سهم ۹۰ درصدی چین از بازار تراشههای روسیه
تحریمهای آمریکا باعث شدهاند روسیه بیشتر تراشههای مورد نیاز خود را با واسطه از شرکتهای چینی بخرد.
گفته میشود که روسیه از زمان شروع جنگ اوکراین حدود ۹۰ درصد از محصولات نیمههادی مورد نیاز خود را از طریق چین تأمین کرده است. روسها حتی برخی تجهیزات ساخت تراشه را از کرهی جنوبی و تایوان خریداری کردهاند.
در پی تحریمهای اعمال شده از سال ۲۰۲۲ با هدف مختل کردن قابلیتهای نظامی روسیه، دسترسی این کشور به تراشههای پیشرفته محدود شده است و دولت مسکو دیگر نمیتواند بهطور مستقیم از شرکتهای آمریکایی، اروپایی، ژاپنی و تایوانی تراشه تهیه کند. با وجود این، روسیه همچنان به خرید پردازندههای پیشرفته از طریق مسیرهای غیرمستقیم ادامه میدهد و ۸۹ درصد این بازار در دست توزیعکنندگان چینی قرار دارد.
طبق گزارش مؤسسهی American Enterprise Institute، تحریمها شرکتهای روسی را مجبور کردهاند تا بهدلیل نیاز به ایجاد زنجیرهی تأمین جدید، تقریباً دو برابر نسبت به شرایط پیش از جنگ برای خرید CPU و تجهیزات ساخت تراشه هزینه کنند.
تأمینکنندگان چینی، عمدتاً در محدودهای خاکستری از قوانین بینالمللی فعالیت میکنند و با دور زدن ممنوعیتهای فروش مستقیم در جاهایی که اجرای تحریمها ضعیفتر است، باعث حفظ جریان پایدار از صادرات فناوری به روسیه میشوند.
چین و روسیه بهدلیل تحریمهای آمریکا نمیتوانند به تراشههای پیشرفتهی هوش مصنوعی و محاسبات با قدرت بالا (HPC)، مانند H100 انویدیا، دسترسی پیدا کنند؛ حداقل بهصورت عمده.
روسیه از استراتژی واردات چندمرحلهای و کشورهای دیگری مانند ترکیه و امارات متحدهی عربی بهعنوان واسطه استفاده میکند. این کشورها محمولههای اولیه را دریافت میکنند و سپس آنها را به روسیه تحویل میدهند که باعث پنهان شدن مقصد نهایی و پیچیده کردن اجرای کنترلهای صادراتی میشود.
قبل از تحریمها، روسیه تراشههای نیمههادی خود را از سه شاهراه اصلی تأمین میکرد: واردات مستقیم از شرکتهایی مانند AMD و اینتل، خرید از توزیعکنندگان اصلی مانند Ingram Micro و سفارش تولید پردازنده به TSMC و بخش تولید داخلی که عمدتاً برای صنایع دفاعی خدمت میکرد. اکنون بیشتر نیاز روسیه از دو شرکت چینی SMIC و Hua Hong تأمین میشود.
AEI ادعا میکند که فناوری تراشهسازی روسیه خیلی قدیمی است اما در بخش نظامی استفاده میشود.
تولیدکنندگانی مانند Angstrem و Mikron Group بهطور قابل توجهی به تجهیزات خارجی برای ساخت تراشه وابسته هستند و بههمیندلیل برای افزایش تولید با مشکل روبهرو شدهاند. با این حال، روسیه توانسته است دستگاههایی را از برخی متحدان آمریکا تهیه کند.