سهام علی‌بابا در پی دستگیری «ما» سقوط کرد
سهام گروه علی‌بابا در اوایل روز سه‌شنبه سقوط کرد؛ درست بعد از اینکه شبکه دولتی چین اعلام کرد شخصی با نام‌خانوادگی ما، همنام با جک ما، بنیان‌گذار علی‌بابا را دستگیر کرده‌اند.
صبح سه‌شنبه سوم مه ۲۰۲۲، شبکه سی‌سی‌تی‌وی گزارش داد پلیس شهر هانگژو، که گروه علی‌بابا در آن ساکن است، از «تدابیر قهری» علیه فردی با نام خانوادگی ما در ۲۵ آوریل استفاده کرده است. این شبکه اعلام کرد «ما» به اتهام استفاده از اینترنت برای انجام اقداماتی که امنیت ملی را به خطر می‌اندازند دستگیر شده است.
سرمایه‌گذاران که می‌ترسیدند فرد مدنظر همان جک ما باشد به‌سرعت سهامشان را فروختند و سقوطی ۹.۴ درصدی را رقم زدند که منجر به از دست رفتن ۲۶ میلیارد دلار ارزش علی‌بابا شد. اما در ساعات بعدی همان روز، رسانه‌های چینی تصریح کردند که نام فرد متهم «سه» حرف چینی دارد. ما در زبان چینی به معنی «اسب» است و طبق گزارش وزارت تأمین اجتماعی چین در سال ۲۰۱۹، سیزدهمین نام خانوادگی رایج در چین به شمار می‌رود. جمعیت ۱۲ میلیون نفری هانگژو احتمالاً بیش از ۱۰۰ هزار فرد با نام خانوادگی «ما» را میشود.
طبق گزارش رسانه‌های دولتی چین، «ما» مدیر تحقیقات و توسعه سخت‌افزار در یک شرکت فناوری اطلاعات بود. دولت چین می‌گوید نیروهای ضدچینی و خارجی او را «شست‌وشوی مغزی» داده‌اند. در ادامه اتهام آمده است که «ما» گروه ناشناسی به وجود آورده تا نقش مأمور نیروهای خارجی را ایفا کند، شایعه و اخبار جعلی پخش کند و به‌اصطلاح ادعای خودمختاری کند تا کشور را تجزیه و دولت را سرنگون کند.
با وجود این، احتمال دستگیری ما باعث شد سهام علی‌بابا بیش از ۹ درصد سقوط کند. جک ما قبلاً نظراتش را آزادانه بیان می‌کرد اما با اقدامات قاطع دولت چین مواجه شد. از وقتی مقررات سنگینی به امپراتوری تجاری‌اش در سال ۲۰۲۰ تحمیل شد سکوت اختیار کرد و کمتر در مجامع عمومی حاضر شد. بنابراین، وقتی رسانه‌های دولتی گزارش می‌دهند فردی را با نام خانوادگی «ما» دستگیر کرده‌اند، شهروندان اینترنت به این فکر می‌افتند که متهم همان «جک ما» است.
سهام علی‌بابا از دوران اوجش در اکتبر سال ۲۰۲۰ تا کنون ۶۶ درصد سقوط کرده است. سرمایه‌گذاران وقتی سهامشان را فروختند که جک ما در برخی کنفرانس‌های پرمخاطب با حضور بانکداران و تنظیم‌کننده‌های مقررات مالی از سیاست‌گذاران چین به دلیل سنگ‌اندازی بر سر راه نوآوری و رشد انتقاد کرد.
مقامات در واکنش به این سخنان جک ما عرضه اولیه سهام اَنت گروپ، شرکت مرتبط با علی‌بابا در حوزه فین‌تک، را تعلیق کردند. همچنین، تنظیم‌کننده‌های مقررات تحقیقات ضدانحصار علیه این گروه تجارت الکترونیکی راه انداختند که در آوریل ۲۰۲۱، به صدور جریمه بی‌سابقه ۲.۸ میلیارد دلاری به دلیل داشتن رفتار ضد رقابتی منتهی شد.
حتی سرمایه‌گذاران قدیمی علی‌بابا مانند دیلی ژورنال کورپ متعلق به چارلی مونگر تعداد سهامشان در علی‌بابا را کاهش دادند.
سرمایه‌گذاران نگران این هستند که چین ممکن است بخش فناوری خودش را دوباره تحت فشار قرار دهد. در سال ۲۰۲۱، پکن مقررات و جریمه‌هایی را به برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری در زمینه‌های مختلف مانند بازی، حمل‌ونقل اشتراکی و آنلاین، آموزش و تحویل غذا تحمیل کرد. این اقدامات پکن برخی تحلیلگران را به این باور رساند که بخش فناوری چین «غیرقابل سرمایه‌گذاری» است. شاخص سهام هانگ سِنگ تک بعد از دوران اوجش در فوریه سال ۲۰۲۱، متحمل ۵۷ درصد کاهش شد.
البته شاید رهبران چین کاهش سخت‌گیری‌ها را در دستور کار قرار دهند زیرا اقتصاد کشور با پیامدهای شیوع کووید ۱۹ در شانگهای و سایر شهرها دست‌وپنجه نرم می‌کند.
ساوث چاینا مورنینگ پست، نشریه تحت مالکیت علی‌بابا، گزارش داد جک ما در سال ۲۰۱۹ از علی‌بابا جدا شده و به همین دلیل هم از ماه ژانویه، تا کنون در انظار عمومی ظاهر نشده است.