای باند اینترنتی و سیستم‌های صوتی بومی پشتیبانی کنند، به صورت گسترده تولید نشده‌اند. در بخشی از این جریان ما با اطلاعاتی مواجه هستیم که به‌کارگیری آن‌ها فرآیندی با هزینه بالا محسوب می‌شود و در بخش دیگر گوشی‌هایی داریم که برای آن‌ها قابلیت پشتیبانی از شبکه LTE در نظر گرفته شده است. همچنین به تازگی رایانه لوحی iPad 3 وارد بازار شده است که یکی از محصولات اصلی برای افزایش تمایل کاربران به استفاده از خدمات شبکه LTE محسوب می‌شود. آیا تولیدکنندگان دستگاه‌های الکترونیکی همراه این روزها روی نسل جدید محصولات با قابلیت پشتیبانی از شبکه LTE فعالیت می‌کنند که در عین حال از قابلیت‌های صوتی WCDMA نیز برخوردار باشد؟ در این زمینه هنوز مشکلات فراوانی وجود دارد که به آن‌ها پاسخ داده نشده است.

ب) مشکل دیگری که در این زمینه وجود دارد قیمت خدمات اطلاعاتی است که در این حوزه در اختیار مشترکان قرار می‌گیرد. مهم‌ترین قابلیتی که در حالت کلی برای شبکه LTE در نظر گرفته می‌شود، خدمات مبتنی بر سیستم‌های اطلاعاتی پهن‌باند آن است. با توجه به اینکه کاربران با این اتفاق به قابلیت‌های واقعی شبکه‌‌های پهن‌باند موبایلی دسترسی پیدا می‌کنند، گسترش LTE می‌تواند این عرصه را کاملا متفاوت کند. با این اتفاق کاربران می‌توانند فیلم‌های سینمایی را با کیفیت HD روی رایانه لوحی یا گوشی هوشمند خود مشاهده کنند یا اینکه کنفرانس‌های ویدیویی را با کییفت HD برگزار نمایند. این اتفاق به کاربران امکان می‌دهد تا در هر مکان و زمان تصاویر را به صورت سه‌بعدی و با کیفیت HD مشاهده کنند. بر این اساس خدمات مبتنی بر فضای پردازش ابری می‌توانند برای هر یک از کاربران به یک واقعیت تبدیل شوند.

اما در مورد هزینه چطور؟

اگر قرار باشد که ما در این طرح مدل اقتصادی تعریف شده برای شبکه 3G را مورد استفاده قرار دهیم، مشترکان قادر به استفاده از خدمات شبکه LTE نخواهند بود. اگر در بخش دیگر اوپراتورها سرویس‌های خود را بدون هرگونه محدودیت و یا با کیفیت بالا در اختیار مشترکان خود بگذارند، چطور صدها میلیارد دلار هزینه‌ای که سرمایه‌گذاری کرده‌اند به آن‌ها باز گردد. همچنین، با ترافیک بالای شبکه‌ها که از این طریق ایجاد می‌شود چه کار باید کرد. این‌ها سوالاتی هستند که به نظر می‌رسد هیچ کس برای آن‌ها پاسخ قطعی نداشته باشد.

ج) آخرین و کوچک‌ترین مشکل ما در این زمینه ارایه فایل‌های صوتی و تصویری بدون دخالت مراکز ارایه‌دهنده خدمات اینترنتی است. اپراتورهای موبایلی این روزها بر اساس اصل Pareto عمل می‌کنند. آن‌ها 80 درصد درآمدهای خود را از 20 درصد مشترکان کسب می‌کنند و در مقابل 80 درصد مابقی مشترکان 20 درصد درآمد باقیمانده را حاصل می‌نمایند. با افزایش تمایل کاربران به استفاده از گوشی‌های هوشمند و افزایش استفاده از سرویس‌های اطلاعاتی توسط آن‌ها، این فرآیند در حال تغییر است و شبکه LTE به عنوان بهترین راهکار در این زمینه محسوب می‌شود. ساده‌ترین واقعیت در این زمینه این است که اگر قرار باشد شبکه LTE با سرعت بالا و هزینه کم در اختیار مشترکان قرار گیرد، آیا کاربران تمایلی به استفاده از خدمات صوتی و تصویری آنلاین که بدون حضور مراکز ارایه دهنده خدمات اینترنتی عرضه می‌شود، خواهند داشت؟ آیا در شرایطی که ابزارهایی مانند Skype، Viber، Tango و Google Talk وجود دارد، آیا کاربران برای برقراری تماس‌های راه دور هزینه‌ای پرداخت خواهند کرد؟

برخی کارشناسان بر این باورند که اپراتورها می‌توانند جلوی استفاده از این خدمات را بگیرند و کاربران را مجبور به استفاده از خدمات صوتی بومی کنند. اما سوال من از این افراد این است که با این اتفاق چه جذابیتی برای کاربر وجود دارد تا بخواهد از شبکه LTE و خدمات آن استفاده کند؟ منظور من این است که کاربر در این شرایط از خدمات اطلاعاتی شبکه مخابراتی 3.5G بهره می‌برد و در عین حال سرویس‌های FTTx و ADSL را نیز روی خطوط ثابت تلفنی در اختیار دارد. با این وجود آیا کاربر حاضر به پرداخت هزینه بیشتر برای دریافت خدمات شبکه LTE نیز هست؟ این مسئله سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های تعیین شده برای اپراتورهای مخابراتی را به صورت گسترده تغییر می‌دهد.

در حوزه مشارکت مراکز ارایه دهنده خدمات مستقیم صوتی و تصویری آنلاین برای کاهش هزینه‌های شبکه‌ای، شما در چه وضعیتی به سر می‌برید؟
من بر این باورم که این فرآیند به این صورت دنبال نمی‌شود و مشارکت به این صورت حاصل نمی‌گردد. به چه علت مراکز ارایه دهنده این خدمات باید به این صورت فعالیت‌های خود را دنبال کنند؟ اپراتورهای موبایلی این مراکز را مجبور به انجام چنین کاری خواهند کرد، اما همان طور که پیش‌تر گفته شد در نهایت اپراتورها باز هم در این فضا مداخله می‌کنند. ممکن است که در این زمینه شاهد مشارکت دو مرکز باشیم، اما من معتقدم که مراکز ارایه دهنده این خدمات حاضر نیستند که صدها میلیون دلار در این زمینه سرمایه‌گذاریی کنند و نگران بازگشت این پول نباشند. شما همچنین باید به خاطر بسپارید که اگر تعداد بسیاری از مراکز ارایه ‌دهنده این خدمات شرکت‌های کوچک با درآمدهای ناچیز هستند. تمامی آن‌ها در حد و اندازه گوگل و Skype فعالیت نمی‌کنند.

آیا فضایی را در مسیر پیش‌رو برای ارایه تعرفه‌های نامحدود متصور شده‌اید؟ آیا این تعرفه‌ها می‌توانند پایدار و ثابت باشند؟
سوال اصلی در این زمینه این است که آیا اپراتورها می‌توانند اپراتورهای نامحدود را در این زمینه ارایه دهند یا خیر. به عبارت دیگر، شبکه‌های LTE تا چه اندازه می‌توانند مفید واقع شوند؟ من معتقدم که در پایان بخش زیادی از اپراتورها تعرفه‌های اطلاعاتی نامحدود را ارایه خواهند داد و یا در مقابل سرویس‌های خود را با محدودیت بارگذاری ماهانه 40 تا 50 گیگابایت به کاربران ارایه خواهند کرد. در زمینه پایداری باید به این مسئله توجه کرد که شبکه LTE تا چه اندازه می‌تواند به عنوان یک فناوری ارتباطی یکپارچه برای هماهنگی برنامه‌های تجاری اپراتورها مورد استفاده قرار گیرد.

آیا در شبکه‌های دسترسی به سرویس‌های رادیویی توجه اصلی سیستم بر سیستم‌های پشتیبان انتقال اطلاعات تمرکز دارد؟
من مطمئن هستم که این فرآیند به همین صورت دنبال می‌شود و اگر این هدف محقق نشود شبکه LTE با موفقیت مواجه نخواهد شد. من فکر می‌کنم که اپراتورهای موبایلی هم‌اکنون به اهمیت و ارزش سیستم‌های پشتیبان انتقال اطلاعات پی برده‌اند. از آنجایی که بیشتر مراکز توسعه‌دهنده شبکه‌های LTE در شهرهای بزرگ فعالیت می‌کنند، در بیشتر این شهرها زیرساخت‌های فیبر نوری مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر این اساس من در فرآیند به‌روزرسانی سیستم‌های RAN در اپراتورها مشکل و خطری احساس نمی‌کنم.

آیا شما فکر می‌کنید سرویس‌های صوتی مبتنی بر شبکه LTE(VoLTE) اثری بر این فرآیند داشته باشند و اگر به این صورت خواهد بود، چه زمانی فکر می‌کنید اثر آن‌ها حاصل شود؟
ما باید به سرویس‌های صوتی مبتنی بر شبکه LTE در جریان مشکلاتی که مراکز توسعه‌دهنده این شبکه‌ها و مراکز ارایه ارایه دهنده خدمات صوتی و تصویری آنلاین بدون حضور اپراتورها با آن‌ها مواجه می‌شوند توجه کنیم. در حالی که خدمات رایگان Skype ارایه می‌شود چرا یک کاربر باید با پرداخت هزینه سراغ سرویس VoLTE برود؟ اما برای پاسخگویی به سوال شما، من فکر می‌کنم که خدمات VoLTE و گسترش آن‌ها یک امر اجتناب‌ناپذیر است و در آینده نزدیک از طریق شبکه LTE در اختیار تمامی مشترکان قرار خواهد گرفت.

آیا شما به اندازه کافی نوآوری را در شبکه‌های موبایلی مشاهده می‌کنید؟ آیا می‌توانید در این زمینه مثالی بزنید؟
تا این لحظه نوآوری خاصی را در این فضا مشاهده نمی‌کنم و این نوآوری‌ها تنها در حوزه زیرساخت‌ها اتفاق می‌افتد که از جمله‌ آن‌ها می‌توان به گسترش شبکه LTE و… اشاره کرد. در واقع باید اظهار داشت که در این زمینه هیچ نوآوری صورت نمی‌گیرد، از این رو بروز مشکلات در زیرساخت‌های شبکه LTE اجتناب‌ناپذیر است. اپراتورهای موبایلی در این جریان باید بین سرمایه‌گذاری روی شبکه یا کاهش هزینه‌های خود تصمیم‌گیری کنند. در اختیار گرفتن هر دو بخش یاد شده برای آن‌ها غیرممکن خواهد بود و در مقابل شرکت‌ها نمی‌توانند ضمن ارایه نوآوری روی مدل‌های از پیش‌ تایین شده خود تمرکز کنند.

شما برای پنج سال آتی پیش‌بینی می‌کنید که چه تغییرات عمده‌ای را در صنعت مخابرات مشاهده کنید؟
شبکه LTE در تمامی شهرهای بزرگ دنیا گسترش خواهد یافت تعرفه‌های اطلاعاتی نامحدود مبتنی بر شبکه LTE ارایه خواهد شد تعرفه‌های اطلاعاتی رومینگ مقرون به صرفه ارایه خواهد شد. تعرفه‌های کنونی که هیچ گونه تعادل اقتصادی در آن‌ها لحاظ نشده است نه تنها مانع رشد و سازگاری بیشتر با سرویس‌های اطلاعاتی موبایلی می‌شوند، بلکه جلوی ارایه نوآوری‌ها را هم می‌گیرند. این فرآیند جلوی دسترسی صدها میلیون کاربر به خدمات اطلاعاتی و ابزارهای مربوطه را می‌گیرد.
راه‌حلی برای مشکلات کنونی مراکز ارایه دهنده خدمات صوتی و تصویری آنلاین ارایه می‌شود.