تقویت اکوسیستم داخلی چین پس از خروج شرکتهای بزرگ فناوری خارجی
یک وبگاه خبری انگلیسی اخیرا طی یادداشتی کوتاه به مسئله میزان وابستگی چین به شرکت های بزرگ خارجی فعال در حوزه فناوری و اثر خروج آن ها از چین پرداخته است.
تحلیلگران حوزه فناوری معتقدند که در حال حاضر، وابستگی چین به شرکتهای فناوری خارجی به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. تعداد غول‌های فناوری خارجی که در چین فعال هستند، به صورت مداوم در حال کاهش است و این امر، دولت را در کنترل اکوسیستم فناوری کشور و توسعه آن یاری می‌کند.
شرکت یاهو، طی هفته گذشته و در پی انتشار خبر خروج لینکدین از چین در ماه اکتبر و مسدود سازی گوگل توسط دولت این کشور، همه خدمات خود را در چین، تعطیل خواهد کرد. یاهو در روز دوشنبه هفته گذشته، در بیانیه‌ای محیط تجاری و قانونی چین را «به شکل فزاینده ای چالش برانگیز» توصیف کرد و اعلام داشت که پس از مسدود سازی بسیاری از سرویس‌های این شرکت توسط دولت این کشور، خدمات پایه ایمیل و موتور جستجوگر خود را نیز که از سال ۱۹۹۹ فعال بود، در چین، تعطیل می‌کند.
زمینه مساعد برای شکوفایی خدمات داخلی
با وجود بعد تبلیغاتی برجسته خروج یاهو و شرکتهای مانند آن از کشور چین، واقعیت این است که کاربران چینی به ندرت از یاهو یا سایر خدمات اینترنتی شرکتهای بزرگ سیلیکون ولی، استفاده می‌کنند، زیرا رقبای داخلی آنها در دو دهه گذشته شکوفا شده‌اند. در چنین شرایطی، دولت نیز می‌تواند با فراخواندن مدیران شرکتهای فناوری داخلی به راحتی نظم و انضباط را در اکوسیستم فضای مجازی کشور برقرار سازد و بر روند توسعه فناوری و اینترنت، نظارت کند.
به عبارت دیگر چینی‌ها از وی چت برای ارتباطات روزانه خود استفاده می‌کنند، به جای یوتیوب، ویدئوهای تیک تاک را تماشا می‌کنند و به جای ویکی پدیا، از بایدو استفاده می‌کنند. علی بابا، نیز که دفتر مرکزی آن در هانگژو قرار دارد، خدمات تجارت الکترونیک ارائه می‌دهد. در چنین شرایطی، اگرچه رقبای خارجی همچنان می‌توانند وارد بازار چین شوند، اما مسئله اصلی عدم استقبال عمومی از خدمات آنها است.
کایسر کو، یک برنامه ساز حوزه پادکست که مدتی را در شرکتهای فناوری چینی گذرانده و به فعالیت پرداخته است، در این مورد گفت: «آن ها جایگزین همه خدمات دیجیتال را داشتند. یک بازار بزرگ و در حال رشد را تصور کنید. در چین نیاز شدیدی به پلتفرم‌هایی با ذائقه و محتوای چینی وجود دارد. با این وجود، فضا به گونه‌ای است که شرکتهای فناوری خارجی، تاب رقابت را در این بازار ندارند.»
بر اساس گزارش‌های آماری موجود، حدود ۱ میلیارد شهروند چینی به صورت روزمره از اینترنت استفاده می‌کنند. این امر، بازار چین را به بخشی با در آمد ۱۵۵ میلیارد دلار در ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۱۹، بدل کرد و مقایسه آن مقطع زمانی با مدت مشابه در سال ۲۰۱۸، رشد ۲۲.۴ درصدی این عدد در طول یک سال را نشان می‌دهد. رسانه‌های جمعی چین اعلام کرده‌اند که این کشور قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ از نظر فناوری به خودکفایی برسد.
از سوی دیگر بسیاری از کاربران چینی اینترنت، اعلام کرده‌اند که به هیچ وجه از خروج شرکت‌هایی چون یاهو، نگران نیستند و سرویس‌های داخلی، پاسخگوی نیازهای موجود هستند.
قوانین سختگیرانه برای خارجی‌ها
شرایط حاکم بر بازار فضای مجازی چین، پکن را قادر به اعمال حاکمیت به صورت مستقیم در فضای مجازی کرده است. آخرین تلاش نهادهای دولتی چین، قانون امنیت داده است که خروج داده‌های حساس از چین را محدود می‌کند و اپراتورهای اینترنتی را ملزم می‌کند که داده‌های داخلی خود را در اختیار سازمان‌های مجری قانون قرار دهند.
چین پیش از این، پلتفرم‌های بسیار بزرگی چون فیس بوک، گوگل و برخی دیگر از رسانه‌های اجتماعی و موتورهای جستجوگر غیر چینی را در داخل مرزهای جغرافیایی این کشور، مسدود ساخته است. از سوی دیگر استفاده بدون مجوز وی‌پی‌ان ها و دیگر ابزار دور زدن مسدودسازی اینترنت نیز در چین ممنوع بوده و همین امر، سبب هدایت کاربران به سمت پلتفرم‌های با کیفیت داخلی شده است.
چین الگویی موفق از خودکفایی و توسعه
اوصاف ذکر شده از شرایط موجود در بازار فناوری و تکنولوژی کشور چین، نشان می‌دهد که با رعایت الگویی مدون و حمایت متناسب از پلتفرم‌های داخلی، می‌توان به خودکفایی در زمینه فناوری دست یافت و حتی در گام‌های بعد، به فکر صادرات خدمات این حوزه نیز بود.
اذعان رسانه‌های غربی به موفقیت دولت چین در خارج ساختن شرکتهای بزرگ فناوری از کشور و جایگزین نمودن آنها با شرکتهای فناوری داخلی، نشان دهنده توفیق پکن در دستیابی به اهداف تعیین شده در زمینه توسعه زیرساخت‌های فضای مجازی و فناوری این کشور به صورت بومی بوده و گواهی بر درستی مسیر حرکت تعیین شده برای این کشور در زمینه توسعه زیرساخت‌های تکنولوژیک، به شمار می‌رود.