به بهانه مطرح شدن ورود رسمی برندهای آمریکایی به ایران: گوشی‌های اپل ارزان می‌شوند؟
ایجاد نمایندگی انحصاری اپل در ایران موضوعی است که طی روزهای گذشته دوباره مطرح شده و حساسیت قابل توجهی در میان علاقمندان این برند داشته است. با این حال این سوال وجود دارد که راه‌اندازی نمایندگی رسمی محصولات اپل چه تاثیری برای کاربران ایرانی خواهد داشت؟
پس از اعمال تحریم‌ها علیه ایران طی سال‌های گذشته همواره برخی شرکت‌های خارجی و به ویژه آمریکایی برای فعالیت در ایران دچار محدودیت‌های متعددی بوده‌اند. با این حال بازار 70 میلیونی ایران نیز جذابیت‌های خاص خود را برای این شرکتها داشته و موجب میشود آنها نتوانند به راحتی عطای این بازار را به لقایش ببخشند. اما به تازگی به دنبال تغییراتی که پس از توافقات اخیر هسته‌ای صورت گرفته هر روزه شاهدیم که نام یکی از این شرکتها به عنوان شرکتی که قصد فعالیت جدی‌تر در ایران دارد مطرح میشود.
در این میان از جمله شرکت‌هایی که طی روزهای گذشته اخباری درباره آن مطرح شده، شرکت اپل است که عنوان شده این شرکت در تلاش است تا نمایندگی انحصاری خود را در ایران داشته باشد.
روزنامه وال استریت ژورنال نیز به تازگی در گزارش‌های خود از مذاکرات شرکت‌هایی مانند اپل و جنرال الکتریک با کانال‌های مختلف توزیع محصولات خود در ایران خبر داده است.
البته این اطلاعات در همین حد محدود مانده و نکته قطعی و مشخصی در این خصوص ارائه نشده اما به هر حال گمانه‌زنی‌ها برای ایجاد نمایندگی رسمی اپل در ایران ادامه دارد. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که پیش از این در موارد متعددی برخی شرکت‌های ایرانی اینگونه مدعی شده بودند که به عنوان نمایندگی اپل در ایران در حال فعالیت هستند؛ موضوعی که هیچگاه به طور رسمی تایید نشد.
با این وجود همچنان دسترسی کاربران ایرانی به این برند مطرح مهیا بوده و محصولات اپل در بازار ایران به راحتی به فروش می‌رسد، اما با طرح این موضوع که قرار است این شرکت آمریکایی در ایران نمایندگی رسمی خود را داشته باشد، برخی گمان می‌کنند قیمت محصولات اپل در ایران کاهشی قابل توجه خواهد داشت؛ موضوعی که رییس انجمن فروشندگان سیم کارت، گوشی و تجهیزات جانبی آن را تکذیب می‌کند.
فروتن در گفت‌وگو با ایسنا در این باره اظهار می‌کند: "با تغییراتی که در مباحث تحریم‌ها ایجاد شده قطعا برخی شرکتها به دنبال آن هستند که از این بازار پرجمعیت به عنوان بازار هدف استفاده کنند و شرکت اپل هم می‌تواند چنین هدفی داشته باشد."
وی ادامه می‌دهد: "البته زمانی که مطرح می شود این شرکتها به دنبال داشتن نمایندگی انحصاری در ایران هستند ممکن است برخی شرکت‌های ایرانی با انگیزه‌های مختلف در این حیطه ورود کنند اما نکته‌ای که همه ما می‌دانیم آن است که اکنون حتی گوشی‌های مختلفی که به شکل قاچاق وارد می‌شوند در نهایت سودشان به جیب شرکت تولیدکننده خواهد رسید و آنچه پس از این می‌تواند ورود نمایندگی رسمی این شرکت به ایران را توجیه‌پذیر کند بحث ایجاد مرکز خدمات پس از فروش است که در این حوزه هم بخش قابل توجهی از مباحث مالی به شرکت مربوطه برمی‌گردد."
فروتن معتقد است که ایجاد نمایندگی اپل در ایران در نهایت منجر به افزایش قیمت محصولات ان خواهد شد: " در صورت ایجاد نمایندگی اپل و فعالیت آن در ایران، اگر حتی مواردی مانند تغییر نرخ ارز را هم در نظر نگیریم قطعا چنین روندی موجب افزایش قیمت محصول خواهد شد. زیرا اگر قرار باشد یک گوشی از طریق نمایندگی و مبادی رسمی وارد شود لازم است تعرفه‌های گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده پرداخت شود که همین موضوع می‌تواند در نهایت باعث افزایش هزینه‌های محصول برای کاربر نهایی خواهد شد."
وی می‌افزاید: "عده‌ای که همواره به دنبال اصالت گوشی هستند معمولا سعی دارند کالاهایی با گارانتی خریداری کنند که به هر حال مواردی مانند گارانتی یا ورود جنس از طریق مبادی رسمی هزینه‌های تمام شده آن را به شکل قابل توجهی بالا می‌برد، چراکه برای ورود قانونی یک گوشی حدود 10 درصد تعرفه گمرکی پرداخت می شود و در کنار آن بحث مالیات بر ارزش افزوده نیز وجود دارد. حال در نظر بگیریم به عنوان مثال شما بخواهید یک گوشی با قیمت دو میلیون تومان را با چنین شرایطی خریداری کنید. طبیعی است که حدود 300 تا 400 هزار تومان روی قیمت تمام شده این گوشی اضافه خواهد شد. حال اگر ما حتی نصف این مبلغ را هم در نظر بگیریم حداقل 100 تا 200 هزار تومان در یک گوشی دو میلیون تومانی اختلاف قیمت میان نمونه قاچاق و رسمی وجود خواهد داشت. بر همین اساس است که طی سال‌های گذشته ما همواره تلاش کردیم که تعرفه‌های گمرکی کاهش پیدا کرده و شرایطی فراهم شود که بحث علاقه‌مندی به تامین کالای قاچاق کاهش پیدا کند. "
رییس انجمن فروشندگان سیم کارت، گوشی و لوازم جانبی درباره محسنات این اتفاق هم به بیشتر شدن اطمینان کاربران اشاره کرده و می‌افزاید: "اکنون نگرانی‌های بسیاری وجود دارد که آیا محصولی که خریداری میشود تقلبی، قاچاق، باز نشده و سالم است و بعدها امکان دسترسی به قطعات آن به راحتی وجود دارد یا خیر که با ایجاد نمایندگی انحصاری شرکتها این نوع نگرانی‌ها نیز برطرف خواهد شد."
وی در پایان خاطرنشان می‌کند که تاکنون هیچگاه شرکت اپل در ایران نمایندگی خاص خود را نداشته و همواره ادعاهایی که در این زمینه صورت گرفته مستند نبوده است.
بازار سیاه خدمات اپل در ایران
سیدمهدی میرمهدی – رییس اتحادیه فناوران رایانه – نیز در گفت‌وگو با ایسنا به بررسی این موضوع پرداخته و اظهار می‌کند: "در اتحادیه ما که مسوولیت رسیدگی به مواردی به غیر از موبایل را بر عهده دارد، طی سال‌های گذشته همواره پرونده‌های مختلفی در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته و شرکت‌های مختلفی که مدعی بوده‌اند نمایندگی اپل در ایران را بر عهده دارند مورد بررسی قرار گرفته‌اند، اما در تمام این موارد هیچگاه چنین ادعایی ثابت نشده است. به هر حال اگر قرار باشد شرکت اپل دارای نماینده در ایران باشد برای آن APPLE ID طراحی کرده و اسم آن نمایندگی را نیز در فهرست کشورهایی که محصولات خود را ارائه می‌کند ذکر می‌کند، اما در مورد ایران چنین اتفاقی تاکنون رخ نداده است."
وی همچنین اظهار می‌کند: "حال با توجه به تغییراتی که به واسطه توافق‌های صورت گرفته ایجاد شده امیدواری‌هایی وجود دارد که این اتفاق رخ دهد تا مردم بتوانند از تمام خدمات این شرکت بهره‌مند شوند. البته تاکنون هیچ کسی مدرکی دال بر در اختیار داشتن نمایندگی رسمی اپل در ایران ارائه نکرده و مواردی هم که در این خصوص مطرح شده در حد ادعا باقی مانده است اما جای تاسف دارد که در ایران هیچگاه اصول بین‌المللی رعایت نشده و خدمات پس از فروش و مواردی مانند این به طور واقعی در اختیار کاربر قرار نمی‌گیرد."
میرمهدی ادامه می‌دهد: "در اکثر نقاط دنیا مرسوم است وقتی شما از یک برند خاص خرید می‌کنید خدمات مختلف آن شامل حال شما خواهد شد اما در ایران برای جذب سود بیشتر معمولا این اتفاق رخ نمی‌دهد. در چنین شرایطی حتی اگر تحریم‌ها هم برداشته شود، بعید به نظر می‌رسد اتفاق متفاوتی رخ دهد چرا که حتی برداشته شدن تحریم‌ها هم تاثیری در کالاهای فناوری محور نخواهد داشت. طی این سالها همواره این محصولات در ایران ارائه شده اما معمولا واردکنندگان آن علاقه داشته‌اند که در ارائه خدمات هم صرفه‌جویی کنند تا سود بیشتری داشته باشند."
رییس اتحادیه فناوران رایانه می‌افزاید: "در چنین شرایطی تنها به این شرط ورود اپل به ایران برای کاربران مثمرثمر خواهد بود که خود این شرکت به طور مستقیم نسبت به راه‌اندازی نمایندگی اقدام کند، چرا که در غیر این صورت شرکت‌های ایرانی معمولا برای کسب سود بیشتر در ارائه خدمات کوتاهی خواهند کرد و به همین دلیل نباید انتظار نداشته باشیم خدماتی که در سایر کشورهای دنیا توسط این شرکت ارائه میشود در ایران هم ارائه شود."
وی ادامه می‌دهد: "اکنون متاسفانه حتی در پاساژ علاءالدین عده‌ای از فروشندگان از APPLE ID خود استفاده می‌کنند و چنانچه گوشی فردی دچار مشکل شود مبالغ بالایی را دریافت کرده تا مشکل را برطرف کنند لذا ما امیدواریم خود این شرکت‌های مادر خدماتی به ایران ورود کرده و خدمات خود را عرضه کنند، چرا که اگر قرار باشد کار به این شکل پیش رود قطعا قیمت تمام شده و خدمات ارائه شده برای کاربر بهتر خواهد بود اما اگر قرار باشد شرکت‌های ایرانی به این عرصه ورود کنند ممکن است اتفاق دیگری رخ دهد."
میرمهدی در پایان متذکر میشود: "اکنون در کشورهای مختلف دنیا قیمت یک محصول شرکت اپل تقریبا یکسان است و اگر به طور مثال یک گوشی اپل در آمریکا 100 دلار قیمت داشته باشد در آفریقا هم حدود 100 دلار است اما متاسفانه در ایران چنین محصولی به بهانه‌هایی مانند تحریم‌ها به عنوان مثال بالغ بر 150 دلار به فروش می‌رسد و گارانتی آن مشکلات متعدد دارد. به همین دلیل قطعا ورود نمایندگی رسمی اپل به ایران می‌تواند برای کاربران از نظر قیمت و خدمات ارائه شده منافع متعددی را به دنبال داشته باشد."