اما و اگرهای محاسبه نیم‌بهای اینترنت داخلی
رئیس رگولاتوری درباره تعرفه نیم‌بهای محتوای داخلی گفت: باید بین اپراتور و تولیدکننده محتوا قراری شکل بگیرد تا با ارائه خدمات بهتر، تعرفه را تغییر دهند. تعرفه‌گذاری باید به گونه ای باشد که هم کاربران به اینترنت مناسب دست پیدا کنند و هم اپراتورها توان سرمایه‌گذاری داشته باشند.
معاونان وزیر ارتباطات به همراه ذی نفعان حوزه فناوری اطلاعات با برگزاری جلسات متعدد سعی دارند برای شبکه ملی اطلاعات مدل اقتصادی تعریف کنند. یکی از مباحث مهم در این جلسات تغییر مدل تعرفه‌گذاری برای اینترنت داخلی و خارجی است.
در گذشته، برای حمایت از محتوای داخلی، مصوبه محاسبه نیم‌بهای پهنای باند داخلی به تصویب رسید. در آن زمان و با توجه به شرایطی که وجود داشت، این مصوبه موثر واقع شد و توانست توجه کاربران را جلب کند، اما اکنون مدتی است که اپراتورها و ارائه دهندگان خدمات به این ماجرا انتقاد دارند و معتقد هستند این نحوه تعرفه‌گذاری به ضرر آنهاست.
اکنون ذی نفعان حوزه محتوا و حاکمیت با برگزاری جلسات و نشست‌های متعدد سعی دارند، این مصوبه را بازنگری کنند تا پیش‌نویس مصوبه‌ای را تهیه کنند که در نهایت به نفع تمام فعلان این حوزه باشد.
زمان بازنگری در قوانین، فرا رسیده است
در سومین جلسه از این سری نشست‌ها برای یافتن مدل اقتصادی برای شبکه ملی اطلاعات، «صادق عباسی شاهکوه» معاون وزیر ارتباطات گفت: هدف از برگزاری این جلسات، یافتن مدل اقتصادی مناسب برای شبکه ملی اطلاعات است.
وی افزود: یکی از مسائل مربوط به مدل اقتصادی، مساله تعرفه است. برای یافتن بهترین راه باید از سه منظر به این قضیه نگاه کنیم تا به بهترین نتیجه برسیم و مدل تعرفه‌گذاری را استخراج کنیم که به استناد آن، خدمات با کیفیت مناسب و مقرون به صرفه به دست مشترکان برسد.
رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور افزود: تعرفه‌گذاری برای قیمت اینترنت باید به نحوی باشد که هم کاربران به اینترنت مناسب و پایدار دسترسی داشته باشند و هم اپراتورها درآمدی به دست بیاورند که بتوانند با سرمایه‌گذاری در توسعه شبکه، خدمت مناسبی ارائه بدهند.
وی افزود: مساله دیگر ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری اپراتورها است تا آن‌ها با بدست آوردن سود از بازار فناوری، بتوانند در این عرصه سرمایه‌گذاری کنند. اگر این سرمایه‌گذاری انجام نشود، کیفیت شبکه کاهش پیدا می‌کند و مردم به سمت استفاده از محتوایی که در آن بستر است قدم برنخواهند داشت.
عباسی تصریح کرد: در جهان شیوه قیمت‌گذاری اینترنت و محتوا، به این شکل است که تولیدکننده محتوا با اپراتور قراری می‌گذارد و به تناسب آن، محتوای موردنظر را به کاربران ارائه می‌کند.
وی گفت: پیشنهاد دیگری که در این نشست مطرح شد، ارائه اینترنت به خدمت دهندگان محتوا توسط شرکت ارتباطات زیرساخت است که این امر به بزرگ‌تر شدن این شرکت منجر میشود. «به اعتقاد من، نباید به این سمت برویم که زیرساخت وسیع شود، هر چقدر این شرکت کوچک‌تر باشد به نفع بخش خصوصی است.»
عباسی تاکید کرد: شاید در کوتاه مدت بتوانیم از این پیشنهاد که شرکت زیرساخت ترافیک را بخرد و آن را در ISP (شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت) ها پخش کند به عنوان راه‌حل کوتاه مدت استفاده کنیم، اما حاکمیت نباید به این مساله ورود کند. باید بین اپراتور و تولیدکننده محتوا قراری شکل بگیرد تا بتوانند با ارائه خدمات بهتر، تعرفه را نیز تغییر دهند. خلاصه صحبت ما این است که وقت آن رسیده بحث اینترنت نیم‌بها را به شکلی که اکنون به اجرا در می‌آید، اصلاح کنیم.
رئیس رگولاتوری خاطرنشان کرد: اگر به مردم بگویند اینترنت یک پلتفرم رایگان است به طور حتم به استفاده از واکنش نشان می‌دهند. به طور مثال باید میان VOD ها رقابت شکل بگیرد و هر کدام سعی کنند با مدلی که پیش‌بینی می‌کنند کاربر را به خود جذب کنند. از نظر ما، نباید اپراتور درگیر چنین مساله ای باشد و همواره باید بی طرفی خود را نسبت به محتوا حفظ کند.
شرکت زیرساخت آماده همکاری است
در ادامه «حمید فتاحی» مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت گفت: از زمان تدوین سند معماری شبکه ملی اطلاعات، ما به عنوان نماینده وزیر ارتباطات در این جلسات شرکت کردیم. با توجه به تجربه‌ای که در سه تا چهار سال گذشته در قالب نیم‌بها بودن قیمت محتوای داخلی و خارجی ایجاد شده بود، به این نتیجه رسیدیم که برای مزیت‌بخشی و ایجاد رقابت، محتوای داخلی را ارزان‌تر کنیم.
وی تاکید کرد: پیشنهاداتی در این مدت مطرح شده که شاید انحصار شرکت زیرساخت در حوزه اینترنت را کاهش دهد، اما ممکن است انحصار دیگری در بخش محتوای داخل شکل دهد که این هدف ما نیست. این که اگر شرکت زیرساخت ترافیک را بخرد و آن را در ISP (شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنت) ها پخش کند انحصار خواهد بود یا خیر؟ باید بررسی و شفاف شود.
فتاحی تصرح کرد: شاید با تعرفه‌گذاری بر قیمت اینترنت داخلی یا ایجاد ترافیک‌های پرمیوم با حجم بالا بتوانیم مشکل را حل کنیم. نیتجه جلسات به طور حتم ما را به نتیجه خوبی می‌رساند و ما مخالفت سفت و سختی در این حوزه نخواهیم داشت. اگر در این پازل متوجه شویم که بازار برای ایجاد محتوا به تخصیص ترافیک با قیمت مناسب به کاربر نیاز دارد، ما در زیرساخت آماده همکاری هستیم.
بررسی تعرفه ترجیحی برای محتوای داخلی
«مهدی روحانی نژاد» مشاور عالی رئیس رگولاتوری نیز در این جلسه گفت: در ۲ جلسه قبلی که برگزار شد درباره تعرفه ترجیحی برای محتوای داخلی صحبت کردیم. سیاستی که اکنون در فضای کشور جاری و ساری است، به دلایل متعدد، اکنون نیازمند بررسی مجدد است.
در جلسه نخست اپراتورها و در جلسه دوم تولیدکنندگان محتوا حضور پیدا کردند و به تعامل با یکدیگر پرداختند. جمع‌بندی حاکمیت این است که نسبت محتوای داخلی به خارجی باید برعکس شود. طبق آخرین آمار اکنون تقریبا ۳۰ درصد ترافیک داخلی و مابقی خارجی است. باید شرایطی حاکم شود تا بتوان این نسبت را برعکس کرد و گرایش مردم بیشتر به سمت استفاده از محتوای داخلی برود.
وی افزود: کاربران ضلع مهمی از این تصمیم گیری هستند و اکنون به دلیل این‌که محتوای مناسبی در دسترس‌شان نیست ترجیح می‌دهند از محتوای خارجی استفاده کنند. اپراتورها نیز اعلام کردند اکنون هزینه بخش ترافیک داخلی حداکثر ۲۰ درصد است و مجبوریم محصولی که ترافیک خارجی به سمت زیرساخت دارد را ۵۰ درصد ارزان تر بفروشیم و این حس به وجود می‌آید که محصولی را کمتر از قیمت تمام شده می‌فروشند.
روحانی‌نژاد خاطرنشان کرد: شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز اعتقاد دارند که با توجه به نیم‌بها بودن محتوا، اپراتورها اینطور احساس می‌کنند که ما چیز بی‌ارزشی را ارائه می‌دهیم و همین مسئله باعث میشود دیگر در این بخش سرمایه‌گذاری مجدد انجام ندهند.
راه‌حل‌ها چیست؟
وی درباره راه‌حل این مساله گفت: برخی از شرکت‌های سرمایه‌گذار گفتند پیشنهاد دادند تا این اختیار داده شود که تعرفه‌های تدریجی حذف شوند و اگر صاحب محتوا حس کرد که مردم به خاطر محتوایی که تولید کرده، سراغش می‌روند از اپراتور درخواست کند تا محتوای او را با تعرفه کامل به فروش برساند.
روحانی‌نژاد افزود: پیشنهاد دیگر این است که به جای این صاحبان محتوا با تک‌به‌تک اپراتورها تعامل کنند، ترافیک را به زیرساخت بفروشند و شرکت زیرساخت آن را به صاحبان محتوا بفروشد. این مسئله برای تولیدکننده جذابیت ایجاد می‌کند تا کیفیت را بالا ببرد و چون مستقیم با زیرساخت تعامل می‌کند، تعرفه خوبی بگیرد.
وی افزود: اپراتورها نیز پیشنهاد داده‌اند به جای تعرفه الزامی که اقتصادی نیست و بازار را برهم می زند، ما خودمان با تولیدکننده محتوا تعاملاتی انجام بدهیم. اکنون هر کدام از اپراتورهای مخابراتی حدود ۵۰ ملیون مشترک دارند و در صورت تعامل با صاحبان محتوا، می‌توانند به نتایج خوبی دست پیدا کنند. با این کار، درآمدی که اپراتور به دست می‌آورد می‌تواند در حوزه دیگر سرمایه‌گذاری کرده و کیفیت ارتباطی را بالا ببرد.
وی تاکید کرد: مردم نیز بخش مهمی از این چرخه هستند. اگر رقابت بین تولیدکنندگان محتوا شکل بگیرد، مردم می‌توانند بهترین کیفیت را دریافت کنند. روالی که حاکمیت در پیش می‌گیرد نیز باید منطقی باشد. حاکمیت باید با در پیش گرفتن سیاست حمایتی و ایجاد مشوق‌ها، به محتوای فاخر سوبسید بدهد.
نشست تخصصی طراحی و تدوین مدل اقتصادی شبکه ملی اطلاعات با حضور معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزیر ارتباطات، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، مدیرعامل شرکت زیرساخت و مشاور عالی رئیس سازمان تنظیم مقررات در وزارت ارتباطات برگزار شد.