صندوق‌های هوشمند پستی چه‌طور کار می‌کنند؟
صندوق‌های هوشمند بدون دخالت عامل انسانی کار خود را انجام می‌دهند درصورتی که به روش سنتی در فضاهای محصور و با مدیریت یک حوزه برای نظارت لازم خدمات خود را ارائه می‌دهند، بنابراین سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری و توزیع شبکه‌ای این صندوق‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجهی است.
محمد احمدی – معاون فنی شرکت ملی پست- در گفت‌وگو با ایسنا، درباره چگونگی عملکرد صندوق‌های هوشمند پستی و آخرین وضعیت آن در مناطق گوناگون اظهار کرد: ماجرا از این قرار است که استفاده از صندوق‌های پستی از سالیان بسیار دور در ادارات پست مرسوم است و براساس اینکه افراد، سازمان‌ها و ارگان‌هایی به هر دلیلی دسترسی به نشانی ثابت ندارند یا برای جمع‌آوری مرسولات خود نیازمند این هستند که به صورت مشخص یک نفر در زمان و ساعت مشخصی مرسولات آن‌ها را گردآوری کند، از صندوق‌های پستی استفاده می‌کردند.
وی افزود: در واقع یک شماره پنج رقمی به یک شماره سه یا چهار رقمی به عنوان شماره اختصاصی صندوق بوده و این سال‌های بسیاری مرسوم بود و در حال حاضر هم در مجموعه شرکت پست و اکثر کشورهای جهان تحت عنوان صندوق‌های شخصی کاربرد دارد. سال‌های اخیر در کشورهای دیگر از جمله ایران موضوع هوشمندسازی صندوق‌ها که به صورت اشتراکی استفاده و سبب افزایش بهره‌وری می‌شوند، در حال رشد و تکثیر است. به لحاظ فناوری و ارتقای شبکه‌ای که مجموعه این صندوق‌ها را مدیریت کند، سرمایه‌گذاری برای تولید چنین صندوق‌هایی که قابلیت این منظور را داشتند پیش‌بینی شد.
احمدی با بیان اینکه صندوق‌های هوشمند بدون دخالت عامل انسانی کار خود را انجام می‌دهند، تصریح کرد: صندوق‌هایی که به صورت سنتی در فضاهای محصور و با مدیریت یک حوزه خدمات خود را ارائه می‌دهند تا نظارت لازم انجام شود. بنابراین سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری و توزیع شبکه‌ای این صندوق‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری قابل توجهی بوده و در دنیا هم البته مرسوم است. یکی از مسائل مهمی که این ماجرا تقویت کرده، توسعه محصولات تجارت الکترونیک بود، به ویژه پس از بیماری کرونا نیاز جامعه به این صندوق‌ها را مخصوصا برای افراد و سازمان‌هایی که به هر دلیلی نشانی ثابت نداشته یا حضور ثابت در آن نشانی را ندارند، بیشتر کرد.
معاون فنی شرکت ملی پست در ادامه سخنانش گفت: مجموعه این نیازها در سطح جامعه و اتفاقاتی که متأثر از تغییرات ترافیکی رخ داد، ما را به این مسیر برد که برای پاسخگویی نیازها استفاده از صندوق‌های هوشمند پستی را به عنوان یک استراتژی جدید در مجموعه شرکت ملی پست اجرا کنیم. همانگونه که گفته شد برای پیاده‌سازی این موضوع به سرمایه‌گذاری، وقت و انرژی نیاز است که خوشبختانه در کشور چند شرکت دانش بنیان طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری کردند و هم شبکه را توسعه داده‌اند و ما توانستیم در نمایشگاهی که خرداد سال جاری برگزار شد، استارت همکاری با دو شرکت را در قالب تفاهم‌نامه داشته باشیم.
طبق گفته وی، برای اجرای این سرویس و فعال کردن ظرفیت‌های اجرایی آن و انجام تست‌های میدانی فعلا برای مرسولات بازار الکترونیک شرکت ملی پست این ظرفیت انجام شده است.
احمدی با اشاره به این موضوع که با دو شرکت قرار داد تفاهم‌نامه مشترک منعقد کرده‌اند، تشریح کرد: عملا از ۱۷ مهر ماه یکی از شرکت‌ها فرآیند اجرایی را شروع و به زودی در شرکت دیگر این اتفاق رخ می‌دهد. این صندوق‌ها کاربردشان دو بخش دارد؛ بخشی به این صورت که در محل ادارات پست مستقر شوند که درحال حاضر در چهار نقطه کشور انجام شده است اما به زودی در شهرهای دیگر هم توسعه پیدا می‌کند؛ اما این شرکت‌ها تقریبا در ۱۰۰ نقطه در مکان‌های بزرگ صندوق‌های هوشمند را مستقر کرده‌اند.
معاون فنی شرکت ملی پست همچنین گفت: نکته اصلی این است که فرهنگ عمومی استفاده از این صندوق‌ها باید اتفاق بی‌افتد و از نظر اجرایی و عملیاتی ما باید تست‌های اجرایی این موضوع را بگیریم که خوشبختانه این اتفاق رخ داده است و درحال حاضر محدودیتی برای توسعه آن وجود ندارد و احتمالا در شهرهای اصفهان، تبریز و مشهد در گام‌های بعدی برویم.
به گفته او اگرچه تعداد صندوق‌های هوشمند یکی از متغیرها بوده اما چیزی که شاخص کلیدی‌تر است این است چه تعداد مرسولات در این صندوق‌ها توزیع می‌شوند و در این راستا درحال پیگیری هستیم، زیرساخت‌های قبول مرسولات را توسعه دهیم و شرکت‌های تجارت الکترونیک را در این زمینه تشویق کنیم.
وی درباره هزینه استفاده از صندوق‌ها در مقایسه با روش صندوق سنتی اظهار کرد: در روش سنتی مکانیسم مبتی بر اجاره فضا بود اما در صندوق‌های هوشمند این گونه نیست و خدمات مبتنی بر مرسوله‌ای است که اتفاق خواهد افتاد. واقعیت این است ما در این حوزه به دلیل اینکه فضای اجرایی و بازارش رخ دهد و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی بتوانند در این حوزه فرآیند خود را تعریف کنند، در نظر داریم فعلا به مدت سه ماه استفاده از صندوق‌ها رایگان باشد و بعد با توجه به فضای عرضه و تقاضا استفاده از این سرویس قیمت‌گذاری خواهد شد؛ به عبارتی شرکت ملی پست در این زمینه نه تنها نگاه انتفاعی و درآمدزایی ندارد بلکه به دنبال این است هزینه تمام شده مرسوله را برای مصرف کننده این نوع توزیع کم‌تر هم کند.