علت تاخیر در آغاز پروژه ماهواره زهره چیست؟
قرارداد پروژه‌ی ماهواره‌ی زهره با مبلغ 132 میلیون دلار در بهمن‌ماه سال 1383 میان وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات ایران و سازمان فضایی روسیه منعقد شد؛ تا کنون باید فعالیت‌های اجرایی این ماهواره آغاز می‌شد، اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.
اخیرا در خبرها آمده بود که این پروژه به دلیل وجود برخی مشکلات فنی، به صورت معلق درآمده است و مسوولان مربوطه برای حل این موضوع، با طرف‌های روسا وارد مذاکره شده‌اند و در صورت برداشته شدن موانع موجود بر سر راه ماهواره زهره، درباره‌ی این امر اطلاع‌رسانی لازم صورت خواهد گرفت. این در حالی است که پیش از این، وجود برخی مشکلات مالی و بانکی برای گشایش LC این قرارداد دلیل توقف این پروژه عنوان شده بود.
به گزارش ایسنا، قرارداد این ماهواره‌ی مخابراتی شامل طراحی، مشاوره، ساخت، تست و پرتاب ماهواره است که قابلیت ارائه‌ی خدمات در زمینه‌ی ارتباطات تلفنی، نمابر، ارتباطات داده و پخش رادیو تلویزیونی ماهواره در تمام نقاط ایران را داراست.
انعقاد قرارداد زهره گامی برای انتقال دانش فنی ارتباطات ماهواره‌یی و فضایی به ایران به‌شمار می‌رود و به همین منظور قرار بود که برای کسب آموزش‌های لازم در این زمینه حدود 120 کارشناس مخابراتی از ایران به روسیه سفر کنند و با عملیاتی شدن این قرارداد، پس از 30 ماه، ماهواره‌ی زهره به فضا پرتاپ شود.
حفظ حقوق کشور در فضا به عنوان یک منبع خدادادی و تلاش وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات و شرکت مخابرات ایران در 25 سال گذشته برای ثبت و حفظ سه نقطه‌ی مداری در مدار ثابت همزمان که تنها مجوز قانونی ورود تجاری به فضا بوده و تاکید موکد شورای عالی امنیت ملی بر حفظ و توسعه‌ی پوشش این نقاط نیز یکی دیگر از ابعاد پروژه در نظر گرفته شده است که با عملی شدن آن منافع ملی کشور در فضا حفظ و توسعه یابد.
بنا بر اعلام، ماهواره‌ی زهره در کارخانه‌ی NPOPM روسیه و با همکاری سه پیمانکار فرعی در فرانسه و آلمان و چند پیمانکار فرعی در روسیه ساخته شده و توسط پرتاب‌گر سایوز به فضا پرتاب خواهد شد.
علی‌اصغر عمیدیان – مدیر عامل وقت شرکت ارتباطات زیرساخت – که قرارداد زهره در زمان وی منعقد شد، در این زمینه گفته بود: وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات و شرکت ارتباطات زیرساخت همه‌ی تلاش خود را در تامین امکانات مالی و انسانی پروژه در چارچوب زمانبندی اجرایی به‌کار خواهد برد و انتظار دارند که نهادها و سازمان‌هایی که به نحوی در صدور مجوزهای لازم، تامین اعتبارات و انجام به‌موقع تعهدات مالی دخیل هستند مساعدت لازم و به هنگام را به عمل آورند.
احمد طالب‌زاده – رییس سازمان فضایی ایران – نیز در آبان ماه سال 1384 درباره‌ی این پروژه گفته بود: ماهواره‌ی زهره با اشکالاتی در اجرای قرارداد مواجه شد که به نوع ضمانت‌نامه‌های بانکی و بیمه‌هایی برمی‌گردد که ما از روس‌ها درخواست کردیم.
وی افزوده بود: حساب ارزی ماهواره‌ی زهره هنوز باز نشده، اما ضمانت نامه‌ها از بانک گرفته شده است و فکر می‌کنم مشکلات تا هفته‌ی آینده برطرف و پروژه‌ی در زمان مقرر انجام پذیرد.
اما مهندس ایزدی – معاون کاربرد سازمان فضایی ایران – در اسفندماه سال 1384 تصریح کرده بود: ماهواره‌ی زهره که قرارداد آن در سال گذشته منعقد شد، در حال حاضر با مشکلاتی در رابطه با بازگشایی LC و مشکلات داخلی روس‌ها در مورد قرارداد مواجه شده و دو طرف در حال مذاکره برای رفع موارد مذکور هستند.
ایزدی با بیان این که مقدمات دیگر اجرایی شدن قرارداد زهره فراهم شده، گفته بود: در داخل کشور باید مجوزهایی از دولت، شورای اقتصاد و سازمان برنامه اخذ شود که اقدامات مربوط به آن صورت گرفته است، همچنین روس‌ها نیز در حال انجام امور لازم در داخل کشور خود هستند.
به گفته‌ی وی، اجرایی شدن قرارداد زهره تقریبا مراحل نهایی خود را طی می‌کند، اما نمی‌توان زمان دقیق برای آن ذکر کرد.
همچنین شهرام محمدنژاد – معاون مرکز تحقیقات مخابرات ایران – در اردیبهشت‌ماه سال 1385 از ساخت طرح ایستگاه زمینی ماهواره‌ی زهره خبر داده و اظهار کرده بود: طراحی این ایستگاه به طور کامل انجام شده و هم‌اکنون در مرحله‌ی پیاده‌سازی است؛ این ایستگاه زمانی که ماهواره به فضا پرتاب میشود، به بهره‌برداری می‌رسد.
اما نوید مقصودی – سرپرست وقت روابط عمومی سازمان فضایی ایران – در تیرماه سال 85 اظهار کرده بود: کشورهای بیگانه تلاش‌های بسیاری کردند که موقعیت مداری ماهواره‌ی زهره را از دست ما خارج کنند؛ اما سازمان فضایی ایران و وزارت امور خارجه مانع از انجام این امر در سازمان جهانی فضایی شدند.
همچنین در جلسه‌ی هیات وزیران در خردادماه سال 1385 با تضمین خط اعتباری پروژه ماهواره‌ی مخابراتی زهره موافقت شد و پس از آن در اسفندماه سال 85، سخنگوی دولت خبر داد: 9 میلیارد ریال از ردیف‌های پیش‌بینی نشده برای تکمیل پروژه‌ی طراحی و ساخت ماهواره‌های مصباح و زهره، در اختیار سازمان فضایی ایران قرار می‌گیرد.
این در حالی است که گویا بنا بر آنچه اعلام شده، این پروژه هم‌اکنون به دلیل وجود برخی مشکلات فنی متوقف بوده و مسوولان امر رسما درباره‌ی این پروژه و علت تاخیر آن اظهار نظری نکرده‌اند.