مهارت‌های امنیتی کار با موبایل
زهرا رفیعی – همشهری
این روزها کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که حداقل یک خط تلفن ثابت و یک گوشی تلفن همراه نداشته باشد.
سالمندان هم برای اینکه در دسترس فرزندانشان باشند تلفن‌هایی با شماره‌های محدود و ذخیره شده دارند. فناوری تلفن‌های همراه در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری داشته؛ به‌طوری که گوشی تلفن همراه از یک تلفن ساده به دفتر کار و بانک اطلاعات تبدیل شده است. افراد در هر جای شهر که باشند با این وسیله همه امور جاری و عادی خود را از چک کردن ایمیل و قرار‌های روزانه گرفته تا انتقال وجه، مدیریت فایل‌‌ها و داده‌ها انجام می‌دهند. این دسته از اطلاعات از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و مانند تلفن‌های عادی نیست که با گم کردن تلفن همراه مساوی با از دست دادن لیست تلفن‌های تماس باشد. تلفن همراه با هر مدل و فناوری‌ای که باشد درصورت مفقود شدن، فرد دارنده گوشی را در معرض آسیب‌های جدی اطلاعاتی قرارمی‌دهد. فرض کنید کسی همه اطلاعات بانکی‌اش را در گوشی تلفن همراه خود ذخیره کرده باشد. درصورتی که این گوشی به‌دست یک سارق حرفه‌ای بیفتد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ در این بین تلفن‌های هوشمند از یک سو در حال تبدیل شدن به ابزاری ضروری برای زندگی به‌عنوان یک شهروند الکترونیک هستند و از سوی دیگر بین دزدان حرفه‌ای اطلاعات و اموال، از محبوبیت زیادی برخوردارند؛ چرا که در این دست تلفن‌ها افراد به جز برقراری تماس تلفنی و پیامکی، اطلاعات مهم و فوق‌العاده شخصی دیگری نیز دارند که باید برای حفظ آنها نکات مهم امنیتی را رعایت کنند. در ادامه به برخی از این مهارت‌های امنیتی اشاره میشود.
شماره سریال و کد حذف اطلاعات
داشتن شماره سریال دستگاه تلفن همراه از ضروریات است. این شماره به شما کمک می‌کند تا علاوه برای اینکه با مراجعه به سایت اصلی شرکت تولید‌کننده گوشی از اصل بودن آن مطلع شوید، درصورت مفقودشدن یا به سرقت رفتن گوشی، از طریق مراجع قضایی نسبت به یافتن آن اقدام کنید. برای چک کردن شماره سریال موبایل خود کلید‌های * # ۰ ۶ # را به‌ترتیب وارد کرده و بعد کلید سبز یا تماس را فشار دهید. این شماره مختص دستگاه شماست. هنگامی که موبایل شما دزدیده میشود، شما می‌توانید با پشتیبان شبکه خود تماس بگیرید و این کد را به آنها بدهید. سپس آنها قادر خواهند بود دستگاه شما را مسدود کنند. حتی اگر دزدها سیمکارت را عوض کرده باشند تلفن شما کاملا غیرقابل استفاده خواهد شد. شما ممکن است نتوانید موبایل خود را بازپس گیرید اما حداقل می‌دانید کسی که آن‌را دزدیده است دیگر نمی‌تواند از آن استفاده کند یا آن‌را بفروشد. اگر هر کسی این کار را بکند، دیگر دزدیدن موبایل هیچ فایده‌ای نخواهد داشت.
من کجا هستم
تلفن‌های همراه، اطلاعات مربوط به موقعیت مکانی شما را فاش می‌کنند؛ به‌طور مثال بخشی از کارکردهای تلفن‌های همراه به‌صورت خودکار و منظم، خدمات‌دهنده تلفن همراه را از مکان فعلی باخبر می‌کند. گذشته از اینها، این روزها تلفن‌ها مجهز به سیستم GPS هستند و این اطلاعات دقیق مکانی ممکن است در داده‌های دیگری در عکس‌ها، پیامک و جست‌وجوهای اینترنتی که از طریق تلفن همراه انجام می‌شوند، جاسازی شده باشند.
پیامک
یکی از راه‌هایی که یک گوشی هوشمند ممکن است مورد حمله مهاجمان اینترنتی قرار بگیرد Smi-phishing است. این ابزار مانند فیشینگ ایمیل در یک کامپیوتر شخصی است، با این تفاوت که پیام‌های فیشینگ را از طریق سرویس پیام‌کوتاه شما (SMS) ارسال می‌کند. در این روش معمولا پیامی متنی از یک هکر دریافت خواهید کرد که وانمود می‌کند در رابطه با کار و امور تجاری شماست. او ممکن است از شما بخواهد رمز عبور خود را تغییر دهید یا جزئیات کارت اعتباری خود را مجددا وارد کنید و یا اطلاعات محرمانه‌ای را در دسترس هکر قرار دهید که از آنها می‌توان برای کلاهبرداری استفاده کرد. این پیام متنی می‌تواند گوشی شما را وادار به نصب یک برنامه کند تا فایل‌هایتان را از بین ببرد. بنابراین به پیام‌های متنی‌ای که اطلاعات محرمانه شما را می‌پرسند پاسخ ندهید. اگر فکر میکنید که ممکن است این پیام معتبر باشد، از روش‌های دیگری سعی کنید با فرستنده تماس بگیرید.
پاک کردن اطلاعات از دور
برای خیلی از ما عکس‌ها، پیامک‌ها و شماره تلفن‌ها جنبه بسیار شخصی دارند و دلمان نمی‌خواهد دست کسی به آنها برسد. اگر شما هم‌چنین ویژگی‌ای دارید سعی کنید اطلاعات و تصاویر بسیار مهم را روی تلفن‌همراه خود قرار ندهید و اگر زمانی تلفنتان دزدیده شد می‌توانید از نرم‌افزار‌هایی استفاده کنید که با ارسال یک پیامک یا تماس تلفنی به دستگاه دستور می‌دهد اطلاعات مهم بخش‌های مختلف را به‌طور کامل حذف کند. برخی اپراتورهای تلفن همراه هم‌چنین خدماتی را ارائه می‌کنند و می‌توان از طریق ارسال دستور به سیمکارت، تمامی اطلاعات روی موبایل را پاک کرد.
نسخه پشتیبان
به فناوری زیاد نمی‌توان اعتماد کرد. داشتن یک نسخه پشتیبان روی کامپیوتر شخصی‌تان، شما را از این پیامک آشنا نجات می‌دهد: «ببخشید به جا نیاوردم، شما؟». کاربر حرفه‌ای از همه اطلاعات تلفن همراهش یک نسخه پشتیبان دارد و با گم کردن موبایل یا از دست دادن شماره‌ها آن نسخه را جایگزین می‌کند. انواع نرمافزارهای گرفتن بک‌آپ یا نسخه پشتیبان در اینترنت وجود دارد. علاوه بر این معمولا شرکت‌های تلفن همراه برای گرفتن نسخه پشتیبان یا سینکرونایز کردن اطلاعات نرم‌افزاری را در سایتشان جهت دانلود قرار می‌دهند.
رمز‌های متنی- تصویری
هر تلفن همراه هر چقدر ساده یا پیچیده باشد در تنظیماتش برای محافظت از هر آنچه در حافظه آن است گزینه‌ای برای تعیین کلمه عبور دارد. کلمه عبور را می‌توان هم برای گوشی و هم برای سیمکارت به‌کار گرفت. نحوه رمزگذاری هم می‌تواند به‌صورت کلمه، عدد، ترکیبی از این دو و تصویری باشد. در تلفن‌های هوشمندی که با سیستم عامل اندرویید کار می‌کنند برای سهولت کاربر به جای کلمه رمز با ترسیم یک شکل می‌توان به اطلاعات درون گوشی تلفن همراه دسترسی پیدا کرد. برای سیم‌کارت‌های تلفن همراه نیز می‌توان رمز تعیین کرد. این کارکرد با فعال کردن قفل سیمکارت یا فعال کردن پین‌کد در قسمت تنظیمات تلفن همراه می‌تواند مانع از دسترسی دیگران به سیم کارت شما شود.
نرمافزارها و اپلیکیشن‌های منبع آزاد
برای گوشی‌های هوشمند نرمافزارهای کاربری یا اپلیکیشن‌های متنوعی وجود دارد که علاوه بر بازی‌های جذاب، انجام کارهای روزمره یا پیچیده را برای افراد آسان‌تر می‌کند. کافی‌است چیزی را که می‌خواهید با سیستم‌عامل تلفنتان جست‌وجو کنید تا انواع سایت‌هایی که این نرمافزارهای کاربردی را ارائه می‌دهند برایتان لیست شود. از نکات مهمی که باید در این زمینه بدانید این است که همیشه به سایت‌هایی مراجعه کنید که معتبر بوده و فروشگاه‌های مجازی‌ای را انتخاب کنید که اصل باشند. معمولا شرکت‌های تلفن همراه برای مشتری‌هایشان بخشی از این نرمافزارها را به‌صورت رایگان تهیه می‌کنند. مراقب نرمافزارهای شخص ثالثی که از شما درخواست‌های تأیید زیادی می‌کنند باشید.
رمزگذاری بر اطلاعات مهم
تلفن‌های همراه می‌توانند انواع داده‌ها مانند سابقه تماس‌های تلفنی، پیام‌های فرستاده و دریافت شده، اطلاعات افراد ذخیره شده در لیست تلفن، عکس‌ها، کلیپ‌های ویدئویی و فایل‌های متنی را ذخیره کنند. این داده‌ها می‌تواند اطلاعات افراد مورد تماس و اطلاعات شخصی شما و همکارانتان را فاش کند. محافظت از این اطلاعات مشکل است؛ بنابراین در انتخاب گوشی تلفن همراه توجه داشته باشید گزینه‌ای را انتخاب کنید که بتواند برای بخش‌های مختلف اطلاعات‌تان رمز بگذارد.
ناامن‌ترین و محبوب‌ترین پروتکل
بلوتوث یکی از ناامن‌ترین پروتکل‌های ارتباطی دنیاست. البته این مسئله مزیت این پروتکل نیز به‌شمار می‌آید؛ چرا که به راحتی می‌توان دستگاه تلفن همراه را به دیگری بدون سیم متصل و اطلاعات را منتقل کرد. ولی در عین حال درصورتی که کاربر از چگونگی کارکرد آن مطلع باشد می‌تواند از امکانات آن استفاده کند. این فناوری در شعاع 10متری اطلاعات را در هر دستگاهی مانندتلفن همراه، لپ‌تاپ و تبلت منتقل می‌کند. ارتباط بلوتوث شما ممکن است هک شود تا راهی برای دسترسی به تلفن شما هر زمان که روشن میشود فراهم کند؛ حتی زمانی که روشن است ولی از آن استفاده نمی‌کنید. بنابراین زمانی که از بلوتوث استفاده نمی‌کنید یا زمانی که در حال مکالمه هستید یا اطلاعات محرمانه را وارد تلفن هوشمند خود میکنید آن را خاموش کنید. اگر شما از بلوتوث استفاده میکنید، اتصال خود را با یک رمز طولانی و امن‌تر به جای استفاده از یک عبارت کوتاه محافظت کنید.