حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از گوگل پلی
موضوع رفع فیلتر گوگل پلی سبب شده که صاحبان و توسعه‌دهندگان برخی اپلیکیشن‌های ایرانی نگرانی‌هایی را در مورد سرنوشت این اپلیکیشن‌ها در گوگل پلی مطرح کنند.
پس از کش و قوس‌های فراوان و گمانه‌زنی‌های بسیار، روز سه‌شنبه چهارم دیماه در جلسه شورای عالی فضای مجازی، اولین گام در جهت رفع فیلترینگ برداشته شد و با رأی اکثریت اعضای این شورا «گوگل پلی» و «واتس‌اپ» رفع فیلتر شدند.
اکنون با رفع فیلتر گوگل پلی برخی صاحبان و توسعه‌دهندگان اپلیکیشن‌های ایرانی نگرانی‌هایی را در مورد سرنوشت اپلیکیشن‌ها در گوگل پلی مطرح کنند به طوری که مدیر یکی از پلتفرمهای داخلی در این زمینه اظهار کرده است: پیام هارمفول را در حالی از سوی گوگل پلی دریافت کرده است که آپدیت جدید و یا تغییری جدیدی نداشته است.
موضوع محدودیت، مسدودسازی و ارسال پیام‌های امنیتی به توسعه دهندگان اپهای ایرانی تنها به این زمان محدود نیست و پیش از این نیز در زمانهای فیلتر و عدم مسدودسازی گوگل پلی سابقه داشته است.
مروری بر تاریخچه فعالیت گوگل پلی در ایران
تا پیش از سال ۱۳۹۲ به دلیل تحریم، دسترسی به اپلیکیشن‌های مختلف جهانی برای کاربران ایرانی در گوگل پلی محدود بود. از سال ۱۳۹۲ به دنبال لغو تحریم کالاهای مرتبط با آی تی از سوی آمریکا کاربران ایرانی به گوگل پلی دسترسی مستقیم پیدا کردند و پس از مدتی نیز امکان انتشار اپلیکیشن‌های ایرانی در گوگل پلی برای توسعه‌دهندگان ایرانی فراهم شد. با این وجود؛ انتشار اپلیکیشن‌های ایرانی در گوگل پلی همواره با چالش‌هایی مواجه بوده است.
کدام اپلیکیشن‌های ایرانی از گوگل پلی حذف شدند؟
در سال ۱۳۹۶ اپلیکیشن‌هایی مانند اسنپ و تپسی از گوگل پلی حذف شدند. در سال ۱۴۰۰ نیز اپلیکیشن‌هایی مثل آپارات و فیلیمو و مسیریاب بلد از این پلتفرم حذف شدند. این اقدام در شهریورماه ۱۴۰۰ موجب واکنش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات شد و این وزارت بیانیه‌ای در این خصوص منتشر کرد.
در بخشی از این بیانیه آمده بود: «اقدامات اخیر شرکت گوگل در حذف برنامک‌های (اپلیکیشن) مؤثر و پرکاربرد ایرانی، نشان از کینه‌توزی با مردم ایران و اوج ناراحتی و نگرانی آنها از توسعه و کاربردی شدن کسب و کارها و پلتفرمهای بومی ایرانی است. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، یکجانبه‌گرایی پلتفرمهای امریکایی و تحریم ناعادلانه علیه زیست‌بوم فناوری و فضای مجازی کشور را به شدت محکوم می‌کند و کمترین پاسخ معقول به تحدید و مسدودسازی صورت گرفته را توسعه و کاربردی شدن همه‌جانبه دستاوردهای بومی در فضای مجازی می‌داند». این بیانیه در زمانی صادر شد که عیسی زارع‌پور؛ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم به تازگی سکان‌دار این وزارتخانه شده بود.
همچنین عنوان شد که اپلیکیشن‌هایی مانند روبیکا، ذره‌بین، آپارات، فیلیمو، بلد، طاقچه و … به دلیل تحریم‌های کشور آمریکا علیه ایران از گوگل‌پلی حذف شدند. مرداد ماه ۱۴۰۱ شیپور از حذف این اپلیکیشن از گوگل پلی به دلیل تحریم خبر داد. در زمانی دیگر نیز خبر حذف اپلیکیشن‌های تپسی، دیجی‌کالا، دیوار و آپ از گوگل‌پلی در رسانه‌ها منتشر شد.
با این همه برخی از این برنامه‌ها مجدد به این پلی استور بازگشتند اما برخی دیگر از طریق پلتفرمهای داخلی برای کاربرانشان قابل دسترس بودند.
در نهایت در مهرماه ۱۴۰۱ گوگل پلی در ایران فیلتر شد و تا هفته گذشته امکان دسترسی به آن برای کاربران ایرانی بدون فیلترشکن فراهم نبود.
گوگل‌پلی برای انتشار اپلیکیشن‌ها چه سیاست‌هایی دارد؟
گوگل‌پلی سیاست‌ها و خط مشی‌هایی را برای انتشار اپلیکیشن‌های مختلف توسط توسعه دهندگان اعمال می‌کند و این سیاست‌ها در زمانهای مختلف دچار تغییراتی می‌شوند.
این سیاست‌ها شامل قوانین کیفیت اپلیکیشن، امنیت و حریم شخصی، تبلیغات، پرداخت و خریدهای درون‌برنامه‌ای میشود، همچنین ممنوعیت محتوای مرتبط با خشونت، سخنان حاوی نفرت پراکنی، مواد مخدر، قمار، محتوای جنسی جز قوانین محسوب می‌شوند و توسعه‌دهندگان نرم‌افزارها ملزم به رعایت آن هستند.
در مورد حذف اپلیکیشن‌های مختلف از این پلتفرم گمانه‌زنی‌های مختلفی وجود دارد. برخی دلیل حذف را قوانین مرتبط با تحریم می‌دانند. در مورد برخی اپلیکیشن‌ها نیز مسائلی همچون گزارش (ریپورت) گسترده کاربران و در مورد برخی دیگر موضوع رعایت نکردن حق کپی‌رایت و عدم رعایت حریم شخصی مطرح شده است.
در حال حاضر برخی از اپلیکیشن‌های ایرانی همچنان در گوگل پلی حضور دارند، برخی نیز کماکان امکان حضور ندارند و کاربران برای دسترسی به این اپلیکیشن‌ها از پلتفرمهای داخلی استفاده می‌کنند. باید دید با رفع فیلترینگ این بازار دیجیتال آیا روند توسعه اپ های ایرانی رو به فزونی می‌یابد یا مشکلات و محدودسازیهای گوگل در این رابطه افزایش می‌یابد و شاهد سنگ اندازی‌هایی برای توسعه دهندگان ایرانی خواهیم بود.