نامزد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در جلسه بررسی صلاحیت کابینه پیشنهادی در مجلس وعده داد تا چهارسال آینده شبکه ملی اطلاعات در ایران را راه‌اندازی می‌کند. عیسی زارع‌پور تاکید کرد پلت‌فرم‌های خارجی چالش فضای مجازی ایران هستند. در همین حال مخالفانش در مجلس او را به نداشتن شفافیت درباره طرح «صیانت» متهم کردند.

 

وزیر ارتباطات پیشنهادی ابراهیم رئیسی در سخنرانی رای اعتماد خود گفت هر اقدام این وزارتخانه می‌تواند اقتصاد، امنیت و فرهنگ مردم را تحت تاثیر قرار دهد. عیسی زارع‌پور که در هیچ شبکه اجتماعی عضویت ندارد به حضور بیش از ۵۰ میلیون ایرانی و ۳۰ میلیون گیمر اشاره کرد و گفت امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی مردم تبدیل شده است.

 

زارع‌پور در زمانی برای وزارت ارتباطات پیشنهاد شده که کمتر از یک ماه از تصویب بررسی طرح صیانت در کمیسیون مجلس می‌گذرد. طرحی که قرار است به دغدغه‌های بخش‌هایی از جامعه حاکمیت پاسخ دهد، حالا دغدغه جدیدی برای فضای کسب و کار آنلاین ایران ایجاد کرده است به ویژه از آن جهت که تا اندازه زیادی قرار است محدودیت‌های گسترده‌ای درباره پلت‌فرم‌های خارجی در آن اعمال شود. وزیر پیشنهادی ارتباطات در سخنرانی خود به‌طور مستقیم از طرح صیانت صحبت نکرد هر چند پیش از این انتقاد ملایمی به نقل از او درباره این طرح منتشر شده بود، اما بعدا سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس گفت که زارع‌پور در جلسه خود در این کمیسیون از این طرح حمایت کرده است. طراحان صیانت به‌طور واضح بخش قابل توجهی از مسوولیت‌های وزارت ارتباطات را به کمیسیون ویژه صیانت واگذار کرده‌اند و بر همین اساس مسوولیت بخش زیرساخت هم به نهادهای نظامی واگذار می‌شود. در جلسه دیروز هم زارع‌پور و هم طرفدارانش بر اهمیت موضوع زیرساخت بر توسعه فناوری اطلاعات در ایران تاکید کردند. او در ابتدای سخنرانی خود با اشاره به سوابق تحصیلی و دانشگاهی‌اش، تخصص خود را توسعه زیرساخت عنوان کرد.

 

  فرصت‌های فضای مجازی بیشتر از تهدیدها

زارع‌پور تلاش کرد در سخنرانی نیم ساعته خود بحث فناوری اطلاعات و ارتباطات را از منظر توسعه‌ای و فرصت‌‌های موجود در آن مطرح کند هرچند در نهایت برای چالش‌هایی که در این عرصه برشمرد، راه‌حل‌های مشخص ارائه نکرد. او تاکید کرد که تخصص و تجربه او می‌گوید فرصت‌های فضای مجازی بیشتر از تهدیدهای آن است با این حال به گفته او برخی از چالش‌ها ناشی از پلت‌فرم‌های خارجی و استفاده گسترده مردم از آن است؛ جایی که به گفته او اختیاری در این فضا نداریم و آن پلت‌فرم‌ها در یک شب می‌توانند یک نرم‌افزار را از میلیون‌ها گوشی کاربران حذف کنند.

 

او در مقابل اشاره کوتاهی هم به استارت‌آپ‌ها کرد و از آنها به عنوان پلت‌فرم‌های بومی نام برد که خدمات خیلی خوبی ارائه می‌دهند. او گفت: امروزه در بحث خرید و فروش آنلاین و تاکسی‌های اینترنتی پلت‌فرم‌های ایرانی ما را از پلت‌فرم‌های خارجی بی‌نیاز کردند آیا همین کار را نمی‌توانستیم در حوزه‌های دیگر انجام دهیم؟

 

به گفته زارع‌پور تجربه یک دهه گذشته نشان داده که اگر در فضای مجازی مواجهه فعال نداشته باشیم تحت تاثیر پلت‌فرم‌های خارجی قرار خواهیم گرفت.

 

اشاره زارع‌پور به پلت‌فرم‌های خارجی نوعی اشاره به دغدغه‌های بخشی از حاکمیت درباره پیام‌رسان‌هایی چون واتس‌اپ و تلگرام و شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام است با این حال او اشاره نکرد چطور می‌توان در قبال این شبکه‌ها مواجهه فعال داشت و چطور در شرایطی که رشد فناوری اطلاعات وابسته به موضوعاتی چون تحریم و شرایط اقتصاد کشور است، می‌توان این بخش را به‌طور مجزا توسعه داد. او به عنوان نمونه اشاره غیر مستقیمی به اینترنت ماهواره‌ای هم داشت و گفت اگر در ۱۰ سال گذشته در زمینه فضایی برنامه‌های خود را ادامه می‌دادیم الان نگران دسترسی به اینترنت ماهواره‌ای نبودیم.

 

  راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات در چهار سال

درباره شبکه ملی اطلاعات موضع‌گیری زارع‌پور مشابه وزرای سابق بود. او در سخنرانی خود گفت که ۲۰ سال است می‌خواهیم این شبکه را اجرا کنیم، اما هنوز کامل نشده است. او در عین حال قول داد تا چهار سال دیگر این شبکه را راه‌اندازی کند. به گفته زارع‌پور شبکه ملی اطلاعات به معنای قطع دسترسی به اینترنت نیست ولی این شبکه برای تبادل پیام و حفظ داده در داخل کشور است. وزیر پیشنهادی ارتباطات گفت: ‌بنده به عنوان یک متخصص عرض می‌کنم که شبکه ملی اطلاعات از افتخارات هر کشوری است و با راه‌اندازی آن دسترسی کاربران به شبکه جهانی قطع نخواهد شد. چرا باید وقتی یک پیغام را ارسال می‌کنیم بسته‌های اطلاعاتی ما از کشور خارج شود؟ از سوی دیگر هم باید هزینه‌ پهنای باند بین‌المللی را بپردازیم و هم امنیت ما به خطر می‌افتد. طبیعتا این امر منطقی نیست و بنده قول می‌دهم ظرف چهار سال آینده شبکه ملی اطلاعات را در طی زمان‌بندی معینی که از سوی شورای عالی فضای مجازی تعیین شده جهت پیشبرد امورات کشور راه‌اندازی کنم.‌

 

همچون وزرای قبلی او تاکید روی ایجاد دسترسی روستاییان به اینترنت پرسرعت را به عنوان برنامه خود برشمرد و گفت که تا یک‌سال آینده کلیه روستاهای دارای جمعیت بالای ۲۰ خانوار را به شبکه پرسرعت اینترنت متصل می‌کند. او گفت: ‌از هزاران دانش‌آموزی که به خاطر دسترسی نداشتن به اینترنت نتوانستند از آموزش مجازی استفاده کنند مطلع هستم و قول می‌دهم ظرف یک سال و نیم آینده این مشکل را حل کنم. از سوی دیگر ظرفیت شبکه انتقال داده داخلی در حال اشباع است و قول می‌دهم ظرف مدت دو سال آینده ظرفیت آن را جهت برهم نخوردن تبادلات الکترونیکی افزایش دهم. وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات در ادامه خاطرنشان کرد: تحقق دولت الکترونیکی از دیگر اولویت‌های بنده است، با وجود تلاش‌های صورت گرفته در طول سال‌های گذشته ما هنوز در این حوزه عقب هستیم و از لحاظ کمیت خدمات الکترونیکی در رتبه ۸۰ و از لحاظ کیفیت در رتبه ۱۱۸ از بین ۱۹۳ کشور در دنیا قرار داریم. ما باید این شاخص را ارتقا دهیم.

 

زارع‌پور در ادامه گفت: بنده با سابقه یک دهه کار در الکترونیکی کردن خدمات عرض می‌کنم که ظرف چهار سال آینده با تعامل با بخش‌های مختلف در راستای الکترونیکی کردن خدمات پرکاربرد و ایجاد یک پنجره واحد برای ارائه خدمات الکترونیکی گام بردارم و ۳۰ پله جایگاه جمهوری اسلامی ایران را در شاخص‌های جهانی ارتقا دهم. از سوی‌ دیگر با همکاری با سازمان امور استخدامی به سمت استفاده از هوش مصنوعی به جای مداخلات انسانی در برخی از امور گام بردارم. وی ادامه داد: اقتصاد دیجیتال از دیگر اولویت‌های بنده است. در برخی کشورها‌ نیروهای جوان درآمدی بیش از درآمد نفتی ما از حوزه برنامه‌نویسی دارند. بنده قول می‌دهم ظرف چهار سال آینده از ظرفیت این حوزه برای اشتغال‌زایی استفاده کنم. اخیرا شنیدیم که یکی از کشورهای همسایه ویزای طلایی برای جذب برنامه‌نویس در نظر گرفته است اگر ما ظرفیت‌های لازم در کشور را فراهم کنیم دیگر نخبگان ما برای کار در این حوزه به خارج از کشور نخواهند رفت.

 

وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات بدون اشاره مستقیم به وضعیت فیلترینگ با اشاره به ضرورت حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی تصریح کرد: امروز خانواده‌های ما از حضور کودکان و فرزندان خود در فضای مجازی نگران هستند، حتی کشورهایی که این فناوری را تولید کردند ابزارهایی برای خانواده‌ها جهت مدیریت کودکان خود در این فضا فراهم کرده‌اند. ما نیز وظیفه خود می‌دانیم که این نگرانی را برای خانواده‌ها برطرف کنیم.

 

وی در ادامه گفت: از سوی دیگر از نظرات و دغدغه‌های تمام کاربران استفاده خواهیم کرد. حفاظت از داده‌ها و حریم خصوصی مردم در این فضا وظیفه ماست. چرا یک پلت‌فرم خارجی باید به خود اجازه دهد تا اطلاعات میلیون‌ها کاربر ما را با مشکل روبه‌رو کند؟ در بحث صنعت فضایی نیز متاسفانه به دلیل نگاه سیاست زده در سالیان گذشته از ظرفیت‌ها غافل شدیم. مردم هنوز خاطرات خوش پرتاب‌های موفقیت‌آمیز ماهواره‌های ایرانی را در دهه ۸۰ فراموش نکرده‌اند. متاسفانه در سال‌های اخیر این روند رشد متوقف شده است. بنده قول می‌دهم از ظرفیت تمام جوانان و نخبگان برای بازگرداندن این صنعت به ریل شکوفایی خود استفاده کنم. بنده در حوزه خدمات پستی و مالی برنامه‌های متعددی دارم.

 

  موافق یا مخالف طرح صیانت؟

در جریان سخنرانی نمایندگان مجلس درباره وزرای پیشنهادی موضع دوگانه زارع‌پور در برابر طرح صیانت یکی از دلایل مخالفت نمایندگان با او عنوان شد. سید‌غنی نظری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نداشتن رویه شفاف توسط زارع‌پور را یکی از نقاط ضعف او برشمرد. او گفت: دلیل مخالفتم با آقای زارع‌پور به دلیل فقدان رویه شفاف او است. او به نمایندگان مخالف طرح صیانت از فضای مجازی می‌گوید که با این طرح مخالف است، بعد در کمیسیون فرهنگی که اعضای آن طراح این طرح بودند بیان می‌کند که موافق طرح صیانت است. این روحیه وزیر قابل قبول نیست. این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سابقه زارع‌پور متناسب با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیست، اظهار کرد: وزارت ارتباطات وزارت گسترده‌ای است. آقای زارع‌پور تنها مسوول IT در قوه قضائیه بوده و طبیعتا تجربه‌ای برای اداره وزارت ارتباطات ندارد. او جوان و نخبه است اما تجربه لازم را ندارد. نظری خاطرنشان کرد: در کلاب‌هاوس شنیدم که آقای زارع‌پور در هیچ کدام از شبکه‌های مجازی خارجی عضو نیستند این یعنی ایشان یا با شماره خود عضویت ندارد یا اعتقادی به شبکه‌های مجازی ندارد. نماینده مردم مشکین‌شهر در مجلس هم در مخالفت با زارع‌پور گفت: آقای زارع‌پور بنده شنیده‌ام که شما در جایی گفته‌اید که مخالف روح طرح صیانت هستید و در جایی دیگر گفته‌اید که موافق آن هستید. از شما خواهش می‌کنم پشت این تریبون شفاف به همه اعلام کنید که با این طرح مخالف هستید یا موافق؟ عباس‌زاده مشکینی گفت: متاسفانه وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات تحصیلکرده رشته کامپیوتر بوده و در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات تخصصی ندارد. وزیر پیشنهادی تحصیلکرده رشته کامپیوتر یا IT است در حالی که ما در وزارتخانه متخصص ICT می‌خواهیم. بیش از ۹۵ درصد وظایف این وزارتخانه زیرساختی است.

 

حسین حاتمی، نماینده مردم کلیبر در مجلس شورای اسلامی گفت: در حالی که فضای مجازی با همه حواشی و درآمیختگی سود و زیانش به بخشی از زندگی مردم تبدیل شده است، وزیر پیشنهادی ارتباطات هیچ اعتقادی به پلت‌فرم‌های موجود نداشته و خود نیز در شبکه‌های اجتماعی حضور ندارد. او در بخش دیگری از سخنانش گفت: در زمان تصدی مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال در وزارت ارشاد، الزام به اخذ مجوز تمامی تولیدات دیجیتال که با تندروی در این کار فعالان صنف‌های دیجیتال در نتیجه عدم توانایی دریافت مجوز مجبور به تعطیلی فعالیت و کسب و کار خود شدند، این مورد را برای مجلس رفع ابهام بفرمایید. به جای نگاه سلبی و بدبینانه می‌توانستید موضوع را مدیریت کنید. حاتمی گفت: با توجه به اقدام اخیر گوگل‌پلی در حذف اپلیکیشن‌های روبیکا و مسدود‌سازی پلت‌فرم‌های ایرانی برنامه شما برای برخورد با این پلت‌فرم‌های متخلف که به صورت یکجانبه حقوق کاربران ایرانی را نقض کرده‌اند، چیست؟ حاتمی خطاب به زارع‌پور گفت: در برنامه‌های‌تان این همه از اقتصاد دیجیتال حرف زده‌اید اما اقتصاد دیجیتال با شعاع بین‌الملل در برنامه‌های شما در بستر کدام پلت‌فرم مد نظر شما اتفاق خواهد افتاد.

 

  حامیان زارع‌پور چه گفتند؟

از سوی دیگر موافقان وزیر پیشنهادی ارتباطات تلاش کردند که مدرک وی را مناسب وزارت ارتباطات بدانند. مصطفی طاهری، نماینده مردم زنجان دریافت عناوین برتر، مدیر نمونه، لوح‌های تقدیر و رضایت عمومی از زارع‌پور را در قوه قضائیه از جمله موارد مثبت وی برشمرد و گفت: ایشان در هشت محور برنامه دارند که مهم‌ترین آنها عبارت از ایران هوشمند و حکمرانی داده است. این موضوع به دولت الکترونیک ربط دارد. گویا اختیار خاصی از آقای رئیسی گرفتند تا حکمرانی دیجیتال را افزایش دهند. این موضوع به شفافیت اقتصادی و مبارزه هوشمند با فساد کمک خواهد کرد.

 

مالک شریعتی، نماینده تهران نیز در دفاع از زارع‌پور گفت: متاسفانه تاکنون فضای مجازی کشور یله و رها بوده است و وزیر سابق که با تعهد و قول پیگیری این مهم از مجلس گذشته رای اعتماد گرفت، خلف وعده کرد و دغدغه رهبری و مصلحت عمومی را بر زمین گذاشت و به سیاسی کاری پرداخت. به گفته وی امروز فضای مجازی کشور صاحب و متولی ندارد و زارع‌پور نماد دولت جوان حزب‌اللهی است.

 

فریدون عباسی، عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز زارع‌پور را جوان، متخصص و متعهد و با برنامه خواند؛ مردی که در سکوت کار می‌کند. همچنین محفوظی، نماینده آبادان نیز در موافقت با عیسی زارع‌پور گفت: انتظار داریم ایشان در جهت خارج شدن انحصار اپلیکیشن‌های خارجی از فضای مجازی کشور و راه‌اندازی شبکه ملی ارتباطات و اجرای آن به نفع مردم و بهره‌مندی عموم جامعه از مزایای آن برنامه‌های عملیاتی و اجرایی ارائه کنند.

 

در جلسه دیروز مجلس دو کمیسیون صنایع و فرهنگی از موافقت اعضای این دو کمیسیون با وزارت زارع‌پور خبر دادند.