مجمع اقتصاد جهانی یک لیست از ۱۴ بحران بزرگ دنیا در سال ۲۰۲۴ را منتشر کرده که دومین مورد آن اطلاعات غلط هوش مصنوعی و پنجمین مورد حمله‌های سایبری است.

بحران‌هایی که در گزارش مجمع اقتصاد جهانی به‌عنوان اصلی‌ترین خطرات و تهدیدها در سال میلادی جاری پیش‌بینی شده‌اند در پنج دسته‌‌ی اقتصادی، ژئوپلتیک، اجتماعی، فناوری و محیطی قرار دارند. این بحران‌ها با شدت و ضعف‌های مختلف تأثیرات کوتاه‌مدتی بر جهان و کشورهای مختلف خواهند داشت.

۱۴۹۰ رهبری که مجمع اقتصاد جهانی از آن‌ها درخواست کرده تا پنج بحران اصلی دنیا در سال ۲۰۲۴ را اعلام کنند، نظرشان این بوده است که مسائل آب‌وهوایی شدید (با ۶۶ درصد) در رأس این بحران‌های جهانی قرار خواهد داشت.

نکته‌ی جالب در لیستی که از ۱۴ بحران جهانی در سال ۲۰۲۴ تهیه شده این است که دو مورد از مسائل مربوط‌به حوزه‌ی فناوری در صدر این فهرست و در میان پنج بحرانی مطرح شده‌اند که احتمال تأثیرگذاری‌شان بر دنیا بیشتر از مسائلی مانند رکود اقتصادی یا درگیری‌های مسلحانه بوده است.

اطلاعات غلط (misinformation) از سوی هوش مصنوعی دومین بحرانی است که در این لیست مطرح شده و ۵۳ درصد احتمال تهدید شدن جهان در سال ۲۰۲۴ با این موضوع وجود دارد. با توجه به افزایش نقش هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۳ و مطرح شدن هرچه بیشتر این تکنولوژی در صنایع مختلف، استفاده و کاربرد آن بیش از پیش خواهد شد و احتمالاً به همین خاطر است که شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی مجمع اقتصاد جهانی اعتقاد دارند اطلاعات غلطی که هوش مصنوعی به کاربران خود ارائه می‌دهد می‌تواند دومین بحران بزرگ دنیا در سال جاری باشد.

اطلاعات اشتباه هوش مصنوعی حتی نسبت‌به مسائلی مانند ایجاد تضادها و قطبی شدن سیاسی – اجتماعی در دنیا و بحران هزینه‌های زندگی هم بحران بزرگ‌تری به‌حساب می‌آید. در فهرست منتشرشده از سوی WEF تضادها و قطبی شدن سیاسی – اجتماعی با ۴۶ درصد و بحران هزینه‌های زندگی با ۴۲ درصد به‌عنوان سومین و چهارمین بحران و مخاطره جهانی برای سال ۲۰۲۴ پیش‌بینی شده‌اند.

پنجمین بحران در این لیست به حملات سایبری مربوط می‌شود. این نوع حمله‌ها در ۳۹ درصد آرای رهبران دنیا درباره تهدیدات جهانی حضور دارد و پیش‌بینی می‌شود که تأثیر احتمالی کوتاه‌مدت شدیدی بر کشورها داشته باشد. جالب اینجاست که با وجود شرایط اقتصادی موجود در دنیا، حملات سایبری نسبت به رکود اقتصادی با احتمال و شدت بیشتری می‌تواند یک تهدید جهانی تلقی شود.

ایران هم از این حمله‌های سایبری بی‌نصیب نمانده است. به‌ویژه در یک سال اخیر موارد مهمی از این حملات که منجر به نشت اطلاعات کاربران هم شده، به وقوع پیوسته است. موضوعی که حالا چنان همه‌گیر شده که در دسته‌ی بحران‌های جهانی قرار می‌گیرد و هیچ کشوری از آن مصون نیست.

در کنار حمله‌های سایبری که به پلتفرم‌ها یا دستگاه‌های مختلف کشور شده و اخبار آن رسانه‌ای می‌شود، وزیر ارتباطات می‌گوید هزاران حمله‌ی سایبری هم وجود دارد که روزانه اتفاق می‌افتند و بدون این که خبری از آن‌ها منتشر شود خنثی می‌شوند.

با پیشرفت تکنولوژی و روی آوردن هرچه بیشتر کشورها به فضای مجازی طبیعی است که آسیب‌هایی مثل حملات سایبری هم افزایش پیدا کند و کشورهای مختلف را تحت تأثیر قرار دهد. بنابر این، مصون ماندن از حملات سایبری که حالا یکی از جدی‌ترین بحران‌های پیش‌بینی‌شده برای سال ۲۰۲۴ است، در همه‌ی دنیا به‌ویژه در ایران ضروری است؛ چه حملاتی مانند حمله سایبری به پمپ بنزین که ارائه خدمات به مردم را مختل می‌کند و چه حملاتی مانند هک تپسی و حمله سایبری به اسنپ‌فود که امنیت کاربران را به‌خطر می‌اندازد.

رکود اقتصادی با ۳۳ درصد ششمین تهدید بزرگ دنیا در سال ۲۰۲۴ عنوان شده و پس از آن، اختلال در زنجیره تأمین کالا و وقوع درگیری‌های مسلحانه، هر دو با ۲۵ درصد و حمله به زیرساخت‌های حیاتی و اختلال در زنجیره تأمین مواد غذایی به ترتیب با ۱۸ و ۱۶ درصد بزرگترین بحران‌ها دانسته شده‌اند.

بر اساس گزارش مجمع اقتصاد جهانی، سانسور و تحدید آزادی بیان هم یکی دیگر از بزرگ‌ترین بحران‌های دنیا در سال ۲۰۲۴ خواهد بود که با ۱۶ درصد در رتبه یازدهم این جدول قرار گرفته است. این گزارش همچنین مسائلی مانند اختلال در زنجیره تأمین انرژی، مشکل بدهی عمومی و کمبود مهارت نیروی کار را هم جزو بحران‌های بزرگ دنیا در سال میلادی جاری ذکر کرده اما سهم این موارد در حد ۱۳ و ۱۴ درصد عنوان شده و تأثیرات کوتاه‌مدت احتمالی آن‌ها هم با شدت کمتر پیش‌بینی شده است.