گواهی ساخت کاتالیست ایریدیوم آلومینا صادر شد
گواهی ثبت اختراع ساخت « کاتالیست ایریدیوم/ آلومینا» برای استفاده در یک رانشگر تک پیشرانه هیدرازینی توسط مرکز مالکیت معنوی اداره ثبت اختراعات سازمان ثبت اسناد و املاک کشور صادر شد.
به گزارش پژوهشگاه فضایی ایران، حسین صمیمی رئیس پژوهشگاه فضایی ایران درباره اهمیت و کاربرد این طرح اختراعی اظهار داشت: رانشگرهای تک پیشرانه عملگرهایی هستند که می‌توان با نصب آن‌ها در یک سامانه، امکان کنترل وضعیت یا حفظ موقعیت ماهواره را فراهم ساخت.
وی تاکید کرد: هیچ ماهواره یا وسیله نقلیه فضایی بدون وجود سامانه‌ای برای به حرکت درآوردن یا تغییر جهت و راستای خود قادر به انجام مأموریت‌های محوله برای مدت زمان طولانی نیست. از این‌رو، تأمین سامانه پیشرانش به منظور انجام مأموریت‌های فضایی اجتناب‌ناپذیر است. از سوی دیگر، با توجه به حیاتی بودن سامانه‌های پیشرانش فضایی و عدم تمایل صاحبان این فناوری به در اختیار قرار دادن آن، تأمین این سامانه‌ها به ویژه در شرایط تحریم، به طور حتم با دشواری و هزینه‌های بسیار زیاد همراه است.
صمیمی درباره این اختراع توضیح داد: این طرح اختراعی حاصل تلاش پژوهشگران پژوهشکده سامانه‌های حمل و نقل فضایی پژوهشگاه فضایی ایران است و تمامی اجزای مختلف رانشگر به صورت کاملاً بومی طراحی و ساخته شده است. در این رانشگر، پیشرانه با عبور از یک بستر کاتالیستی تجزیه شده و تولید گاز داغ می‌کند. در ادامه گاز داغ تولید شده با عبور از نازل رانشگر، تولید نیروی رانش می‌کند.
رئیس پژوهشگاه فضایی ایران ادامه داد؛ تقریباً تمامی تراسترها d تک پیشرانه هیدرازینی از کاتالیست فضایی Shell-۴۰۵ در آزمایشات تراستری خود استفاده می‌کنند ولی با توجه به بحث تحریم به خصوص در صنعت فضایی، امکان تهیه کاتالیست تجاری که به طور مرسوم در دنیا برای تست‌های تراستری مورد استفاده قرار می‌گیرد، وجود ندارد. از سوی دیگر، استفاده از کاتالیست‌های نامناسب علاوه بر کاهش راندمان فرآیند تجزیه هیدرازین، سبب ایجاد گرادیان دما و فشار بالای درون محفظه شده و این امر اغلب، منتهی به خرد شدن کاتالیست و مسدود شدن مسیر و افت فشار ناخواسته در طول بستر کاتالیست میشود.
وی افزود: از این‌رو، توسعه نانوکاتالیست تجزیه هیدرازین با الزامات عملکردی مطلوب در داخل کشور به منظور استفاده در رانشگرهای تک پیشرانه هیدرازینی ضروری است و یک حلقه از زنجیره فناوری رانشگرهای تک پیشرانه را تکمیل می‌کند.
صمیمی همچنین درباره وجه تمایز نانوکاتالیست این اختراع گفت: برخلاف کاتالیست‌های تجاری مورد استفاده در رانشگرهای فضایی که از شرکتی غیر از تیم سازنده رانشگر تأمین میشود، در این اختراع، نانوکاتالیست توسط تیم سازنده رانشگر، طراحی و ساخته شده است. همچنین در ساخت این نانوکاتالیست، برخلاف استفاده از دو فاز فعال مانند نیکل- ایریدیم در کاتالیست‌های رایج، از یک نوع فاز فعال (ایریدیم) به منظور کاهش گزینش‌پذیری به هیدروژن استفاده شده که مقاومت مکانیکی و حرارتی بالا و عمر مفید طولانی را فراهم ساخته است.
وی خاطرنشان کرد: با تأمین یک سامانه پیشرانش هیدرازینی و با استفاده از یک یا چند عدد از این رانشگرها در این سامانه و نیز نصب مناسب رانشگر روی بدنه ماهواره، می‌توان به انجام مأموریت کنترل وضعیت یا حفظ موقعیت یک ماهواره پرداخت.