وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت صنعت معدن و تجارت و مرکز ملی فضای مجازی در مورد اجرای طرحی توافق کردهاند که براساس آن از تولیدکنندگان گوشی تلفن همراه ایرانی حمایت خواهند کرد و به تولیدکنندگانی که توانمندی خود در تولید موبایل را ثابت کنند تسهیلات اختصاص خواهند داد.
این طرح تکمیل شده طرح حمایت از تولید گوشی تلفن همراه ایرانی است که در دولت گذشته تهیه و در آن طرح مقرر شده بود تاسقف ۵۰ میلیارد تومان اعتبار به صورت تسهیلات در اختیار تولیدکنندگان گوشی تلفن همراه قرار گیرد. محمدجواد آذر جهرمی، شهریور ماه ۹۹ در در مراسم معرفی دستاوردهای بومیسازی تجهیزات پیشرفته شبکه ملی اطلاعات خبر از تعریف خط اعتباری ۵۰۰ میلیارد تومانی به منظور عرضه گوشیهای تولید داخل به صورت اقساطی داده بود.
در توافق جدید میان سه نهاد وزارت ارتباطات، صمت و مرکز ملی فضای مجازی مقرر شده است شرکتهای فعال در این حوزه سال اول برای نشان دادن توانمندی خود در تولید گوشی تلفن همراه تقریبا یک میلیون گوشی تولید کنند و دولت نیز تضمین خواهد کرد با تسهیلاتی که در اختیار گروههای هدف مشخص قرار خواهد داد گوشیهای تلفن همراه تولید آنها را به دست مصرف کننده برساند.
سه شرکت منتخب تولید کننده گوشی تلفن همراه
فروردین ماه ۱۴۰۰ وزارت ارتباطات طی فراخوانی برای شناسایی شرکتهای فعال در حوزه تولید گوشی تلفن همراه سه شرکت GLX، پارلار و سدنا را انتخاب کرد اما به دلیل طولانی شدن فرایند تخصیص تسهیلات و در نهایت تغییر دولت این شرکتها نتوانستند از تسهیلاتی که قرار بود به آنها برای تولید گوشی استفاده کننند بهره برند.
اولین برنامهریزی برای تولید گوشی تلفن همراه ایرانی به اوایل دهه ۷۰ باز میگردد در آن زمان اولین سیمکارتهای تلفن همراه ایران با گوشیهای بزرگ صاایران به بازار عرضه شد. داستان تولید گوشی ملی و سیستمعامل ملی از جمله طرحهایی است که حداقل در دو دهه گذشته بارها توسط وزارت ارتباطات دولتهای مختلف مطرح و نمونههایی از آن نیز وارد بازار شده است. اما داستان تولید گوشی و سیستم عامل بومی زمانی جدی شد که سه سال پیش اپل به دلیل تحریمهای بینالمللی ارائه خدمات خود به کاربران ایرانی از طریق اپ استور را محدود کرد. همزمانی این اتفاق با شروع تحریمهای آمریکا علیه چین و تلاش هواوی برای ایجاد سیستمعاملی مستقل از گوگل، تلاش ایران برای تولید گوشی همراه با سیستم عامل بومی را وارد فاز جدیدی کرد.
شورای عالی فضای مجازی در مصوبهای در بهمن ماه ۱۳۹۸ دولت را مکلف کرد تا سال ۱۴۰۴ به گونهای عمل کند که ۲۰ درصد گوشیهای هوشمند درداخل کشور ایرانی باشند. برآوردهای فعلی نشان میدهد که در شرایط فعلی مصرف سالانه گوشی هوشمند در داخل کشور در حدود ۱۵ میلیون گوشی است و این رقم تا سال ۱۴۰۴ تقریبا به ۲۰ میلیون گوشی در سال خواهد رسید از همین رو برآورد میشود برای محقق شدن مصوبه شورای عالی فضای مجازی تولید گوشی تلفن همراه ایرانی تا سال ۱۴۰۴ باید سالانه به حدود ۴ تا ۵ میلیون گوشی برسد.
شرکتها باید توانمندی خود را ثابت کنند
براساس طرحی که هماکنون در دستور کاری قرار دارد در سال اول گوشیهای تولیدی از سوی شرکتهایی که توانمندی تولید گوشی تلفن همراه را دارند با تسهیلاتی که در اختیار صندوقهای بازنشستگی، معلمان، رانندگان تاکسیهای اینترنتی و سایر دستهها قرار میگیرد تولیدات آنان وارد بازار خواهد شد.
از سال دوم تسهیلاتی که قرار است از محل افزایش ۵ درصدی تعرفه گوشیهای تلفن همراه لوکس تامین شود در اختیار شرکتهای توانمند در گوشی تلفن همراه قرار خواهد گرفت. در شرایط فعلی مشخص نیست همان سه شرکتی که پیشتر از سوی وزارت ارتباطات به عنوان شرکتهای توانمند شناسایی شده بودند در این چرخه قرار خواهند گرفت یا شرکتهای دیگری نیز وارد عرصه تولید گوشی تلفن همراه خواهند شد.
قانون بودجه سال ۱۴۰۰ مصوب کرده بود تا از محل افزایش تعرفه واردات گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار صندوقی برای حمایت از تولید گوشی تلفن همراه تشکیل شود و این منابع در قالب تسهیلات در اختیار تولید کنندگان قرار گیرد هر چند افزایش تعرفه ۵ درصدی روی گوشیهای بالای ۶۰۰ دلار اعمال شده است اما هنوز صندوق برای واریز پول به آن تشکیل نشده است.