فیلترینگ و جعل GPS مسیریاب‌ها را گیج کرده است
مدتی است رانندگان، موتوری‌ها و مسافران بسیاری از موقعیت‌یابی نادرست اپلیکیشن‌های مسیریابی صحبت می‌کنند، کاربران هرروز با افزایش خیابان‌ها و کوچه‌‌هایی که GPS به طور کامل قطع میشود، مواجه هستند و عمده کاربران اپلیکیشن‌های مسیریاب را مقصر می‌دانند. اما جواد عامل مدیر عامل نشان معتقد است فیلترینگ، اختلال در شبکه و جعل GPS یا Spoofing GPS، از عوامل مهم این اختلال است و اپلیکیشن‌ها متهم اصلی این پرونده نیستند.
مدتی است که بسیاری از کاربران، رانندگان و پیک‌های موتوری از به‌روزرسانی نشدن مسیرها و افزایش خیابان‌هایی که در آن GPS ندارند، گلایه می‌کنند. مسافران، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و به طور کل لجستیک آنلاین گروه مهمی هستند که از این چالش لطمه خورده‌اند و حالا در روزهای پایانی سال و ترافیک سنگین اسفند ماه این مشکلات کاربران زیادی را کلافه کرده است. جواد عامل مدیرعامل نشان در این‌باره می‌گوید: «اختلال مربوط به دو یا سه هفته قبل نیست؛ بلکه چند سال است که سرویس‌های مکان‌مبنا از جمله مسیریاب‌ها در ایران با این معضل مواجه هستند و کاربران در مسیریابی‌هایشان از اختلال در GPS یا اسپوفینگ رنج می‌برند.»
اسپوفینگ یا جعل موقعیت مکانی در بیشتر مواقع به دلایل امنیتی اتفاق می‌افتد و ارگان یا نهاد خاصی در این زمینه پاسخ‌گو نیست.
مشکل همیشگی است؛ فقط فرکانس اختلال کم و زیاد میشود
عامل درباره اسپوفینگ توضیح می‌دهد: «یکی از مشکلات عمده‌ای که کاربران نشان با آن مواجه هستند، مساله جعل موقعیت مکانی یا Spoofing GPS است. به این صورت که کاربر مثلا در نقطه‌ای در مرکز تهران است، اما بر اساس سیگنال‌های غیر واقعی، موقعیت مکانی GPS، دستگاه او را روی باند فرودگاه مهرآباد نمایش می‌دهد. این موضوع در تمام سرویس‌های نقشه‌محور مشکلات زیادی ایجاد می‌کند، اما برای مسیریاب‌ها، یک چالش جدی و بحران است.»
او ادامه می‌دهد:«نکته مهم اینجاست که گاهی اوقات کاربرانی که دانش فنی کمتری دارند، مشکل را از چشم نرم‌افزار می‌بینند و نمی‌دانند این مشکل از اپلیکیشن ایجاد نشده است. با اینکه برخی استارت‌آپ‌ها در زمینه اختلال‌های GPS اطلاع‌رسانی نمی‌کنند، اما ما بارها در این زمینه اطلاع‌رسانی کرده‌ایم و از مشکلاتی که این نوع اختلال‌ها به مسیریاب‌ها تحمیل می‌کند، صحبت کرده‌ایم. در تمام جهان در برخی مواقع مثل جنگ یا مسائل امنیتی با این مشکل مواجه می‌شوند، اما در ایران این مشکل اکثر اوقات وجود داشته و صرفا فرکانس اختلال کم و زیاد میشود.»
از رنجی که میبریم
عامل در رابطه با علت افزایش اختلال در GPS هم توضیح می‌دهد: «نکته اصلی اینجاست که دقیقا منبع و علت این جریان و این باگ‌ها مشخص نیست. جعل جی‌پی‌اس و اختلالی که در شبکه اتفاق میفتد را کسی گردن نمی‌گیرد و چون مسیر فیلترینگ به صورت مستقیم به GPS مرتبط نیست، نمی‌توانیم حتی دقیقا مشخص کنیم که فیلترینگ چگونه و به چه میزان عملکرد مسیریاب‌ها را با مشکل مواجه می‌کند. اما در نهایت آنچه قابل مشاهده است اختلالی است که همه از آن رنج میبریم. متاسفانه حتی زمان دقیقی نیز برای رفع آننمی‌توان تعیین کرد و فقط در بازه‌های زمانی مختلف با افزایش این اختلال مواجهیم. اینکه کاربر در میدان ولیعصر باشد اما لوکیشن وسط اقیانوس هند را نشان بدهد، علاوه بر اینکه برای کاربران آزاردهنده است، در معیشت بسیاری از رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و پیک‌های موتوری هم تاثیر می‌گذارد و در روند کار آنها اختلال ایجاد می‌کند.»
او ادامه می‌دهد: «در حقیقت تمام این مشکلات از سمت اپلیکیشن‌های مسیریاب نیست، بلکه مشکلات از اختلالی است که در شبکه ایجاد شده است. البته در حالت عادی عواملی مثل آب‌وهوا یا ساعت اوج ترافیک و مصرف در افزایش اختلال GPS به شکل محدودی نقش دارند، اما آنچه که عامل اصلی این مشکل است همان موضوع جعل GPS است. اما یکی از مشکلات دیگری که به تازگی بیش از قبل در مورد آنها می‌شنویم این است که رانندگان می‌گویند تعداد خیابان‌هایی که گاه کاملا جی‌پی‌اس خود را از دست می‌دهند، بیشتر شده است که این موضوع در بیشتر مواقع به دلایل امنیتی اتفاق می‌افتد.»
عامل در زمینه فیلتر شدن مسیریاب‌هایی مثل Waze می‌گوید: «هرگز از فیلتر شدن هیچ اپلیکیشن خارجی خوشحال نبوده و نیستیم، حذف رقیب به معنی قدرتمند شدن کسب‌وکارها نیست و دقیقا همین نقطه جلوی پیشرفت یک کسب‌وکار را می‌گیرد. درست است که ویز فیلتر شد، اما رقیب قدرتمند ما یعنی گوگل مپ همچنان در دسترس کاربران ایرانیست و کاربران می‌توانند با مقایسه دو اپلیکیشن و بر اساس ویژگی‌ها و خدماتی که ارائه میشود، مسیریاب مدنظر خود را انتخاب کنند.در واقع رشد در دنیای رقابت معنا پیدا می‌کند. هر جا که کسب‌وکاری فیلتر شود، گویا یک خودروساز ایرانی دیگر در حال رشد است.»
طبق گفته عامل، در حال حاضر نشان بیش از ۲۰ میلیون نصب فعال دارد و نشان در سال آینده برنامه جدی برای جذب سرمایه دارد. او در این‌باره می‌گوید: «ما تاکنون تنها یک‌بار از گروه مالی پاسارگاد جذب سرمایه انجام داده‌ایم و برنامه ما برای سال بعد این است که راند دوم جذب سرمایه را نیز داشته باشیم.»
او در زمینه چگونگی جذب درآمد در نشان هم می‌گوید: «در حال حاضر در نشان برای کسب درآمد از دو شیوه استفاده میشود. شیوه اول ارائه سرویس‌های نقشه و یا API به کسب‌وکارهایی است که به نقشه نیاز دارند و روش دوم که به‌تازگی راه‌اندازی شده، ارائه خدمات تبلیغات مکان مبنا یا LBA است. در زمینه توسعه فعالیت‌هایمان هم در زمینه مسیریابی، در حال توسعه هوش مصنوعی و یادگیری مبتنی بر ماشین هستیم و کارهای زیادی در این زمینه انجام داده‌ایم تا بتوانیم در پیش‌بینی زمان و تسهیل استفاده از مسیریابی برای کاربران قدم برداریم. از سوی دیگر در زمینه نقشه نیز فعالیت‌های زیادی انجام شده و اکنون بیش از ۲ میلیون نقطه(POI )به همراه آدرس و اطلاعات هر مکان در نقشه نشان ثبت شده و به کاربران اجازه می‌دهد که برای پیدا کردن هر مکانی از نقشه نشان استفاده کنند.»
عامل همچنین در زمینه دور بودن از مرکز و فعالیت استارت‌آپ نشان در مشهد می‌گوید: در مشهد بودن ما را از اکوسیستم دور کرده است، اما از سویی حضور در مشهد از دو جهت برای ما مزایایی ایجاد کرده است. اول اینکه متوجه شدیم می‌توانیم خارج از تهران رشد کنیم و می‌توانیم نیروی انسانی و استعدادهای ناب افراد را در سایر شهرهای کشور بشناسیم و نیازی نیست برای جذب افراد با استعداد صرفا بر تهران متمرکز باشیم. دوم اینکه دوری از تهران باعث شد در برخی مواقع از هیاهوی اکوسیستم هم دور باشیم و بر کار خودمان تمرکز کنیم.»