ندا لهردی – دنیای اقتصاد : مخترع وب جهانی همچنان به اختراعش خوش‌بین است، اما همزمان وزیدن بادهای شدید و مخالف را هم می‌بیند که او را درباره مسائلی مانند تبلیغات، بی‌طرفی شبکه‌ای و اخبار جعلی نگران می‌کند. در واقع خوش‌بینی و امیدواری تیم برنرزلی درباره آینده وب به تدریج و در مواجهه با مواردی از قبیل عقبگرد حمایت‌ها از بی‌طرفی شبکه‌ای، رواج انتشار اخبار جعلی و نادرست، تبلیغات و افزایش فضای دو قطبی در وب، رو به افول گذاشته است.

 

برنرزلی همیشه اختراعش یعنی وب جهانی را چه خوب، چه بد و چه زشت، انعکاسی از انسانیت می‌داند. دیدگاه اولیه برنرزلی درباره اختراعش یک پلت‌فرم باز بوده است که به همه افراد اجازه به اشتراک گذاشتن اطلاعات، دسترسی به فرصت‌ها و همکاری در ورای مرزهای جغرافیایی را می‌دهد. با این حال اما، افزایش قدرت ماموران و دروازه‌بان‌های دیجیتالی که الگوریتم‌هایشان می‌توانند توسط مقامات بالا به عنوان سلاح‌هایی علیه افراد به‌کار گرفته شوند، چالشی جدی را پیش‌رو قرار می‌دهد. این دانشمند بریتانیایی علوم کامپیوتری در این‌مورد می‌گوید: «من هنوز هم خوش‌بین و امیدوار هستم، اما یک انسان خوش‌بینی که در بالای تپه‌ای ایستاده و توفان به صورتش می‌وزد به یک حفاظ و پناهگاه نیاز دارد. ما باید دندان روی جگر بگذاریم، کمی صبر کنیم و البته بی‌چون و چرا نپذیریم که وب ما را به سمت اتفاقات جالب و شگفت‌انگیز هدایت می‌کند.»

 

گسترش روند انتشار اطلاعات نادرست و تبلیغات آنلاین به خاطر روشی که سیستم‌های تبلیغاتی متعلق به پلت‌فرم‌های دیجیتالی بزرگ مانند گوگل یا فیس‌بوک طراحی کرده‌اند تا توجه افراد را جلب کنند، نسبتا افزایش پیدا کرده است. برنرزلی در این مورد می‌گوید: «ابزارهای هوش مصنوعی که به دقت آموزش دیده هستند، در حال جلب‌نظر افراد و سپس تشخیص این هستند که چطور حواس آنها را پرت کنند.»

 

در بعضی موارد این پلت‌فرم‌ها به کاربرانی که در زمینه تولید محتوا فعالیت می‌کنند، پیشنهاد بخشی از درآمد تبلیغات‌شان را می‌دهند. چنین انگیزه‌های مالی با ظاهری کاملا غیرسیاسی نوجوانان و حتی جوانان کم‌تجربه را وارد بازی می‌کند تا آنها اخبار جعلی و نادرست سیاسی با کلیک‌خور بالا را تولید کنند که روی فیس‌بوک منتشر می‌شوند و البته هزینه آن از محل درآمد حاصل از موتور تبلیغاتی خودکار AdSense گوگل تامین می‌شود.  برنرزلی که در ماه مارس گذشته خواستار قانون‌گذاری برای تبلیغات آنلاین سیاسی جهت جلوگیری از استفاده آنها در کارکردهای غیراخلاقی شده بود، معتقد است: «سیستم در حال شکست خوردن است. قطعا این روشی که درآمد حاصل از آگهی‌ها و تبلیغات با اخبار کلیک‌خور کار می‌کنند، نمی‌تواند هدف کمک به توسعه انسانیت، حقیقت و دموکراسی را برآورده کند، بنابراین من نگرانم.» از آن زمان تا حالا مشخص شده است که فعالان روسی آگهی‌ها و تبلیغات کوتاه مدت اما هدفمند سیاسی آنلاین در پلت‌فرم‌های فیس‌بوک، گوگل و توییتر را در زمان انتخابات ایالات متحده آمریکا خریده بودند. در این میان حتی شرکت‌های تحلیل داده و اطلاعات مانند Cambridge Analytica هم که پروفایل‌های شخصی میلیون‌ها نفر را ایجاد می‌کنند و به همین دلیل می‌توانند هدف تبلیغات هدفمند رفتاری قرار بگیرند، به استفاده ابزاری از تبلیغات مبتنی بر هوش مصنوعی متهم شده‌اند. برنرزلی می‌گوید: «ما این تبلیغات سیاه را داریم که من را هدف قرار داده و کنترل می‌کنند و سپس از آنجایی که نمی‌توانم آنها را نشانه‌گذاری کنم، ناپدید می‌شوند. این دموکراسی نیست. این کار افراد انتخاب شده را در دستان اغلب شرکت‌های سوءاستفاده‌گر قرار می‌دهد. هنوز برای تغییر دیر نیست. حالا ما به کار با این سیستم‌های کنترل شده عادت داریم و اغلب مردم فکر می‌کنند این همان شیوه‌ای است که اینترنت با آن کار می‌کند. ما لازم است درباره اینکه این‌تفکر چطور باید تغییر کند، فکر کنیم. یکی از مشکلات تغییرات آب و هوایی این است که مردم بتوانند تشخیص بدهند که این اتفاقات به دنبال تعامل نادرست بشر با طبیعت رخ داده است. مشابه همین مشکل درباره شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که ساخته دست خود بشر هستند. اگر این شبکه‌های اجتماعی در خدمت انسانیت نباشند، می‌تواند و باید تغییر پیدا کنند.»

 

 

او با اشاره به عقبگرد از قوانینی که در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما برای حمایت از بی‌طرفی شبکه‌ای وضع شده بود، می‌گوید: «اگر از من بپرسید که آیا این شرایط بدتر خواهد شد،  پاسخ می‌دهم در حال‌حاضر هم اوضاع نسبت به سال‌های قبل بدتر شده است.» بی‌طرفی شبکه‌ای که بعضی‌ها آن را به عنوان اولین اصلاحیه اینترنت توصیف می‌کنند، ایده‌ای است که ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی (ISPها) باید با اطلاعات افراد به‌صورت یکسان برخورد کنند؛ چه اطلاعاتی که شامل یک ایمیل از مادربزرگ‌تان باشد یا یک اپیزود از سریالی روی نتفلیکس یا تراکنش بانکی و مالی. بی‌طرفی شبکه‌ای تضمین می‌کند که ISPهای کابلی بزرگ شامل شرکت‌های Comcast، AT&T و Verizon نباید انتخاب کنند که کدام اطلاعات سریع‌تر ارسال شود، دسترسی به کدام سایت مسدود شود یا اینکه تولیدکنندگان محتوا برای ارائه کدام اطلاعات باید هزینه بگیرند.

 

در ماه فوریه سال ۲۰۱۵ کمیسیون ارتباطات فدرال (FCC) بر موظف شدن ISPها به رعایت قوانین و اصول بی‌طرفی شبکه‌ای، رای داد. این کمیسیون که در زمان ریاست‌جمهوری ترامپ توسط یکی از کارمندان سایق شرکت Verizon به نام «آجیت پای» مدیریت می‌شد، می‌خواست قوانین قبلی را از بین ببرد و معتقد بود که هیچ‌چیزی از بین نمی‌رود و قوانین قبلی تنها برای ضررهای احتمالی و اتفاقات ناخوشایند محتمل، وضع شده بودند. حالا برنرزلی در واشنگتن مشغول بحث و مذاکره با قانون‌گذاران است تا این عقبگرد و مخالفت‌ها را دوباره بررسی کنند. او به مشکلاتی مانند این اشاره می‌کند که شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی اصول بی‌طرفی شبکه‌ای را زیرپا گذاشته‌اند. به عنوان نمونه شرکت AT&T دسترسی به خدمات Skype و دیگر خدمات مشابه روی گوشی‌های آی‌فون را مسدود کرده است برای آنکه پول بیشتری از تماس‌های تلفنی عادی دربیاورد. شرکت Verizon هم وقتی در حال توسعه یک سرویس پرداخت موبایلی بود، دسترسی به سرویس کیف پول دیجیتالی گوگل را -که رقیب بزرگ و مهمی به‌شمار می‌آمد- روی موبایل‌های هوشمند متوقف کرد.

 

برنرزلی می‌گوید: «وقتی من وب را اختراع کردم، نباید از وینت سرف (پدر اینترنت) اجازه استفاده از اینترنت را می‌گرفتم.» این در حالی است که او قبلا گفته بود که اینترنت باید یک فضای آزاد و مجاز برای خلاقیت، نوآوری و ابراز عقیده باقی بماند. برنرزلی معتقد است که این دروازه‌بان‌های دیجیتالی قدرتمند دسترسی به اینترنت را کنترل می‌کنند و اگر با این کار اجازه انتخاب برنده‌ها و بازنده‌ها را پیدا کنند، می‌توانند تهدیدی جدی برای نوآوری و خلاقیت باشند. این موضوع اهمیت زیادی دارد؛ به همین دلیل هم شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی که به این شکل عمل می‌کنند، بیشتر مضر هستند تا مفید.   تیم برنرزلی معتقد است: «هوا ابزار مفیدی است، درست مانند آب تمیز؛ همان‌طور که ارتباطات هم باید باشند. ارتباطات بخشی از زندگی هستند و نباید نگرشی برای سوءاستفاده از آنها داشت؛ درست مانند آب.»

 

منبع: گاردین