سیستم عامل اندروید، سیستم عامل مبتنی بر لینوکس که برای دستگاه‌هایی مانند تلفن همراه، تبلت و دستگاه‌های هوشمند دیگر طراحی شده است. اندروید توسط شرکت گوگل توسعه داده شده و در حال حاضر یکی از محبوب‌ترین سیستم‌ عامل‌های دستگاه‌های هوشمند محسوب می‌شود. سیستم عامل اندروید مانند هر سیستم عامل دیگر شامل قابلیت‌ها و ضعف‌هایی است که در صورت بی‌توجهی به خطرات مختلف ممکن است امنیت گوشی و اطلاعات کاربران در معرض خطر قرار بگیرد.

سیستم عامل اندروید بر پایه کد منبع باز لینوکس طراحی و ساخته شده است. این به معنی این است که توسعه‌دهندگان می‌توانند به منبع آن دسترسی داشته باشند و آن را تغییر داده یا بهبود بخشند.

تنظیمات خطرناک در سیستم عامل اندروید
برخی از ویژگی‌های موجود در اندروید خطراتی را برای امنیت و حریم خصوصی کاربر ایجاد می‌کند. این تنظیمات عبارتند از:

دسترسی (Accessibility)

دسترسی (Accessibility) در اندروید به مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و ابزارهایی اشاره دارد که به کاربران با محدودیت‌های جسمی یا حسی کمک می‌کند تا بتوانند به راحتی از دستگاه اندرویدی خود استفاده کنند. این ویژگی‌ها شامل تنظیمات صوتی، صفحه کلید مجازی، بزرگنمایی، تنظیمات رنگ و کنترل‌های دسترسی سریع می‌شود. این ویژگی‌ها به صورت پیش‌فرض در تمام دستگاه‌های اندروید فعال است. با این حال، برنامه‌های مخرب ممکن است از این ویژگی سوءاستفاده کرده و امنیت دستگاه کاربر را به خطر بیاندازند. خطرات مرتبط با دسترسی عبارتند از:

۱-دسترسی غیرمجاز:
برنامه‌های مخرب ممکن است با نفوذ به دستگاه شما به اطلاعات شخصی مانند رمز عبور یا جزئیات مالی به صورت غیرمجاز دسترسی پیدا کنند.

۲- کنترل از راه دور:
این دسترسی باعث می‌شود که دستگاه شما از راه دور قابل کنترل باشد و بدون اجازه شما به قسمت‌های مختلف دستگاه مانند تماس‌ها، نصب و اجرای برنامه‌ها و ارسال پیام در شبکه‌های اجتماعی دسترسی داشته باشد.

با توجه به این خطرات، بهترین راه برای حفظ امنیت دستگاه اندروید، نصب برنامه‌ها از فروشگاه‌های رسمی مانند Google Play است.

۳-نصب برنامه‌های ناشناس (Install Unknow Apps)
یکی دیگر از ویژگی‌های پرخطر سیستم عامل اندروید دریافت برنامه‌های ناشناس از منابع نامعتبر است. در اندروید، شما می‌توانید برنامه‌ها را از منابع غیررسمی که به عنوان فروشگاه‌های ناشناس شناخته می‌شود نیز دریافت و نصب کنید.

اما اگر از منابع غیرمعتبر نرم‌افزاری را دانلود کنید که در دسته برنامه‌های مخرب قرار داشته باشد ممکن است دستگاه شما آلوده شده و اطلاعات شما در دسترس هکرها و افراد سودجو قرار بگیرد.

توجه داشته باشید که شما هنگام نصب برنامه‌ها، ممکن است به آن‌ها مجوزهای دسترسی مختلفی بدهید. برخی برنامه‌ها ممکن است برای عملکرد مناسب نیاز به دسترسی اطلاعاتی مانند مخاطبین، عکس‌ها، پیام‌ها و غیره داشته باشند و اگر برنامه‌های نصب شده مخرب باشند، می‌توانند اطلاعات شخصی شما را به طور غیرمجاز در دسترس افراد دیگر قرار دهند.

روت کردن گوشیSuperuser rights (rooting)
روت کردن به معنی دسترسی ریشه‌ای (Superuser) به سیستم عامل اندروید است، که به کاربر اجازه می‌دهد تغییراتی عمیق در سیستم داشته باشد. با دسترسی به روت اندروید، برنامه‌ها و کاربران می‌توانند به قسمت‌های بسیار حساس و حیاتی سیستم عامل دسترسی پیدا کنند که شامل فایل‌ها و محتویات سیستم، تنظیمات پایه و حتی بخش‌های امنیتی می‌شود. این مساله باعث می‌شود که سیستم مستعد حملات و نفوذ هکرها باشد و اطلاعات شخصی، رمزها و حساب‌های کاربری در معرض خطر قرار بگیرد.

هنگامی که دستگاه روت شده است، به‌روزرسانی‌های رسمی سیستم عامل به صورت مستقیم در دستگاه قابل اجرا نیست. این موضوع به معنای این است که برخی از به‌روزرسانی‌های امنیتی و بهینه‌سازی‌های سیستم از شرکت سازنده دستگاه یا از طریق فروشگاه آنلاین معتبر و رسمی دریافت نخواهید کرد و باید با تنظیمات دستی آن‌ها را اعمال کنید.

اگرچه روت کردن دستگاه اندروید می‌تواند برخی از قابلیت‌ها و امکانات جالب را فراهم کند، اما باید به خطرات امنیتی و مشکلاتی سخت‌افزاری و اجرایی دستگاه توجه کنید.

بررسی امنیت سیستم عامل اندروید
امنیت اندروید در تمامی گوشی‌ها و برندهای مختلف ممکن است متفاوت باشد. اندروید به عنوان یک سیستم عامل منبع باز، توسط گوگل توسعه داده شده و گوگل به‌روزرسانی‌های امنیتی برای اندروید منتشر می‌کند.

با این حال، برند‌های مختلف گوشی ممکن است روی نسخه اصلی اندروید تغییراتی اعمال کنند و سفارشی‌سازی‌های خاص خود را روی آن پیاده‌سازی کنند. این شامل اضافه کردن ویژگی‌ها، تغییرات در رابط کاربری و همچنین تنظیمات امنیتی است. بنابراین، سطح امنیت در یک گوشی اندروید ممکن است با سایر گوشی‌ها و برندهای دیگر متفاوت باشد.

علاوه بر این، سیاست‌ها و زمان به‌روزرسانی‌های امنیتی نیز بین برندها متفاوت است. برخی برندها به‌روزرسانی‌های امنیتی را به سرعت منتشر می‌کنند و برخی دیگر ممکن است زمان بیشتری برای ارائه به‌روزرسانی‌های امنیتی به کاربران خود صرف کنند.

راهکارهای امنیتی برای سیستم عامل اندروید
برای بهبود امنیت سیستم عامل اندروید می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

۱- فعالسازی قابلیت مکان‌یابی سیستم
این قابلیت‌ها در اندروید باعث می‌شود تا در صورت سرقت دستگاه آن را به‌راحتی ردیابی کنید.

۲- استفاده از آنتی ویروس
آنتی ویروس‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا از دستگاه خود در برابر بدافزارها و تهدیدات امنیتی دیگر محافظت کنید. آن‌ها ممکن است اسکن‌های منظم برای تشخیص و حذف بدافزارها را انجام دهند و امکاناتی مانند مسدودسازی تماس‌ها و پیام‌های ناخواسته، محافظت از حریم خصوصی و پشتیبان‌گیری از اطلاعات را ارائه ‌دهند. با این حال، به خاطر داشته باشید که آنتی ویروس‌ها تنها یک قسمت از استراتژی امنیتی شما است و نباید به تنهایی به عنوان حلقه‌ اصلی امنیتی در نظر گرفته شود.

۳- استفاده از حالت ایمن
استفاده از «حالت ایمن» یک ابزار مفید برای حفظ امنیت در حین استفاده از مرورگر وب است. این حالت معمولاً توسط مرورگرها ارائه می‌شود و می‌تواند به شما کمک کند تا از تهدیدات امنیتی وبسایت‌های مخرب در امان باشید.

استفاده از حالت ایمن به شما اجازه می‌دهد تا وبسایت‌ها را با دسترسی محدودتری از جمله مسدودسازی اجرای اسکریپت‌های ناشناخته و محدود کردن پیگیری‌های تبلیغاتی مشاهده کنید. برای راه‌اندازی این قابلیت شما می‌توانید مرورگر دستگاه خود را باز کنید و در گوشه بالا، سمت راست روی گزینه New Incognito Windowکلیک کنید.

سخن پایانی

برای حفظ امنیت دستگاه اندروید خود، مهم است که به‌روزرسانی‌های امنیتی را به طور منظم انجام دهید و از منابع قابل اعتماد برای دانلود برنامه‌ها استفاده کنید. همچنین، توجه داشته باشید که تنظیمات امنیتی دستگاه خود را به درستی انجام دهید و از رمز عبور قوی و قفل صفحه استفاده کنید.