همهچیز درباره پنجرهای که به هوشمندی دولت منجر شد
هدف از پنجره ملی خدمات دولت هوشمند استانداردسازی فعالیتهای دولت و حرکت به سمت معماری سرویسگرا و خدمتمحور عنوان شده است؛ به عبارتی وقتی خدمات استاندارد میشود، اولین نکته شفافیت در اطلاعرسانی و تسهیل دسترسی به خدمات است یعنی مردم مسیر دسترسی و اخذ خدمات مورد نیازشان را شناسایی میکنند؛ بنا بر اعلام تاکنون نزدیک به ۱۲ درصد ارائه خدمات دولت یعنی حدود ۵۰۰ خدمت، هوشمند شده است.
پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، ارایهدهنده خدمات دولتی بهصورت یکپارچه، سریع و آسان به عموم مردم است که در مسیر آمادهسازی و بهرهبرداری قرار دارد. دستورالعمل اجرایی اتصال دستگاههای اجرایی به “پنجره واحد خدمات هوشمند دولت” شامل اولویتها، اصول حاکم و ضوابط ساماندهی با همکاری دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات و سازمان اداری و استخدامی کشور طی سالهای گذشته تهیه و مطابق قانون برای تصویب نهایی به شورای اجرایی فناوری اطلاعات ارایه شد.
تحقق دولت هوشمند و ایجاد یک پنجره واحد برای ارائه خدمات الکترونیکی یکی از وعدههایی بود که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از دریافت رأی اعتماد از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۰ ارائه کرد. چراکه عقب ماندگیهایی در این زمینه وجود داشت و نظر کمیت خدمات الکترونیکی در رتبه ۸۰ و از نظر کیفیت در رتبه ۱۱۸ از بین ۱۹۳ کشور در دنیا قرار داشتیم که لزوم ارتقاء این شاخص بیش از پیش احساس میشد.
هدف از این طرح استانداردسازی فعالیتهای دولت و حرکت به سمت معماری سرویسگرا و خدمتمحور عنوان شد؛ وقتی خدمات استاندارد میشود اولین نکتهای که اتفاق میافتد این است که شفافیت در اطلاعرسانی و دسترسی به خدمات صورت میگیرد، یعنی مردم با دسترسی به این خدمات مسیر اخذ خدمات را شناسایی میکنند و همچنین دسترسی به خدمات الکترونیک نیز حاصل میشود.
بر این اساس، درگاه ملی پنجره واحد خدمات دولت هوشمند جایی است که شناسنامه خدمات مورد تأیید سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور با آخرین ویرایشها، اطلاعات و شرایطی که برای دریافت این خدمات مورد نیاز است، معرفی کانالهای دریافت خدمت و اینکه برای اخذ خدمت به کجا مراجعه کنند و تمامی اطلاعات مورد نیاز ارائه خدمت را میتوانند در این پرتال ملی دریافت کنند.
سازمان فناوری اطلاعات ایران، متولی پیادهسازی و نگهداری پنجره ملی خدمات دولت هوشمند است. کاربران میتوانند از طریق آدرس پنجره ملی خدمات دولت هوشمند (my.gov.ir) و تکمیل اطلاعات درخواستی ثبتنام کنند. پس از احراز هویت، کد تأیید به تلفن همراه کاربر ارسال میشود.
اگرچه همزمان با آغاز به کار دولت سیزدهم طرح هوشمندسازی خدمات مورد توجه قرار گرفت و سازمان های بسیاری از جمله گمرک و تأمین اجتماعی به این پنجره متصل شدند؛ اما در سال ۱۴۰۲ این هدف مهم به صورت جدی دنبال شد به گونه ای که تکلیفی از جمله ارائه ۱۰۰ درصدی خدمات دستگاه ها به صورت تمام الکترونیک از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند بود. طبق این دستور همه دستگاه ها باید تا پایان آبان ماه انجام و تا پایان آذرماه هم همه استعلامات خود را با دستگاه های دیگر به صورت تمام الکترونیکی انجام می دادند.
با نزدیک شدن به پایان سال و اعلام رسمی مسئولان، بیش از ۴۰۰۰ خدمت از طریق این پنجره ارائه و تعداد کاربران از ۴۰ میلیون نفر عبور کرد و میزان اتصال دستگاههای اجرایی به درگاه گفته شده به ۹۸ درصد رسید. طبق آخرین اظهارات وزیر ارتباطات در حال حاضر همه دستگاهها به پنجره خدمات دولت هوشمند آمدهاند و بیش از ۷۰ درصد خدمات دولت از طریق این پنجره انجام میشود.
وی گفته است به دنبال هوشمندسازی هم هستند، یعنی اصلا مداخله انسانی در کار نباشد، نه اینکه پس از ثبت درخواست در سامانه از افراد بخواهند مراجعه حضوری داشته باشند. دنبال این هستند که هم مراجعه حضوری حذف شود و هم گرفتن مدرک از افراد حذف شود، چون امکان بروز فساد و جعل در این مراحل وجود دارد و همه خدمات در هر ساعت از شبانه روز داده شود. این تعریف خدمات هوشمند است.
زارعپور تأکید کرد: نزدیک به ۱۲ درصد ارائه خدمات دولت یعنی حدود ۵۰۰ خدمت، هوشمند شده است و دنبال این هستیم که این خدمات را امسال دو برابر کنیم. در برنامه هفتم توسعه هم آمده است تا پایان این برنامه همه خدمات باید هوشمند شود یعنی این تکلیف را برای خودمان ایجاد کردهایم تا همه زمینههای فساد اداری از بین برود.
البته وی پیش از این گفته بود امسال مسیر هوشمندسازی دولت را دنبال خواهند کرد و سال گذشته ۷۰ درصد خدمات دولت از طریق پنجره داده میشد و ۱۲ درصد از آن هوشمند بوده و تلاش می شود امسال این میزان به ۳۰ درصد برسد.