روز گذشته سایت خبری مشرق‌نیوز در مطلبی کوتاه از بازداشت مدیرعامل پیام‌رسان بومی سروش خبر داد و در توضیحات خود به این مورد بسنده کرد که اتهام او فراهم کردن بستر انتشار محتوای غیراخلاقی در فضای مجازی و عدم توجه به تذکرات و مکاتبات نهادهای نظارتی و قضایی بوده است. اگرچه بازتاب گسترده این خبر از سوی موافقان و مخالفان سیاست‌های فیلترینگ باعث شد تا به سرعت خبر آزادی این فرد با قید وثیقه پس از تفهیم اتهام منتشر شود، اما این بازداشت در واقع مهر تاییدی بر اخباری است که در روزهای اخیر بر وجود انواع محتوای غیراخلاقی و غیرقانونی در بسیاری از پلتفرم‌های داخلی دلالت داشتند.

انتشار گسترده چنین محتوایی در پلتفرم‌های بومی در شرایطی اتفاق می‌افتد که طی چند سال گذشته -که نقطه اوج آن تابستان سال گذشته بود- شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی و از قضا پرمخاطب، به بهانه فراهم کردن بستر انتشار محتوای غیرمجاز، فیلتر و از دسترس‌ خارج شده‌اند. این در حالی است که وزارت ارتباطات با تمرکز حداکثری بر حمایت از این پلتفرم‌های داخلی، تلاش کرد تا نسخه‌های بومی را جایگزین پلتفرم‌های محبوبی مانند تلگرام، اینستاگرام و واتس‌اپ کند.

صیانت از صیانتگران؟

گسترده‌ترین واکنش به انتشار خبر دستگیری مدیرعامل پیام‌رسان سروش در روز گذشته را باید معطوف به کاربران شبکه‌های اجتماعی خارجی، خصوصا توییتر دانست که مدت‌هاست با بهانه مصون نگه داشته شدن فضای مجازی کشور از شر محتوای نامناسب، درگیر انواع فیلترشکن و اختلالات اینترنتی شده‌اند؛ به‌طوری که حالا خبر این دستگیری و انتشار قابل‌توجه چنین محتوایی در پلتفرم‌های داخلی و همراهی صاحبان این پلتفرم‌ها در جدی‌تر شدن رویکرد فیلترینگ، موجب شد تا کارشناسان فعال در این شبکه‌های اجتماعی مسدودشده، فرصت را غنیمت بشمارند و به انتقاد و حتی استهزای سیاست فیلترینگ بپردازند.

برخی از این کاربران حتی از این اتفاق با عنوان از «صیانت از صیانتگران» یاد کردند و آن را به طرحی مرتبط دانستند که به دنبال اعمال محدودیت‌های حداکثری بر فضای مجازی کشور بود.

در این میان اما وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز وارد عمل شد. در همین راستا رئیس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با انتشار پستی از پیگیری این موضوع خبر داد و خواستار مراعات بیشتر دستگاه قضا در مواجهه با پلتفرم‌های داخلی شد.

محمد احسان خرامید، مشاور وزیر ارتباطات در این پست که در یک شبکه اجتماعی داخلی منتشر شده بود، اظهار کرد: «حمایت و توسعه پلتفرم‌های داخلی از وظایف وزارت ارتباطات بوده و هست و البته التزام به قانون هم وظیفه پلتفرم‌ها است. در نتیجه در حال پیگیری موضوع هستیم و ا‌ز دستگاه قضایی هم انتظار صبوری بیشتری در مواجهه با پلتفرم‌های داخلی داریم همان‌طور که در موارد مشابه با درایت و نگاه حمایتی به موضوع توجه داشتند.»

در ادامه نیز مرکز رسانه قوه‌قضائیه با هدف شفاف‌سازی بیشتر موضوع، اطلاعیه‌ای منتشر کرد و به تشریح آنچه اتفاق افتاده بود، پرداخت. این مرکز با تایید خبر بازداشت مدیرعامل یکی از پلتفرم‌های ایرانی به دلیل عدم توجه به احضار قضایی، اعلام کرد: «این فرد در حال حاضر و پس از تفهیم اتهام متهم با قرار وثیقه آزاد است».

در اطلاعیه منتشر شده تاکید شد: «تذکرهای مکرر و چندین باره به مدیرعامل یکی از پلتفرم‌های ایرانی برای چاره‌اندیشی در رابطه با انتشار محتوای غیراخلاقی و انتشار تصاویر مستهجن با بی‌توجهی این پلتفرم همراه بود. در پی این موضوع مقام قضایی در ۲ نوبت از مدیرعامل این پلتفرم برای این مهم دعوت کرد که با بی‌توجهی فرد مورد اشاره همراه بود. بر این اساس در سامانه ابلاغ قضایی، برای مدیرعامل این پلتفرم احضاریه صادر شد که با وجود مشاهده ابلاغیه، مدیرعامل این پلتفرم از مراجعه به مرجع قضایی امتناع کرد. پس از امتناع مدیرعامل این پلتفرم ایرانی برای حضور نزد مقام قضایی، سرانجام دستور جلب وی صادر شد. پس از جلب مدیرعامل این مجموعه، عناوین اتهامی تسهیل دسترسی به محتوای مستهجن و فراهم کردن موجبات فساد از طریق بسترسازی و عدم نظارت منتهی به اشاعه فحشا به وی تفهیم شد و در حال حاضر با قرار وثیقه آزاد است.»