نگاهی به ارز دیجیتالی مانا و آینده آن
رمزارز مانا با نماد اختصاری MANA، توکن بومی پلتفرم «دیسنترالند» (Decentraland) است. پیش از آنکه سراغ واکاوی چیستی ارز مانا برویم، بهتر است با دیسنترالند آشنا شویم.
دیسنترالند چیست؟
دیسنترالند، یک پلتفرم واقعیت مجازی است. در دنیای بی‌کران سه‌بعدی دیسنترالند، کاربران می‌توانند دست به ساخت اپ‌ها و محتوای یکتای خود بزنند و از آنها درآمدزایی کنند. دیسنترالند بر پایه شبکه اتریوم و با هدف ایجاد شبکه‌ای خودگردان و کاربرپایه، طراحی و توسعه داده شده است تا تجربه غوطه‌وری در دنیایی مجازی را در اختیار کاربران بگذارد.
دیسنترالند، یک «متاورس» (Metaverse) یا «فراجهان» اشتراکی است که در آن کاربران می‌توانند هر آنچه را که می‌خواهند در قلمروهایی مجازی بسازند و همچون دنیای واقعی، دست‌ساخته‌های خود را با دیگر کاربران، دادوستد کنند. گفتنی است که متاورس، دنیایی مجازی است که بستری را برای تعامل، گپ‌وگفت، یادگیری و بازی در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
خلاصه آنکه دیسنترالند، دنیایی مجازی و نامتمرکز است که در آن کاربران می‌توانند دست به خرید زمین بزنند و تجربه‌ها و ساختارهای دلخواه خود را در آن بنا کنند و افزونبراین، به دادوستد دارایی‌های مجازی مشغول شوند و مهم‌تر از همه، تعاملی فراگیر با هم داشته باشند.
امروزه شبکه‌های اجتماعی به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی بشر تبدیل شده‌اند. کمتر کسی است که این روزها با این پدیده‌های نوپا سروکار نداشته باشد و با کارکردهای متنوع آنها از پیام‌رسانی و سرگرم‌سازی گرفته تا تعامل‌های کاری، بیگانه باشد. اما آنچه در این میان به پاشنه آشیل این شبکه‌های مجازی تبدیل شده، مدیریت متمرکز آنهاست. سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ، زمام هدایت این شبکه‌ها را در دست دارند و علاوه‌بر وضع و اعمال قوانین خودسرانه، جریان خلق و نشر محتوا را در بستر آنها رصد و کنترل می‌کنند.
افزونبراین، خالقان محتوا سهم چندانی از درآمدهای سرشار این شبکه‌های اجتماعی ندارند؛ حال آنکه آنها هستند که با ساخت و نشر محتوا این شبکه‌ها را سر پا نگه می‌دارند. به بیان دیگر، مالکان و مدیران شبکه‌های اجتماعی بر خوان پرنعمتی نشسته‌اند که به دست محتواسازانی پهن شده که سهمی از درآمدهای هنگفت آن ندارند و در این میانه، سرشان بی‌کلاه مانده است.
دیسنترالند با هدف حل این معضل، پا به عرصه گذاشته است. این سکوی مجازی، زیرساختی نامتمرکز را فراهم کرده که کاربران می‌توانند در بستر آن محتوای خلاقانه خود را به‌اشتراک بگذارند و مهم‌تر از آن، درآمدهای ناشی از ساخته‌های خود را به‌طور تمام‌وکمال در اختیار بگیرند.
افزونبراین، در دیسنترالند، تبلیغ‌دهندگان می‌توانند برندهای خود را در معرض نمایش قرار دهند و هنرمندان هم قادرند گالری‌های مجازی خود را برپا کنند و از این رهگذر، درآمدی پایدار به دست بیاورند.
در دنیای مجازی دیسنترالند، هر کاربر می‌تواند یک یا چند قطعه‌زمین مجازی موسوم به «قلمرو» (LAND) در اختیار داشته باشد. قلمرو، فضایی سه‌بعدی، متناهی و دادوستدپذیر در قالب یک دارایی بی‌همتا (NFT) است که بستری برای میزبانی از محتوای منحصربه‌فرد کاربر به حساب می‌آید. کاربران می‌توانند قلمروها را خریداری و به‌طور دائمی، مالکیت آنها را در اختیار بگیرند. دارایی بی‌همتا یا تعویض‌ناپذیر، برخلاف دارایی‌های تعویض‌پذیر همچون پول یا ارز، قابل مبادله با همتای خود نیست.
مالک یک LAND قادر است هر آنچه می‌خواهد، از پویانمایی‌ها گرفته تا اپ‌ها و بازی‌های دلخواهش را در قلمروی خود بسازد و در معرض نمایش بگذارد. مطابق با سپیدنامه دیسنترالند، هر قلمرو، یک توکن مبتنی بر استاندارد ERC-721 با مساحت ۱۶ در ۱۶ مترمربع است. افزونبراین، تعداد کل قلمروها محدود و حداکثر برابر با ۹۰,۶۰۱ واحد است و می‌توان از طریق توکن‌های مانا آنها را خرید و فروش کرد.
مروری کوتاه بر تاریخچه دیسنترالند
«اری میلیچ» (Ari Meilich) و «استبان اوردانو» (Esteban Ordano)، سنگ بنای دیسنترالند را بنا نهاده‌اند. میلیچ، سکان هدایت و توسعه دیسنترالند را در خلال سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ در دست داشته است. او اکنون در قامت یک ارزش‌آفرین رمزارزی، تأسیس و راه‌اندازی چندین استارت‌آپ را در کارنامه دارد که از میان آنها می‌توان به پلتفرم CRM اشاره کرد.
اوردانو، دیگر هم‌بنیان‌گذار دیسنترالند، پیش‌تر در جایگاه مهندس نرم‌افزار در شرکت بیت‌پی (BitPay) مشغول به کار بوده و همچنین مشاوره به شبکه متیک (Matik Network) را در کارنامه دارد.
رویداد عرضه اولیه یا پیش‌فروش توکن‌های دیسنترالند در تاریخ ۱۸ آگوست ۲۰۱۷ برگزار و طی آن بیش از ۲۴ میلیون دلار سرمایه برای راه‌اندازی این پلتفرم، جمع‌آوری شد.
جالب آنکه نخستین جرقه‌های توسعه دیسنترالند در ژوئن ۲۰۱۵ زده شد؛ با این‌حال، اولین نسخه سپیدنامه این پروژه در سال ۲۰۱۷ منتشر شد. در سال ۲۰۱۹ نسخه اولیه محدود این پروژه، راه‌اندازی شد و سرانجام در فوریه ۲۰۲۰، نسخه همگانی آن در دسترس عموم قرار گرفت.
توکن یا رمزارز مانا چیست؟
مانا، توکن بومی پلتفرم دیسنترالند است که بر پایه استاندارد ERC-20 طراحی و عرضه شده است. کاربران می‌توانند از مانا برای پرداخت بهای قلمروها یا دیگر اقلام و خدمات مجازی عرضه‌شده در دیسنترالند استفاده کنند. آواتارها، لوازم پوشیدنی، اسامی و دیگر موارد از جمله اقلام مجازی قابل دادوستد با مانا هستند. گفتنی است که توکن‌هایی که برای خرید قلمروها به کار می‌روند، امحا و برای همیشه از چرخه معاملات، حذف می‌شوند.
در زمان نگارش این مقاله (۱۱ می ۲۰۲۲)، تنها ۱.۸۴ میلیارد واحد توکن مانا در چرخه معاملات بازار قرار دارد و بیشینه موجودی این توکن هم برابر با ۲.۱۹ میلیارد واحد است.
در ابتدا کل موجودی توکن‌های مانا برابر با ۲.۸ میلیارد واحد بود؛ اما در ادامه با برگزاری رویدادهای حراج قلمروها، بیش از ۶۰۰ میلیون از این میزان موجودی، سوزانده یا امحا شد.
افزونبراین، اصول اقتصادی حاکم بر عرضه و امحای توکن‌های مانا به‌گونه‌ای تدوین شده که تضمین می‌کند عرضه این توکن‌ها به‌تدریج و طی زمان، کاهش یابد.
در ابتدا قرار بود عرضه توکن‌های مانا در سال نخست راه‌اندازی دیسنترالند با نرخ تورم ۸ درصد افزایش پیدا کند؛ اما در ادامه، توسعه‌دهندگان تصمیم گرفتند تا سازوکار تورمی مانا را کنار بگذارند.
بنابراین می‌توان توسعه‌دهندگان دیسنترالند را خزانه‌داران اقتصاد مجازی این پلتفرم قلمداد کرد.
در مجموع، ۴۰ درصد از کل موجودی توکن‌های مانا در خلال رویداد عرضه اولیه سال ۲۰۱۷ پیش‌فروش شد. ۲۰ درصد دیگر این توکن‌ها در قالب یک سازوکار انگیزشی به رشد جامعه کاربری دیسنترالند اختصاص داده شده است. ۲۰ درصد هم برای پیشبرد اهداف توسعه‌ای و پشتیبانی از زیرساخت‌های این پلتفرم کنار گذاشته شده و دست آخر، ۲۰ درصد باقی‌مانده در خزانه دیسنترالند ذخیره شده است.
تحلیل آینده ارز دیجیتال مانا (MANA)
ارز مانا اکنون از نظر ارزش بازار در جایگاه نخست برترین رمزارزهای متاورسی قرار دارد. در تاریخ اول ژانویه ۲۰۲۱ و در گرماگرم بازار صعودی رمزارزها، مانا در محدوده قیمتی ۰.۰۸ دلار دادوستد می‌شد و طی یک سال توانست سقف تاریخی تازه‌ای را در آستانه قیمتی ۵.۵ دلار به ثبت برساند. اما این روزها با فروکش‌کردن تب متاورس و حاکم شدن جوی نزولی بر بازار رمزارزها، این ارز در محدوده قیمتی ۲.۱۲ دلار خرید و فروش میشود. در ادامه می‌خواهیم بدانیم آیا می‌توان به آینده توکن‌های متاورس امید بست و بهتر است ارز مانا بخریم یا نه؟
در یک‌سال گذشته توکن بومی این شبکه تنها در یک بازه ۷ ماهه قیمت بالای ۱.۵ دلار را تجربه کرد که تا ۵.۵ دلار هم رسید و هم‌اکنون (۱۱ می) با ریزش کلی بازار، قیمت این توکن به حدود یک دلار بازگشته است.
بر همین اساس می‌توان گفت کاربرانی که در این بازه زمانی ۷ ماهه اقدام به خرید توکن مانا کرده‌اند در حال حاضر در زیان به سر می‌برند. وقتی می‌گوییم آدرسی در زیان است، یعنی اینکه قیمت متوسط توکن‌های خریداری‌شده از سوی آن آدرس، کمتر از قیمت کنونی است. اگر عکس این حالت رخ دهد، می‌گوییم که آن آدرس در ناحیه سود قرار دارد.
این داده‌ها در نگاه نخست، اندکی ناامیدکننده به‌نظر می‌رسند؛ اما با مقایسه آن با داده‌های دیگر رمزارزها درمی‌یابیم که اوضاع مانا در جو نزولی حاکم بر بازار ارزهای دیجیتال، چندان هم بد نیست.
شاخص دیگری که در ارزیابی پتانسیل مانا برای سرمایه‌گذاری بهتر است در نظر بگیریم، میزان سلطه سرمایه‌گذاران دانه‌درشت یا نهنگ‌ها بر ذخایر آن است. آنطور که داده‌ها نشان می‌دهد، نهنگ‌ها سلطه بی‌چون‌وچرایی بر موجودی مانا دارند؛ به‌گونه‌ای که ۸۱ درصد از ذخایر این رمزارز در اختیار نهنگ‌ها (آدرس‌هایی که دست‌کم یک درصد از موجودی در گردش مانا را در کنترل دارند) و سرمایه‌گذاران (آدرس‌هایی که بین ۰.۱ تا ۱ درصد از موجودی در گردش مانا را در تملک خود دارند) است. این یعنی تنها ۱۹ درصد از توکن‌های مانا که در چرخه معاملات بازار قرار دارند، در اختیار مالکان خرده‌پا است.
سهم بیشتر نهنگ‌ها از موجودی یک توکن، خبر خوبی برای سرمایه‌گذاران آن نیست؛ زیرا این احتمال می‌رود که در صورت اقدام نهنگ‌ها به عرضه یک‌باره دارایی‌های خود، بهای توکن با افتی ناگهانی روبه‌رو شود.
مانا در سال ۲۰۲۱ توانست سرمایه‌گذاران پیشگام خود را به نان و نوایی برساند؛ اما پس از سقوط بازار از نوامبر سال گذشته به این سو، بیشتر خریداران مانا در زیان هستند. چندی پیش اخباری در فضای مجازی دست‌به‌دست شد مبنی بر اینکه سامسونگ، ابرشرکت فعال در حوزه لوازم الکترونیکی، دست به انعقاد توافقنامه همکاری با دیسنترالند زده است. اگر همچنان در بر این پاشنه بچرخد و بر صف شرکت‌های متقاضی پیوستن به متاورس افزوده شود، می‌توان انتظار داشت که توکن‌های متاورسی از جمله مانا دوباره به صدر بازار ارزهای دیجیتالی بازگردند.
پیش‌بینی قیمت ارز مانا
چندین پایگاه و موسسه تحلیلی، پیش‌بینی خود را از قیمت احتمالی مانا طی سال‌های آتی منتشر کرده‌اند که می‌توان به‌عنوان سیگنال ارز مانا از آن استفاده کرد.
پایگاه «تریدینگ بیست» (Trading Beast)، پیش‌بینی کرده قیمت مانا تا انتهای سال ۲۰۲۲ در حدود ۳.۴ دلار معامله شود.
«تک نیوز رادار» (Tech News Reader)، دیگر پایگاه تحلیلی فعال در حوزه رمزارزها تخمین زده که بیشینه قیمت مانا تا پایان سال ۲۰۲۲ از آستانه ۵.۵۸ دلار فراتر نخواهد رفت.
«جی‌او‌وی کپیتال» (Gov Capital)، موسسه تحلیلی نام‌آشنای حوزه ارزهای دیجیتال نیز پیش‌بینی کرده بهای مانا تا پایان سال جاری میلادی حدود ۴.۵۴ دلار خواهد بود.