به دلیل آنکه رایانش ابری خدمات گسترده‌ای را در بر می‌گیرد اخیرا مسئولان از نهایی شدن پیش‌نویس نقشه راه توسعه رایانش ابری کشور خبر داده‌اند.

رایانش ابری، مدلی است که به ارائه دسترسی آسان، توزیع شده و فراگیر به منابع محاسباتی تجمیعی و مشترک قابل پیکربندی، می‌پردازد. در رایانش ابری قابلیت‌های مبتنی بر فناوری اطلاعات به‌عنوان خدماتی که بدون نیاز به دانش دقیق از فناوری‌های زیر ساختی و کمترین چالش مدیریتی در دسترس قرار می‌گیرد، ارائه می‌شود. با توجه به این موضوع، یکی از مسائل مهم تمرکز چالش‌های امنیتی بر فناوری‌های نوین است و باید تأکید شود اگر چه رویکردهایی جهت بهبود امنیت سامانه‌های ابری وجود دارد اما راهکاری جامع، متناسب با پیاده‌سازی رایانش ابری در دولت الکترونیک، وجود نداشته است.

یک مفهوم اساسی در مورد محاسبات ابری این است که مکان سرویس و بسیاری از جزئیات مانند سخت‌افزار یا سیستم‌عامل که روی آن کار می‌کند تا حد زیادی برای کاربر مجهول است. همچنین استعاره ابر از تعریفی قدیمی در شبکه مخابراتی گرفته‌ شده که در آن شبکه تلفن عمومی (و بعداً اینترنت) غالباً به‌ عنوان ابر نمایش داده می‌شد تا بیان کند که این موضوع شبیه ابر درونش مخفی است و دانستن آن برای کاربر مهم نیست.

شرکتی که در زمینه اجرا و تأمین امنیت این خدمات تخصص دارد، احتمالاً مهارت‌های بهتری دارد و کارکنان با تجربه‌تری از یک تجارت کوچک می‌تواند استخدام کند؛ بنابراین سرویس‌های ابری می‌توانند یک سرویس ایمن‌تر و کارآمدتر را برای کاربران نهایی ارائه دهند.

مهم ترین مزیت رایانش ابری چیست؟

طبق بررسی‌های انجام شده با استفاده از خدمات رایانش ابری شرکت ها می توانند از هزینه های پیش روی در اختیار داشتن و حفط زیرساخت های فناوری اطلاعات خود جلوگیری کنند و در عوض در هنگام استفاده تنها هزینه های مورد استفاده خود را پرداخت کنند.

نکته مهم این است که رایانش ابری خدمات گسترده‌ای را در برمی‌گیرد که هر روز کاربران با آن سر و کار دارند؛ این شامل خدمات مصرف‌کننده مانند Gmail یا پشتیبان‌گیری از عکس در تلفن هوشمند شماست، یا سرویس‌هایی که به شرکت‌های بزرگ امکان می‌دهد همه داده‌های خود را میزبانی کرده و تمام برنامه‌های خود را در ابر اجرا کنند. گفتنی است این فناوری از پنج لایه کاربر، نرم افزار، ‌بستر، زیر ساخت و سرور تشکیل شده است.

در همین رابطه اخیرا احسان آریانیان- رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات- اخیرا از نهایی شدن پیش‌نویس نقشه راه توسعه رایانش ابری کشور خبر داد و در این زمینه گفته است: به منظور اجرای تکالیف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در برنامه هفتم پیشرفت و تحقق اهداف عملیاتی مشخص شده در سند راهبردی توسعه رایانش ابری کشور، پروژه‌ای با عنوان پژوهش نیازسنجی، شناسایی و تدوین نظام ارزیابی ارائه‌دهندگان خدمات ابری طی حدود یک سال اخیر اجرایی شد. هدف این پروژه تدوین نقشه راه خدمات ابری و تهیه طرح مرکز رصد وضعیت ابر کشور بود.

وی با تأکید بر اینکه یکی از اصلی‌ترین خروجی های این پروژه، تهیه و تدوین نقشه راه توسعه خدمات ابری کشور و راهکارهای تحقق آن در حوزه خدمات ابری منطبق با سند راهبردی توسعه رایانش ابری کشور است، افزود: در این زمینه، پیش‌نویس نقشه راه توسعه رایانش ابری کشور آماده شد و طی نشست های متعدد با حضور فعالان بخش خصوصی رایانش ابری، خبرگان دانشگاهی و مراکز پژوهشی به بررسی این پیش‌نویس پرداخته شد.

به گفته این مقام مسئول این نقشه راه با هدف شکل‌گیری حداقل سه فراهم‌کننده خدمات ابری داخلی و کسب سهم بازار هشتاد درصدی از کل نیاز خدمات ابری کشور تدوین شده است بنابراین تمرکز اصلی بر توسعه زیرساخت‌های خدمات ابری کشور و زمان‌بندی دقیق و تعیین مسئولیت‌ها برای کلیه ذینفعان بوده است و یکی از مهم‌ترین تأثیرات این نقشه راه، ایجاد ابر دولت و الزام دستگاه‌های اجرایی به مهاجرت به زیرساخت‌های ابری داخلی است. این اقدام، نه تنها به افزایش تقاضا برای خدمات ابری داخلی منجر می‌شود، بلکه باعث توسعه زیرساخت‌های بومی و کاهش وابستگی به شرکت‌های خارجی خواهد شد.

کارشناسان تأکید می‌کنند افزایش اعتماد کاربران به خدمات ابری داخلی، یکی از نقاط کلیدی برای توسعه اقتصاد دیجیتال کشور است و کاربران داخلی زمانی به خدمات ابری داخلی اطمینان خواهند کرد که کیفیت و امنیت این خدمات تضمین شود؛ نقشه راه پیشنهادی، با تاکید بر استانداردسازی و نظارت بر خدمات ابری داخلی، زمینه را برای ایجاد این اعتماد فراهم می‌کند.

به دلیل اهمیت این موضوع سال گذشته نیز پروژه ملی ارزیابی خدمات رایانش ابری در راستای پایش استانداردهای خدمات شبکه ملی اطلاعات توسط پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات انجام شد که بر این اساس آزمایشگاه ارزیابی خدمات توزیع محتوا و رایانش ابری، با هدف ارزیابی کیفیت ارائه خدمات توزیع محتوا و رایانش ابری در کشور ایجاد شد.

گفته شده بود در این سامانه نحوه ارائه خدمت رایانش ابری در بخش‌های مختلف مربوطه شامل زیرساخت فیزیکی، کیفیت و سرعت ارائه خدمات، ویژگی هایی امنیتی و قابلیت‌های کسب و کاری ارزیابی و مورد سنجش قرار می‌گیرند.