بازار تلفن همراه از یک سال گذشته با تغییرات گسترده‌ای در بخش نمایندگان فروش گوشی از یک سو و نمایندگان خدمات پس از فروش از سوی دیگر روبه‌رو شده است. این اتفاق یک بار دیگر و درست در ماه‌های اولیه افزایش تعرفه واردات تلفن همراه از 4 درصد به 60 درصد هم رخ داده بود. اما این‌بار دلیل این جابه جایی‌های رخ داده نه بحث تعرفه واردات بلکه نوسانات نرخ ارز در یک سال گذشته و توان و قدرت مالی نمایندگان برای واردات گوشی به کشور عنوان شده است. 

 

اولین تغییر در اولین برند

تقریبا اوایل سال جاری بود که خبری مبنی بر توقف فعالیت دفتر نوکیا در ایران منتشر شد. خروج رسمی نوکیا از بازار ایران که البته در آن زمان دلیلش مسایل مربوط به تحریم اعلام شد اولین تغییر در بازار تلفن همراه بود. اما بعدها و با انتشار اخبار مشکلات مالی نوکیایی‌ها مشخص شد که تعطیلی دفتر نوکیای ایران بیشتر به دلیل مشکلات مالی ای بود که این شرکت با آن دست به گریبان بود و در حقیقت این تعطیلی در راستای یکسری تغییراتی بود که نوکیا در تمام دفاتر نمایندگی‌های خود در سراسر جهان به وجود آورد. حضور دفتر رسمی نوکیا در ایران هم برای تجارت این شرکت فنلاندی و هم برای کاربران و مصرف‌کنندگان ایرانی فواید و مزایای زیادی به همراه داشت. ارائه خدمات پس از فروش مناسب و اطلاع‌رسانی‌های منظم، نظارت بر بازار و آموزش استانداردهای مطرح جهانی به نمایندگان فروش باعث شده بود تا نوکیا به عنوان یکی از محبوب ترین برندها در بازار ایران شناخته شود. نوکیا در چند سال گذشته سیاست ارائه گارانتی یا خدمات پس از فروش یکپارچه را در دستور کار خود قرار داده بود. همین امر باعث شد تا گارانتی‌های ارائه شده در ایران هم یکپارچه شده و همه تحت نام گارانتی نوکیا قرار گیرند. سیاستی که بعدها توسط سایر برندها نیز به کار گرفته شد. این کار نوکیا که همزمان با افزایش تعرفه واردات تلفن همراه در کشور بود باعث شد تا شرکت‌های قدیمی و همکار نوکیا از ادامه تجارت با این شرکت صرف نظر کنند. 

ایراتل اولین شرکت ایرانی همکار نوکیا بود. این شرکت در سال‌های اولیه عرضه سیم کارت به بازار ایران در بخش تجهیز شبکه مخابراتی ایران از یک سو و واردات گوشی‌های نوکیا به ایران فعالیت می‌کرد. همزمان با توقف فعالیت‌های ایراتل صاحبان این شرکت اقدام به تاسیس شرکت پارس مایکروتل کردند. ایراتلی که اولین توزیع کننده رسمی نوکیا بود این بار با پارس مایکروتل اولین توزیع کننده رسمی گوشی‌های سامسونگ شد. همزمان با ایراتل دو شرکت نیا و اتصالات نیز در بازار ایران کار عرضه و ارائه خدمات پس از فروش گوشی‌های نوکیا را بر عهده داشتند. اتصالات زودتر و پیش از یکپارچه شدن گارانتی نوکیا از ادامه فعالیت با این شرکت سر باز زد. یک سال بعد از افزایش تعرفه واردات تلفن همراه، شرکت نیا که خدمات طلایی نیا را در بخش گوشی‌های نوکیا ارائه می‌کرد نیز از ادامه فعالیت در بخش گوشی‌های نوکیا کناره‌گیری کرد. موبایل پلاس هم که از عمر کاری اش با نوکیا چند ماهی نمی گذشت هم کنار گذاشته شد. در آن زمان نوکیا تصمیم گرفت سه شرکت الوطنی، ارکان ارتباطات و کامل الکترونیک را به عنوان شرکای جدید خود در ایران انتخاب کند که همچنان فعالیت این شرکت‌ها در قالب توزیع‌کنندگان گوشی‌های نوکیا در ایران ادامه دارد، اما دیگر از گارانتی یکپارچه نوکیا خبری نیست. 

 

خداحافظی بی‌سر و صدا

از دیگر شرکت‌های فعال در بازار تلفن همراه ایران که در چند سال گذشته تقریبا نامش در کنار بسیاری از برندهای تولید کننده آمده بود، پارس کامتل بود. این شرکت اما اکنون فعالیت چندانی در بازار ندارد. پارس کامتل فعالیت خود را با عرضه و گارانتی گوشی‌های سونی اریکسون آغاز کرد، بعد از آن به سراغ اچ تی سی رفت و بعدها ال‌جی را نیز به سبد کالای خود اضافه کرد. مدتی در تکاپو برای عرضه گوشی‌های زد تی ای در بازار بود و حتی در یک بازه زمانی چند ماهه خدمات پس از فروش گوشی‌های آی‌فون را هم ارائه می‌داد. بر اساس شنیده‌ها این شرکت اما اکنون فعالیت چندانی در بازار نداشته و شاید هم اکنون در حال استراحت و تجدید قوا باشد. اما برند اصلی این شرکت یعنی سونی اکنون توسط نماینده جدید سونی در بازار عرضه و گارانتی می‌شود. نام این شرکت آرمان همراه آرین است. 

 

برندی پرتعویض 

ال‌جی که اکنون در بین سایر برندهای تلفن همراه در رتبه‌های چهار و پنجم جهانی در مناطق مختلف قرار گرفته است، اما از ابتدای حضورش در بازار ایران همواره با تغییر در نماینده فروش و خدمات گارانتی روبه‌رو بود. گلدیران اولین توزیع کننده گوشی‌های ال‌جی بود بعد از آن مادیران به بهانه تولید برخی از مدل‌ها وارد این حوزه شد. البته پیش از مادیران شرکت پرشین تلکام با تبلیغات گسترده توزیع گوشی‌های ال‌جی را به عهده گرفت که به نوعی عملکرد ناموفق تولید گوشی ال‌جی در ایران تمام رشته‌های پرشین تلکام را پنبه کرد. بعد از آن پارس کامتل به سراغ ال‌جی آمد، اما دیری نپایید که ال‌جی تصمیم گرفت در کنار آن شرکت یاس را هم قرار دهد. بعد از کاهش فعالیت پارس کامتل در این بخش شرکتی جدید تاسیس شد که تشابه اسمی‌اش با پارس کامتل شایعات وابستگی آن را با این شرکت قوت بخشید. پارس ماناتل نماینده بعدی ال‌جی بود. البته این شرکت بعد از چند ماه خود را در بازار به نام ماناتل پارس معرفی کرد تا شاید با این کار بتواند جلوی شایعات به وجود آماده بایستند. اکنون اما ال‌جی یک نماینده جدید دیگر هم در بخش گوشی‌های خود افزوده است. مدیاپردازش جدیدترین نماینده این شرکت در ایران است. ال‌جی نیز هم اکنون مانند دیگر رقیب هم وطنش گارانتی یکسان و تحت نام ال‌جی را در بازار ایران ارائه می‌دهد و به این ترتیب راهی که نوکیا در بخش خدمات پس از فروش آغاز کننده آن بود اکنون توسط دو برند معروف کره‌ای ادامه یافته است. وظیفه خدمات پس از فروش ال‌جی اکنون بر عهده مادیران است. 

 

برند اول با دو نماینده

سامسونگ اما در آن سال‌های ابتدایی حضورش را با سام سرویس در بازار ایران تجربه کرد. بعدها که ایراتل نوکیا را تنها گذاشت سامسونگ توسط مایکروتل که در حقیقت همان ایراتل بود در بازار عرضه شد. سال‌ها این روند ادامه یافت تا اینکه در نهایت باز هم شرکتی مشابه نام پارس کامتل در بخش عرضه گوشی‌های سامسونگ روی کار آمد. نام این شرکت که اکنون یکی از مهم‌ترین توزیع‌کنندگان سامسونگ در بازار ایران است، پارس سامتل است که البته باید این نکته را هم ذکر کرد که هیچ ربطی به پارس کامتل ندارد. سامسونگ که اکنون پرفروش‌ترین برند جهانی و همچنین ایرانی است دارای یک گارانتی واحد است که همان گارانتی سامسونگ نام دارد. 

 

کم سهم‌ها در بازار

جدا از برندهای اصلی بازار اما اکنون برندهای دیگر موجود در بازار به دلیل سهم پایینی که دارند همگی در یک گروه لحاظ می‌شوند. اچ تی سی، هواوی، موتورولا و آی‌فون. گوشی‌های اچ تی سی هم‌اکنون توسط دو شرکت یاس و پرشین سلوکام توزیع می‌شوند. پرشین سلوکام همان شرکت پرشین تلکام سابق است که بعد از انحلال و اندکی تغییرات داخلی نامش را به پرشین سلوکام تغییر داد. این شرکت علاوه بر اچ تی سی از دیرباز در بخش گوشی‌های موتورولا هم فعالیت می‌کرد که این فعالیت همچنان ادامه دارد. دیگر برندی که از زمان عرضه آن شاید زمان چندانی نیست که می‌گذرد، هواوی است. این برند هم‌اکنون توسط مایکروتل در بازار توزیع و گارانتی می‌شود. برند چینی که بسیاری آن را آینده دار بازار تلفن همراه می‌دانند. اگر به توزیع کننده این گوشی و سابقه فعالیتش با برندهای مطرح جهانی و سرنوشتی که در نهایت برای آنها رقم خورد اندکی دقت کنیم می‌فهمیم که پیش‌بینی کسب رتبه بالای بازار تلفن همراه در آینده‌ای نه چندان دور برای هواوی دور از ذهن نیست. مایکروتل فعلی و ایراتل سابق زمانی نماینده نوکیا بود. بعد به سمت سامسونگ آمد و اکنون نیز علاوه بر سامسونگ هواوی را هم در اختیار دارد. اما اپل یکی از پرطرفدارترین برندهای بازار ایران است که هیچ نماینده رسمی در اختیار ندارد. این امر البته به آن معنا نیست که شرکت‌هایی که هم‌اکنون آن را توزیع و گارانتی می‌کنند غیرقانونی و بی اعتبار باشند، اما براساس نامه‌نگاری که روزنامه دنیای اقتصاد با دفتر اصلی شرکت اپل در کالیفرنیا داشته است (‌و اصل آن نامه در دفتر روزنامه هم موجود است) این شرکت هیچ نماینده رسمی فروش در بازار ایران ندارد. اما در عین حال هم‌اکنون گوشی‌های آی‌فون در بازار ایران توسط شرکت‌های مختلفی گارانتی می‌شوند.