تحقق یک رویای ملی با یکپارچه شدن پیام‌رسان‌های داخلی
با گسترش حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی، برخی از کاربران بر این عقیده‌اند که تعدد و پراکندگی پیام‌رسان‌های داخلی سردرگمی آنها را به دنبال داشته است؛ یک پیشنهاد این بود که همه آنها تحت یک عنوان برای افزایش کیفیت خدمات ادغام شوند.
زمزمه‌های حمایت از پلت‌فرم‌های داخلی طی سال‌های گذشته هم مطرح بود اما این موضوع پس از تصمیم برای اعمال محدودیت برروی برخی پیام‌رسان‌های خارجی پررنگ‌تر شد و همین موضوع لزوم حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی را داغ کرد. یکی از دلایلی که در گذشته برای محدود کردن یکی از پیام‌رسان‌های خارجی اعلام شد، رفع انحصار از این پیام‌رسان بود. به همین دلیل، مسئولان روش‌های مختلفی را برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی برای رفع انحصار مذک.ر در نظر گرفتند.
شورای عالی فضای مجازی مصوبه‌ای را در راستای این حمایت در نظر گرفت و همچنین شرکت ارتباطات زیرساخت با اشاره به مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای حمایت از پیام رسان‌های داخلی اعلام کرد براساس این مصوبه، کمک‌هایی مانند وام پنج میلیارد تومانی، پهنای باند مناسب و فضای هم مکانی به صورت رایگان ارائه و تعرفه مصرف دیتا به یک سوم تعرفه اینترنت کاهش یافت.
وزارت ارتباطات با تمام قوت برای حمایت از زیست‌بوم پیام‌رسان‌های داخلی و تولید داخل پای کار آمد و وزیر ارتباطات همه دستگاه‌های زیرمجموعه خود را ملزم کردند که کمک شود. به همین دلیل جلسات متعددی برای رفع موانع قانونی ناشی از واگذاری رایگان امکانات به پیام‌رسان‌های داخلی در هیأت مدیره زیرساخت برقرار شد و بعد از تصویب موضوع در هیأت مدیره، اختصاص پنج میلیارد تومان وام وجوه اداره شده، ارائه ۵۰ گیگابیت بر ثانیه پهنای باند داخلی برای هرکدام از پیام‌رسان‌ها به صورت پلکانی ۱۰ گیگابیتی و در نظر گرفتن پنج گیگ اینترنت به صورت پله‌های یک گیگی به تصویب رسید که مستلزم آن بود که هریک از پیام‌رسان‌ها درخواست‌های خود را در هر بخش ارائه کنند.
حمایت دولت برای ارتقاء و حمایت از پلت‌فرم های داخلی ادامه داشت اما این روند طی سه ماه گذشته به دلیل ایجاد محدودیت برای دو پیام‌رسان خارجی از سوی مراجع ذی صلاح شتاب بیشتری به خود گرفته است، به گونه‌ای که طرح حمایت از کسب و کارهای اینترنتی در تاریخ ۱۰ آبان سال جاری با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رونمایی شد. پس از رونمایی از آیین نامه مذکور که وزارت‌خانه‌های متعددی در تهیه آن نقش داشتند موضوع معرفی سکوهای داخلی برای ارائه خدمت به مردم و کسب وکارها مطرح شد. اما تعدد در سکوها مسئله ای بود که تعدادی از کاربران به آن اشاره کردند و گفتند پراکندگی در پیام‌رسان‌های داخلی، چند دستگی سردرگمی مخاطب را به همراه دارد، بنابراین بهتر است همه با یک عنوان واحد ادغام شوند تا کیفیت خدمات بیشتر و از پراکندگی مخاطب هم جلوگیری شود.
مسئله ای که وزیر ارتباطات هم به آن اشاره کرده بود و گفته بود وجود پیام‌رسان‌های متعدد در کشور شاید نیاز و ضرورت نباشد اما نمی‌شود یک باره همه آنها را کنار گذاشت. بنابراین یک برنامه مدونی را دنبال می‌کنیم تا کمک کنیم آنها تقویت شوند و در نهایت دو یا سه پیام‌رسان در کشور فعال باشند که بتوانند نیازهای مردم را بر طرف کنند. طبق گفته وی درحال حاضر تمرکز حمایت از پیام‌رسان‌هایی است که مردم اقبال بیشتری به آنها نشان داده‌اند و زیر ساخت‌های آنها آماده است و در این مدت هم کیفیت‌شان به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش پیدا کرده است، بنابراین برای ایجاد ارزش افزودن ویژه پیام رسان‌های ایرانی در برابر پیام رسان‌های خارجی زمزمه‌هایی برای راه‌اندازی مرکز انتقال پیام بین پیام‌رسان‌ها شنیده شد.
اما موضوع دیگری هم در این زمینه مطرح شد؛ از ۱۰ سال قبل اقتصاد پلتفرمی و دغدغه‌های اجتماعی در حوزه کنترل و توسعه پیام‌رسان‌ها باعث شد در اتحادیه اروپا اینترکانکشن بین پیام‌رسان‌ها توسعه یافت و بر اساس قوانین تعیین شده هزینه اینترکانکشن با پیام‌رسان بزرگ‌تر بود. هدف اتحدیه اروپا از این تصمیم توسعه پیام‌رسان‌های محلی و مسائل پدافندی بود. برای اینترکانکشن بین پلت‌فرم‌ها دو روش وجود دارد که روش نخست به دلیل اینکه در اختیار و انحصار شرکت‌های بزرگ قرار دارد کاربردی نیست.
در این باره مهدی انجیدنی- مدیرعامل یک پیام‌رسان بومی- با بیان اینکه روش دوم برای اینترکانکشن بین پلت‌فرم‌ها که کاربردی‌تر است، راه‌اندازی مرکز تبادل پیام بوده و اکثر کشورهای مختلف دنیا به این سمت رفته‌اند گفت: در این روش وابستگی به برند خاص وجود ندارد و از استانداردهای قوی‌تر تبادل پیام استفاده شده است و قابلیت مدیریت کنترل بیشتری وجود دارد. پیرو سفرهایی که با هیأت وزارت ارتباطات به روسیه داشتیم، یک سری پیشنهادات به پیام‌رسان‌های روسیه داده شد و آنها می‌خواستند که این فناوری را از شرکت زیرمجموعه اریکسون خریداری کنند که شرکت اریکسون حاضر به فروش نشده بود و ما طرحی را ارائه دادیم و نمونه آن را به وزارت ارتباطات ارسال کردیم که با استقبال دو پیام‌رسان روسی روبه رو شد. طبق گفته وی، این زیرساخت در دنیا به شدت فراگیر خواهد شد و تا دو یا سه سال آینده از هر پیام‌رسانی به پیام‌رسان دیگر می‌توان پیام صادر کرد.
گفتنی است مرکز تبادل پیام بین چند پلت‌فرم یک مدل شبیه ستاره‌ای ارتباط را برقرار می‌کند و خودش از چند زیرسیستم همگام سازی، کانتکت‌های تبادل پیام و… تشکیل میشود. در همین رابطه، مهدی مظفری – مدیرکل پایش، ممیزی و نظارت سازمان فناوری اطلاعات ایران- درباره ساز و کارهای قانونی پیش‌بینی شده برای راه‌اندازی مرکز انتقال پیام اظهار کرده بود: با توجه به دغدغه‌های موجود در کشور برای اینکه ساز و کاری ایجاد شود تا ارزش افزوده‌ای برای پیام‌رسان‌ها در برابر پیام‌رسان های خارجی ایجاد شده و امکانی فراهم شود که بتوان با استفاده از یک پیام‌رسان داخلی به دیگر پیام‌رسان‌ها پیام ارسال کرد این موضوع در دستور کار قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه در این گذرگاه پیام می‌خواهیم ارتباط را بین پیام‌رسان‌های ناهمگون فراهم کنیم، یادآور شد: هر مخاطب پیام‌رسان خودش را دارد و در شروع کار ترافیک به سمت مرکز انتقال داده شاید زیاد نباشد ولی بعد از مدتی مخاطبان پس از راه‌اندازی این سیستم، پیام‌رسان خود را انتخاب کرده و دیگر پیام‌رسان‌ها را حذف می‌کنند.
برای اجرای این پروژه یک بازه زمانی شش ماهه در نظر گرفته شده است و یکی از مهمترین مزایای این سیستم ارائه خدمات دولت به جامعه آماری قابل توجهی است و وقتی همگام سازی اطلاعات کانتکت‌ها برای ارتباط دوسویه مهیا شود، می‌توان خیلی از خدمات را به این جامعه آماری در حوزه‌های مختلف ارائه کرد. با وجود مزایای گفته شده ممکن است برخی پیام رسان‌ها از چنین مرکزی استقبال نکنند اما نکته‌ای که حایز اهمیت است، مراکز تبادل داده بین پلت‌فرم‌ها هشت سال است که در دنیا آغاز به کار کرده و در ابتدای امر ژاپن، کره جنوبی و بعد به هلند و کانادا رسید.
در همین رابطه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به تازگی با حضور در یک برنامه تلویزیونی به تعدد پیام‌رسان‌های داخلی اشاره کرد و این موضوع را هم فرصت و هم تهدید دانست. طبق گفته وی، تنوع پیام رسان‌ها فرصت است چون هر کسی حق انتخاب دارد؛ تهدیدش هم این است که همه مردم نمی‌توانند در همه آنها حضور داشته باشند که بتوانند با همه ارتباط داشته باشند. زارع پور تأکید کرده بود برای حل این مشکل کار ویژه‌ای درحال انجام است که در تلاشند همه پیام‌رسان‌ها تا دهه فجر یا نهایت تا پایان سال به هم متصل شوند.
باوجود همه امیدواری‌ها و تلاش سازمان‌ها و مسئولان مربوطه برای تحقق این امر باید دید آیا رویای تحقق پلت‌فرم یکپارچه ملی در زمان مقرر و با موفقیت محقق میشود یا خیر؟