اعمال فیلترینگ در «دیسکورد» از اول اردیبهشت در حالی که فیلترینگ گوگل‌پلی از مهر ماه ۱۴۰۱ ادامه دارد، مشکلات گسترده‌ای در صنعت بازی به وجود آورده است که تاثیر آن را می‌توان در مهاجرت تیم‌های بازی‌سازی از جمله سازندگان «پهلوانان، گرشاسپ، فرزندان مرتا و آسمان دژ» دید. بازی‌سازان می‌گویند ادامه این روند به تعطیلی استودیوهای بازی‌سازی منجر خواهد شد.

فیلترینگ در صنعت بازی طی دو سال اخیر، ضربات متعددی به آن زده است. به تازگی «دیسکورد» صفحه چت آنلاین بازیکنان، فیلتر شده و ضربه دیگری را به این صنعت وارد کرده است. دیسکورد یکی از محبوب‌ترین راه‌های ارتباطی میان بازیکنان است و اکنون عملاً این ارتباط دچار اختلال شده است.

ابوالفضل صادق، رئیس کمیسیون بازی‌های رایانه‌ای سازمان نصر، درباره تاثیرات فیلترینگ در صنعت بازی و فیلتر شدن دیسکورد گفت: فیلتر شدن دیسکورد که یکی از پلتفرم‌های مورد استفاده بازیکنان است آخرین خبر تلخ صنعت بازی بود. بعد از فیلترینگ توئیچ، دیسکورد به محبوب‌ترین پلتفرم برای گیمرها تبدیل شده بود. دلیل فیلتر شدن این پلتفرم، آزاد بودن ارسال محتوای غیراخلاقی در آن اعلام شده است. متأسفانه شرایط بعد از فیلتر شدن، ‌برای رفع فیلترینگ بسیار سخت است و معمولاً پلتفرمی بعد از فیلتر شدن دیگر نمی‌تواند به حالت قبل از فیلترینگ برگردد. مشکلاتی که به وجود می‌آید نباید به فیلتر شدن آن پلتفرم منجر شود. متأسفانه این موضوع باعث بی‌اعتمادی جوانان شود و بازی کردن یکی از معدود فرصت‌هایی است که نسل جوان می‌تواند با آن احساس خوشحالی کند.

تلاش سازمان نصر برای رفع فیلتر شدن گوگل‌پلی
ابوالفضل صادق درباره تلاش برای رفع فیلترینگ گوگل‌پلی گفت: کمیسون بازی و سرگرمی سازمان نصر دوبار برای وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جهت رفع فیلترینگ گوگل‌پلی نامه نوشته است.

صادق درباره علت فیلتر شدن گوگل‌پلی بیان کرد: دلیلی که گوگل‌پلی فیلتر شد، تحریم و فیلتر شدن روبیکا از سوی گوگل‌پلی بود و تصمیم بر این گرفته شد که در مقابل، گوگل‌پلی را فیلتر کنند که این موضوع شدیدا بازی‌ساز‌ها را تحت تأثیر قرار داد. دلیل دیگر فیلتر شدن برخی از پلتفرم‌های بازی، فروختن کارت‌های بازی در ایران بدون گرفتن مالیات از فروش آن بود. در حالی که در این شرایط فیلترینگ این کارت‌ها همچنان خرید و فروش می‌شوند و مالیاتی از آن گرفته نمی‌شود.

او افزود: با اتفاقات رخ داده که به طور خاص بازی‌ساز‌ها را هدف قرار داده، بازی‌سازها تصمیم به مهاجرت گرفته‌اند و اهرمی که می‌تواند به عنوان ابزار فرهنگی کمک‌کننده باشد، در حال حاضر در حال از بین رفتن است و بازی‌ساز‌های بزرگ به دلیل بالا رفتن هزینه مارکتینگ خود با فیلتر شدن گوگل‌پلی، در این فکر هستند که کسب‌وکار خود را تعطیل کنند.

مهدی بهفر، سازنده بازی‌های «شب‌های مافیا» و «گلی» درباره تاثیر فیلترینگ به صنعت بازی و بازیکنان گفت: دیسکورد جدا از اینکه فضای چت محبوبی بین بازیکنان بود، بستر خوبی را نیز برای بازی‌سازها فراهم می‌کرد که می‌توانستند از آن به عنوان پشتیبان یا کمک کننده استفاده کنند. علاوه بر فیلتر شدن دیسکورد، به طور کلی فیلترینگ موجب شد بازیکنان پلتفرم‌های بازی، مجبور به انتخاب بارگیری برنامه بازی از مایکت و بازار یا پلی‌استور شوند. نگاه کلی در پشت پرده اجرای این برنامه، نصب بیشتر درگاه‌های داخلی بود اما نتایج نشان می‌دهد فیلترینگ تأثیری در رفتار این کاربران نداشته که اصطلاحاً مایکت بتواند جایگزین گوگل‌پلی شود.

او افزود: آمار‌ها نشان می‌دهد که تنها ۱۰ درصد از بازیکنان توانسته‌اند دست از پلی‌استور کشیده و به سمت بازار داخلی مانند مایکت کشیده شوند و از این رو درصد بسیار کمی از بازیکنان از بازار داخلی استفاده می‌کنند. در واقع بازی‌سازان برای بازی‌های خود بازاریابی داخلی انجام می‌دهند اما در این بازاریابی داخلی دو اتفاق بد رخ می‌دهد. یکی از اتفاقات بد بازاریابی داخلی، هدایت مخاطب از طریق لینک‌های مختلف به «پلی‌استور» فیلتر شده است. اتفاق بد دیگر در بازاریابی داخلی، ریزش مخاطب و از دست دادن بازیکنان خارجی است که در بازار داخلی حضور ندارند.

بهفر درباره نتایج به دست آمده از تبلیغات داخلی و تغییر بازیکنان با فیلتر شدن پلی‌استور گفت: کیفیت مخاطب پلی‌استور از کیفیت مخاطب بازار داخلی بیشتر است چرا که تنها کاربر دنیای دیجیتال برای پلتفرم بازی هزینه می‌کند و با فیلتر شدن گوگل‌پلی، بازی‌های ایرانی، بازیکنان حرفه‌ای خود را از دست داده است. با ریزش تعداد نصب یک پلتفرم بازی، عوامل آن پلتفرم مجبور به تغییر رویه و حتی دچار ریزش نیرو می‌شود و به این ترتیب به مررو آن پلتفرم بازی به فروپاشی می‌رسد. چه‌بسا به دلیل فیلتر شدن پلی‌استور، تیم‌های کوچک خیلی وقت است که نابود شده‌اند و امروز خبری از آنها نیست.

بازی‌سازها می‌گویند تلاش کردن بی‌فایده است
مهدی بهفر با اشاره به موضوع مهاجرت بازی‌سازها گفت: بعد از فیلتر شدن پلی‌استور چند مدل مهاجرت توسط بازی‌سازها اتفاق افتاده است که یکی از آنها‌، مهاجرت فیزیکی و تغییر مکان بازی‌ساز‌ها به صورت تیمی به خارج کشور است، چرا که به این نتیجه می‌رسند تلاش کردن در این شرایط بی‌فایده است.

او افزود: گونه دیگری از مهاجرت، پنهان است و بازی‌ساز در وهله اول استعفا می‌دهد و به صورت دورکاری با کارفرما‌ی خارجی همکاری می‌کند و درآمد دلاری دریافت می‌کند و در این شرایط بازی‌ساز هیچ دلیلی برای خلق ارزش برای کشور خود ندارد و به این صورت آن نیرویی که می‌تواند ارزش افزوده تولید کند را به راحتی از دست می‌دهیم.

بهفر گفت: نوع دیگری از مهاجرت، خروج از صنعت بازی‌سازی است و نیروی متخصص، رشته فیلد کاری خود را تغییر می‌دهد و صنعت بازی‌سازی به طور کلی آن نیروی متخصص را از دست می‌دهد. اتفاق تلخی که بعد از این مهاجرت‌ها اتفاق می‌افتد از دست رفتن کارایی صنعت بازی‌سازی به مرور است و بخش خصوصی در این قسمت نابود می‌شود. بازی‌سازی در دنیا حوزه‌ای است که افراد جذب شده به این صنعت از رفاه خوبی برخوردار هستند و دریافتی‌های خوبی دارند. به همین دلیل نیز بازی‌سازهای ایرانی برای دست پیدا کردن به سطحی از رفاه، به کشور‌هایی مانند کانادا، ‌آلمان، فرانسه، ترکیه و فنلاند روی می‌آورند. کسانی که پلی‌استور را فیلتر کرده‌اند، متوجه تبعات وحشتناک این فیلترینگ نیستند و زمانی متوجه آن خواهند شد که تک‌تک استدیو‌ها تعطیل خواهند کرد.

در هلند، بازی‌سازها بیشتر حمایت می‌شوند
امین شهیدی، سازنده بازی «قصه بیستون» که استودیوی آنها از ابتدا در هلند راه‌اندازی شده و تیم او هیچگاه در ایران نبوده است گفت: تحریم در درجه اول و فیلترینگ در درجه دوم بار سنگینی برعهده استودیو گذاشته است. بازی‌ساز‌هایی که برای رشد آنها هزینه شده، در نهایت با مواجه شدن با این یاس و ناامیدی مجبور به مهاجرت می‌شوند. این مسأله از دور اینطور به نظر می‌رسد که نگاه تولیدمحور در کشور وجود ندارد. فیلترینگ حتی در صورت مفید بودن نیز باید با تولیدکنندگان هماهنگ و نظرخواهی شود. «بازی کردن» یا صنعت بازی عموماً برای قشر متوسط است اما فیلترینگ و تحریم اجازه نمی‌دهد قشر متوسط که بازی کردن جزء آسان‌ترین و در دسترس‌ترین تفریحات این قشر است، لذت ببرد. با اینکه در ایران اکثرا درگیر بازی هستند اما گفتمان بازی‌سازی در ایران وجود ندارد. استودیو و تیم‌های زیادی مانند تیم بازی‌های «پهلوانان، گرشاسپ، فرزندان مرتا و آسمان دژ» به دلیل تحریم و فیلترینگ مهاجرت کرده‌اند.

او افزود: ما نیز در حال حاضر از لحاظ حقوقی ایران نیستیم و گاهی به ایران سفر می‌کنیم. به صورت کلی در هلند صنعت بازی‌سازی بسیار مورد لطف دولت قرار می‌گیرد و به دغدغه‌هایی ما به عنوان بازی‌ساز در ایران داشتیم مانند: دغدغه‌های نظارتی فیلترینگ، تحریم و… در هلند وجود ندارد. در هلند نیروی بازی‌ساز قوی وجود ندارد و ما ترجیح می‌دهیم از نیرو‌های ایرانی استفاده کنیم.