ایمیلهای بومی هم مانند جویشگرها و پیامرسانهایی که مسوولان برای بومی کردن آنها تلاش میکنند، اگرچه کاربرانی دارند، اما این بومیسازی هنوز نتوانسته نقش تاثیرگذاری ایفا کند و باید چشم به آینده و میزان استقبال افراد از این خدمات دوخت.
ایجاد رایانامه (ایمیل)های بومی از جمله وعدههای متولیان فناوری اطلاعات کشور است که به نظر میرسد کاربران این سرویسها هنوز به تعداد قابل توجهی نرسیدند و البته از دلایل این موضوع، تمایل به تکروی و استقلال سرویسهای ایمیلی است؛ بنابراین با توجه به هزینه زیاد نگهداری خدماتی مانند ایمیل بومی، باید به پیوند آنها با سرویسهایی مانند جویشگرها تاکید کرد.
همانطور که نصراللـه جهانگرد -رییس سازمان فناوری اطلاعات- معتقد است، نگهداری و پشتیبانی سرویس ایمیل امری پرهزینه محسوب میشود و به همین خاطر لازم است ارائهی این سرویس با خدمات دیگر همراه شده تا بدین ترتیب هزینهها مدیریت شود.
او در باره علت موفق نبودن ایمیلهای ایرانی و برنامه دولت برای بهبود شرایط این بخش میگوید: قطعا وضعیت ایمیلهای بومی به تدریج بهتر خواهد شد، اما به طور کلی با توجه به پرهزینه بودن نگهداری و پشتیبانی این فضا و اینکه بهطور غالب گزینههایی که به عنوان ایمیل بومی مطرح میشوند، قصد دارند به طور مستقل تنها سرویس ایمیل را ارائه کنند، برای اجرای موفق این کار لازم است طرحهای تجاری بهتری مورد استفاده قرار گیرد که این اتفاق هم به تدریج در حال رخ دادن است.
از طرفی علیرضا یاری -رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات- با تاکید بر حمایت از رایانامههای بومی میگوید: این دید مثبت وجود دارد که رایانامهها به شرکتهای جویشگر متنی متصل شوند و مشتریشان افزایش پیدا کند. او معتقد است در حال حاضر رایانامهها به جویشگرها وابسته نیستند، اما این اتفاق باید بیفتد و کمکم این فرهنگسازی ایجاد شود که سرویسها کنار هم قرار بگیرند، زیرا در غیر این صورت موفق نخواهند شد.
یاری یکی از بعدهای جویشگر بومی را سرویسهای جانبی مانند ایمیل، شبکههای اجتماعی و پیامرسان میداند و درباره تلاش برای حمایت از رایانامه و مرورگر بومی اظهار میکند: ما رایانامه بومی را از صفر شروع نکردیم، افرادی که توانایی دارند را شناسایی کردیم تا از آنها حمایت کنیم. درواقع ما دنبال این نیستیم که رایانامه ایجاد کنیم، زیرا قبلا در این زمینه هزینه و رایانامه ایجاد شده، ما دنبال این هستیم که کمک کنیم سرویس آنها بهبود پیدا کند و کنار جویشگرها بنشینند.
دبیر شورای راهبردی طرح جویشگر بومی همچنین معتقد است در طرح جویشگر بومی و متعاقبا رایانامههای بومی ضعفی وجود دارد و آن عدم شناسایی بازار است. بنابراین برای آگاهی از ظرفیت بازار باید اطلاعاتی از جمله اینکه روزانه چند نفر به گوگل مراجعه میکنند، چند کوئری (پرسوجو) به گوگل میفرستند، چند درصد از پرسوجوها به جویشگرهای بومی فرستاده میشود و یا چه تعداد از ایمیلهای بومی استفاده میکنند، برای آنالیز کردن وجود داشته باشد.
او با اشاره به بازار رایانامههای داخلی اظهار میکند: ما از سه رایانامه متعلق به شرکتهای چاپار، النون و بیان حمایت میکنیم، البته این رایانامهها هنوز بازار زیادی ندارند و چاپار با بیشترین بازار در بین رایانامههای بومی، حدود یک میلیون کاربر ثبت شده و حدود 200 تا 300 هزار کاربر فعال دارد.
بنابراین به نظر میرسد رایانامههای بومی هنوز نتوانستند آنطور که باید مشتری جذب کنند و شاید بهترین راهکار برای افزایش کاربران، همانطور که رئیس سازمان فناوری اطلاعات و همچنین رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات هم تاکید میکنند، پیوستن این سرویسهای بومی پرهزینه به خدمات دیگر از جمله جویشگرهای متنی باشد.
اما در ارائهی خدمات ایمیل بومی و بومیسازی این بخش، تاکید اصلی بر آن است که شرایطی فراهم شود تا دادهها و اطلاعات کشور و مردم در فضای داخلی مستقل شده و کمتر مورد استفاده مراجع بینالملل قرار گیرد. بدین ترتیب حتی سرویسهایی که ممکن است در یک شرکت و برای کارمندان آن شرکت هم ارائه شوند میتوانند موثر واقع شوند و مانع خروج اطلاعات از کشور شوند.
همانطور که خسرو سلجوقی-عضو هیات عامل سازمان فناوری اطلاعات- درباره پیامرسانهای بومی و سازمانی موجود اظهار کرده بود، در حال حاضر پیامرسانهای زیادی درست شده که به جای اینکه جمعیت میلیونی را پوشش دهند، به عنوان پیامرسانهای سازمانی اعلام میشوند. درواقع مدلهای پیامرسانی با اندازههای کوچک درست کردند که بیشتر پیامرسانهای سازمانی، موضوعی و تخصصی هستند.
بنابراین رایانامههای سازمانی این چنینی نیز اگرچه ممکن است بازار خیلی کمی داشته باشند، اما حداقل مزیتشان این است که مانع از خروج اطلاعات از کشور میشوند. البته این مزیت کافی نیست و باید برای جبران هزینههای ناشی از استفاده از جویشگرها، پیامرسانها و رایانامههای خارجی، دست به کار شد و با تامین کیفیت لازم، کاربران مورد نیاز این سرویسهای بومی را جذب کرد.