شکست طرح کنترل انبوه کاربران فضای مجازی در غرب/ احتمال تصویب قوانینی برای تسهیل جاسوسی
با گذشت چند روز از حملات تروریستی پاریس نهادهای اطلاعاتی در اروپای غربی و آمریکا با دامن زدن به نگرانی‌های مردم رمزگذاری ارتباطات تلفن همراه و اینترنتی را عامل این مساله دانسته‌اند.
در چند روز اخیر درخواست سازمان‌های جاسوسی غربی از شرکت‌های فناوری برای امکان پذیر کردن جاسوسی از تلفن‌های همراه و نرم افزارهای گوناگون تشدید شده و آنان می گویند اگر امکان نفوذ آسان به محصولات پیشرفته ارتباطی مانند گوشی آیفون را داشته باشند به سادگی می توانند از وقوع رویدادهای تروریستی در آینده مطلع شوند.
این در حالی است که منتقدان می‌گویند اولا افشاگری‌های ادوارد اسنودن نشان می دهد کنترل انبوه ارتباطات اینترنتی و تلفن همراه کاربران توسط سازمان های اطلاعاتی غرب از مدتها پیش در جریان بوده و وقتی جاسوسی از میلیاردها کاربر به نتیجه نرسیده و باز هم این حملات تروریستی با موفقیت صورت گرفته می توان به این نتیجه رسید که اصولا روش های نظارت فله ای پاسخگوی دغدغه های امنیتی نیست.
نکته دیگری که این افراد مطرح می کنند امکان سوءاستفاده هکرها و جانیان آنلاین از آسیب پذیری های عمدی ایجاد شده در روش های کدگذاری اطلاعات است که می تواند خطرات تروریستی را تشدید کند.
با این حال نظام های سیاسی در غرب تصور می کنند بهانه مناسب برای حمله به رمزگذاری اطلاعات دیجیتال را به دست آورده اند و خبرهایی در دست است که نشان می دهد لابی های گسترده ای برای وضع قوانین جدید در مجالس قانون گذاری این کشورها برای نقض حریم شخصی میلیاردها کاربر اینترنت و مشترک تلفن همراه در جریان است.
در ایمیلی که رابرت اس لیت وکیل برجسته نهادهای اطلاعاتی آمریکا ارسال کرده و چندی قبل در روزنامه واشنگتن پست منتشر شد، تصریح شده که در صورت وقوع حملات تروریستی یا رویدادهای جنایت کارانه محیطی به شدت مخالف رمزگذاری اطلاعات در مجالش قانون گذاری به وجود می آید و این کار مانعی برای اعمال قانون دانسته خواهد شد.
مایکل مورل معاون سابق سازمان سیا به فاصله کوتاهی بعد از حملات پاریس در مصاحبه با شبکه سی بی اس گفت: من فکر می کنم این رویداد باعث شکل گیری مباحثات کاملا تازه ای در مورد امنیت در برابر حریم شخصی خواهد شد. ما در نتیجه فروش وسایلی که به خاطر شیوه ساخت توسط شرکت سازنده و از آن مهم تر توسط نیروهای انتظامی و حتی با حکم قضایی قابل دسترسی نیستند کور شده ایم.
روزنامه نیویورک تایمز هم با انتشار مقاله ای در روز شنبه که در حال حاضر از وب سایت آن حذف شده است مدعی شد مقامات اروپایی که در مورد این حملات تحقیق می کنند و مجاز به اظهارنظر علنی در این مورد نیستند، می گویند مهاجمان از فناوری رمزگذاری برای برقراری ارتباط استفاده کرده اند.
به نظر می رسد رسانه های شناخته شده در غرب در حال شستشوی اذهان افکار عمومی هستند تا آنها از حریم شخصی خود بگذرند و دسترسی به اطلاعات شخصی خود به بهانه حفظ امنیت را از سوی سازمان های جاسوسی و اطلاعاتی مجاز بدانند. این در حالی است که در دو سال اخیر و بعد از افشاگری های ادوارد اسنودن در مورد حجم جاسوسی های سایبری و مخابراتی آژانس امنیت ملی آمریکا مقاومت گسترده ای در این زمینه شکل گرفته و افکار عمومی در برابر چنین اقداماتی موضع گرفته بودند.
بسیاری از کارشناسان و از جمله مدیر برنامه تلگرام در واکنش به استفاده تروریست ها از این برنامه برای اطلاع رسانی گفته است: در نهایت داعش راهی برای برقراری ارتباط با دیگران می یابد و اگر پی ببرد که یک مجرای ارتباطی امنیت لازم را ندارد از روش دیگری استفاده می کند. من هنوز فکر می کنم ما با حفاظت از حریم شخصی کاربران کار درستی انجام می دهیم. دیگر صاحب نظران هم ممنوع کردن رمزگذاری اطلاعات یا مجبور کردن شرکت های فناوری به دستکاری عمدی خدمات رمزگذاری با هدف جاسوسی از آنها را روشی نادرست برای متوقف کردن تروریست ها می دانند. زیرا آنها با استفاده از دستاوردهای دنیای فناوری همیشه می توانند راهی برای برقراری ارتباط ایمن بیابند و با چنین اقداماتی تنها کاربران عادی دچار ضرر شده و اطلاعات خصوصیشان هک می شود.
آنها می توانند از شیوه های نامتعارفی مانند کاربرد کنسول بازی پلی استیشن 4 بهره بگیرند و همین طور از ابزار رمزگذاری متداول در کشورهای ثالث که تابع قوانین رمزگذاری در سایر کشورها نیستند هم استفاده کنند. آنها حتی می توانند برنامه های رمزگذاری خاص خودشان را طراحی کرده و مورد استفاده قرار دهند. ملاقات های حضوری و استفاده از روش های قدیمی و فراموش شده ارتباطی هم می تواند به کمک تروریست ها بیاید.
بنابراین به نظر می رسد اروپا و امریکا در سطوح مدیریتی و تصمیم گیری از دو مشکل عمده برای مقابله با تروریست ها رنج می برند. یکی کمبود نیروهای متخصص و آشنا با تحولات فناوری و سیستم های رمزگذاری دیجیتال در سطوح بالای تصمیم گیری و مدیریتی و دیگری کمبود سرمایه گذاری در زمینه منابع فیزیکی قابل استفاده برای مقابله با تروریسم. به هر حال برخورد با تروریسم به نیروهای امنیتی آموزش دیده و روش های مناسب برخورد عملی نیاز دارد و مستلزم توانمدی در جمع آوری اطلاعات محیطی است.
البته به غیر از این موارد توجه به این نکته هم ضروری است که در دنیای جهانی شده ایجاد ثبات در جهان با بی ثابت کردن بخش های دیگری از جهان از طریق به راه انداختن جنگ های نیابتی یا فروش اسلحه به رژیم های تروریست پرور مانند عربستان سعودی ممکن نیست.
این احتمال به طور جدی وجود دارد که در ماه های آینده شاهد تصویب قوانین سخت گیرانه ای برای ساده تر شدن جاسوسی سایبری و مخابراتی از مردم، اختصاص بودجه های هنگفت به سازمان های اطلاعاتی و دیگر اقدامات تهدیدکننده حقوق و آزادی های مردم به بهانه مقابله با تروریسم در غرب باشیم.