اپراتورهای فیبر نوری می‌گویند هر چند هنوز شهرداری‌ها به طور کامل برای همکاری با آنها توجیه نشده‌اند اما پروژه روی غلتک افتاده است و با سرعت بیشتری به پیش می‌رود. همچنین در این شرایط که تقاضای آنها برای تجهیزات افزایش یافته است به نظر می‌رسد تولیدکنندگان داخلی از تامین نیاز آنها جا مانده‌اند.

به گزارش پیوست، دولت برنامه دارد تا پایان سال،‌ یعنی طی زمانی حدودا ۷۰ روزه، تعداد پوشش‌های فیبر نوری را در سراسر کشور به ۸ میلیون خانوار و کسب‌وکار برساند. رقم فعلی طبق آخرین‌ گزارش اعلامی سایت iranfttx‌ اکنون حدود ۵ میلیون و ۱۹۱ هزار خانوار است. به این ترتیب باید حدودا ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار خانوار جدید تا پایان سال تحت پوشش قرار بگیرند.

با اینکه اضافه کردن این تعداد پوشش در چنین زمانی کار ساده‌ای به نظر نمی‌آید اما چند ماهی است پروژه فیبر نوری منازل و کسب‌وکارها با سرعت بیشتری نسبت گذشته در حال پیگیری است. از زمان ورود ایرانسل به پروژه در میانه مهر ماه و شرکت مخابرات در اوایل آبان ماه امسال، امیدها افزایش پوشش‌های فیبر نوری بیش از گذشته است. اپراتورها اما هنوز از تمامی مشکلات گذشته فارغ نشده‌اند. آنها چه می‌گویند؟

تولید داخل، پاسخگوی نیاز نیست
از ابتدای شروع پروژه، اپراتورها از همکاری نکردن شهرداری‌ برخی شهرها گلایه می‌کردند. آبان ماه سال گذشته، کمیسیون تنظیم مقررات برای حل بخشی از این مشکل، تعرفه و الزامات حفاری و استفاده از دکل و تیر برق برای نصب فیبر نوری را تعیین کرد. بهار امسال نیز وزیر کشور به استانداران و شهرداری‌ها دستور داد برای توسعه فیبر نوری با اپراتورها همکاری کنند اما به نظر می‌آید مشکل هنوز به طور کامل حل نشده است.

احمد بیدآبادی، مدیرعامل صبانت در این رابطه به پیوست می‌گوید: ممکن است یک شهرداری چیزی بگوید که مورد قبول وزیر و استاندار نیست. ما این موارد را گزارش می‌دهیم و سعی می‌شود مشکل حل شود. آقای وزیر سعی می‌کند آنها را متقاعد کند که این یک برنامه بالادستی و باید برای تحقق آن همکاری کنند. برخی شهرداری‌ها کار را طول می‌دهند، مثلا ما را به شورای شهر می‌فرستند تا از آنها مجوز بگیریم. برخی شهردارها اما قاطع‌ترند و می‌پذیرند تا سریع کار را پیش ببریم.

به گفته او تا سرعت گرفتن فیبرکشی، ظرفیت تولید، تولیدکنندگان داخلی تجهیزات، پاسخگوی نیاز اپراتورها نیست: هیچ زمانی به اندازه الان شرایط برای تولیدکنندگان خوب نبوده است، هر قیمتی می‌خواهند می‌فروشند و هر مبلغی که می‌خواهد از پیش می‌گیرند. از این بابت هم اشتغال‌زایی عجیبی در تولید و پیمانکاری راه افتاده است. از سویی تولید داخل باید تقویت شود تا بتوانند پاسخگوی نیاز اپراتورها باشند. ظرفیت تولید آنها کمتر از نیاز ماست. شاید آنها باورشان نمی‌شد درخواست تا این اندازه بالا باشد. حتی پیمانکار هم به اندازه کافی پیدا نمی‌شود. ما مجبور شدیم برای حفاری با یکی از شرکت‌ها قرارداد ببندیم تا برایمان ترنچر بسازند.

طبق اعلام وی، این اپراتور تا کنون حدود ۳۰۰ هزار پوشش فیبر نوری ایجاد کرده است.

مسعود بمانی‌پور، مدیرعامل پیشگامان توسعه ارتباطات ارتباطات نیز در مورد تامین تجهیزات می‌گوید: الان میکرو داکت به سختی تامین می‌شود چون حجم تولیدی نسبت به تقاضای ما پایین است. مشکلات شهرداری‌ها عموما حل شده است و مشکلات اجرایی کار مثل همین تجهیزات پیش آمده است.

او اضافه می‌کند: به هدف‌گذاری‌مان می‌رسیم. الان فرایند در غلتک افتاده است و سرعت همه اپراتورها بیشتر شده است.

شهرداری‌ها ارزش پروژه را درک نمی‌کنند
صابر فیضی، مدیرعامل فناپ تلکام نیز به موضوع شهرداری‌ها اشاره کرده و می‌گوید: با مکاتبه‌هایی که وزارتخانه‌ها انجام داده‌اند اوضاع ارتباط با شهرداری‌ها خیلی بهتر است اما به نظر می‌آید نیاز است سازمان‌های نظارتی هم وارد شود. مشکل این است آنها ارزش پروژه را نمی‌دانند و آنقدر مسائل روزمره دارند که به این چیزها نمی‌رسند. در شهرداری‌هایی که اهمیت موضوع را می‌دانند کار خیلی راحت پیش می‌رود مثلا با شهردار و فرماندار ملایر تنها با دو جلسه به توافق رسیده‌ایم. اما در گیلان، استاندار، همه شهردارها و فرماندارها را دعوت کرد و با این وجود هیچ اتفاق خاصی نیفتاد و کار پیش نرفت. به جز رشت که پوشش ایجاد شده است فقط در دو شهر کوچک خمام و کومله قرارداد امضا شده است.

فیضی می‌گوید تعهد این اپراتور ایجاد ۶۱۰ هزار پوشش تا پایان سال است که قطعا به آن می‌رسند.

مدیرعامل این اپراتور در مورد دریافت مشوق‌ها بیان می‌کند: مشوق‌ها را دریافت می‌کنیم اما مراحل سختی دارد. سه چهار شهر ما در سازمان تنظیم مقررات ارزیابی شده است و قرار است به زودی دریافت کنیم. پیش‌بینی من این است اگر اتفاق خاصی در سال‌های آینده نیفتد به برنامه می‌رسیم.

مخابرات پولی دریافت نکرده است
شرکت مخابرات کمتر از ۳ ماه است که وارد پروژه ۲۰ میلیون پوشش شده است، هر چند پروژه نجما (نهضت جهادی توسعه فیبر نوری شرکت مخابرات ایران) این شرکت از خرداد ۱۴۰۱ شروع شده است و پیش از آن نیز از سال ۹۵ فیبرکشی را انجام می‌دادند.

محمدرضا بیدخام، سخنگوی مخابرات به پیوست می‌گوید: شرکت مخابرات ایران با ۱۹۶ هزار کیلومتر فیبر شهری، روستایی و بین شهری بزرگترین شبکه فیبر نوری کشور را دارد. همچنین تقریبا ۲۸۰ هزار مشترک فعال داریم.

او در مورد تعداد پوشش‌های این شرکت اعلام می‌کند: در حال حاضر بین ۲ تا ۲.۵ میلیون خانوار را تحت پوشش فیبر نوری قرار داده‌ایم و امیدواریم تا آخر سال حداقل به ۳ میلیون پوشش برسیم.

به گفته بیدخام هنوز مشوقی از سوی دولت به مخابرات پرداخت نشده است و تامین مالی یکی از مشکلات اساسی است: تامین منابع مالی به شدت ما را تحت فشار قرار داده است. امیدواریم مقامات بالا مثل وزارت ارتباطات ما را کمک کنند. سمت مخابرات ایران فعلا مبلغی از مشوق‌های فیبر نیامده است. با توجه به اینکه قرارداد UNSP را امضا کرده‌ایم امیدواریم به ما هم پرداخت شود.

بیدخام از شهرداری‌ها نیز گله می‌کند: مخابرات در خیلی از مواقع با شهرداری‌ها مشکل دارد. اگر شهرداری‌ها کمک نکنند سرعت توسعه ما مشکل پیدا می‌کنند. خیلی از جاها همکاری کردند اما همکاری برخی شهرداری‌ها بسیار ضعیف بوده است.

او باور دارد اکنون استفاده از فیبر برای مردم جذابیت ندارد و در مورد دلایل آن می‌گوید:‌ بیشترین مشترک فیبر را ما داریم اما دلایلی وجود دارد که مشتریان سمت آن نیایند چون برایشان جذاب نیست. مثلا هزینه‌های مشترک زیاد است، مشترک نیاز به مودم دارد و همچنین باید داخل مجموعه را سیم‌کشی کند. باید کمک شود این هزینه‌ها به حداقل ممکن برسد. البته ما هیچ هزینه‌ای بابت بیرون واحد از مشترک نمی‌گیریم.

یک استان بلاتکلیف
در حال حاضر طبق اعلام سازمان تنظیم مقررات، تمامی اپراتورها متعهد شده‌اند هزار و ۲۹۶ شهر را تحت پوشش فیبر نوری قرار بدهند. تا پیش از ورود مخابرات به پروژه، هیچ اپراتوری در هیچکدام از شهرهای استان‌های خراسان جنوبی و شمالی تعهدی نداشتند اما مخابرات اکنون متعهد شده است ۲۱ شهر استان خراسان شمالی را تحت پوشش فیبر نوری قرار بدهند.

با این حال هنوز تنها استانی که هیچ اپراتوری تعهد شهرهای آن را نپذیرفته،‌ استان خراسان جنوبی است.