اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به مناطق دورافتاده‌ی قطب جنوب رسید
طبق وعده‌ی اسپیس‌ایکس حالا اینترنت ماهواره‌ای استارلینک این شرکت در قطب جنوب هم دردسترس قرار گرفته است و مراحل آزمایشی را می‌گذراند.
سال گذشته بود که اسپیس‌ایکس پرتاب ماهواره‌ها به مدارهای قطبی را آغاز کرد و حالا پس از رقابت با «وان‌وب» (OneWeb) در زمینه‌ی پوشش اینترنت ماهواره‌ای در قطب شمال و دیگر مناطق قطبی، این برنامه را به سطحی دیگر ارتقا داده است.
این شرکت اکنون با همکاری بنیاد ملی علوم آمریکا (NSF) در حال آزمایش یکی از پایانه‌های استارلینک خود در ایستگاه «مک‌موردو» (McMurdo) قطب جنوب است. به گفته‌ی این بنیاد، افزایش پهنای باند به دانشمندانی که در مناطق دوردست نزدیک قطب جنوب فعالیت می‌کنند، کمک خواهد کرد.
هرچند مک‌موردو، به‌عنوان پرجمعیت‌ترین ایستگاه تحقیقاتی قطب جنوب با بیش از ۱۰۰۰ نفر کارمند ساکن در طول تابستان پیش از این هم به اینترنت ماهواره‌ای دسترسی داشت، اما این دسترسی چندان آسان نبود.
طبق برنامه‌ی قطب جنوب ایالات متحده، همه‌ی افراد در پایگاه از یک اتصال اشتراکی ۱۷ مگابیت بر ثانیه استفاده می‌کنند که به شدت فعالیت‌ها را محدود می‌کند. بنابراین در این ایستگاه عملا استفاده از برنامه‌های با پهنای باند بالا مانند نتفلیکس، پشتیبان‌گیری ابری و تماس‌های ویدیویی، به استثنای جلسات هفتگی اسکایپ یا فیس‌تایم که در یک کیوسک عمومی یا تحت ارتباطات حیاتی مأموریت انجام می‌شوند، میسر نیست.
هرچند احتمالا در حال حاضر هم اضافه شدن اینترنت استارلینک به معنای امکان استفاده‌ی کامل از سرویس‌هایی مانند نتفلیکس یا مشابه آن نیست؛ چون پایانه‌ها در حال حاضر با حدود ۵۰ تا ۲۰۰ مگابیت بر ثانیه حتی در زمستان که جمعیت ایستگاه کمتر است، پاسخگوی این قبیل نیازها نیستند.
با این وجود چنین پهنای باندی می‌تواند به انتقال داده‌‌های علمی مهم و مخابره‌ی بهتر اطلاعات از قاره‌ی یخی کمک کند. اطلاعاتی که به گفته‌ی «مایک انگلند» (Mike England) با توجه به قرار داشتن در مرحله‌ی بتا، هنوز نمی‌توان درباره‌ی کاربرد دقیق آن‌ها اظهار نظر کرد.
اسپیس‌ایکس هم با آغاز این پروژه‌ی آزمایشی اعلام کرد که اکنون اینترنت این شرکت در هر هفت قاره در دسترس است و توانایی آن برای کار در مکان‌های دور افتاده مانند قطب جنوب، به لطف شبکه‌ی لیزر فضایی استارلینک صورت گرفته است.
اما واقعیت این است که هرچند اینترنت استارلینک اکنون به یک قاره‌ی دیگر راه یافته است، با نگاهی به نقشه‌ی در دسترس بودن استارلینک، متوجه می‌شویم این سرویس هنوز برای استفاده در آفریقا یا آسیا در دسترس نیست.
پوشش فعلی شبکه‌ی اینترنت استارلینک
Credit: SpaceX
در حال حاضر اسپیس‌ایکس راه‌اندازی سرویس در حداقل دو کشور در هر قاره را تا پایان در دست اجرا دارد. که شامل نیجریه، موزامبیک، ژاپن و فیلیپین می‌شوند. اگرچه ماهواره‌های این شرکت ممکن است اکنون هم قادر به ارائه‌ی خدمات در این مناطق باشند اما در عین حال، کاربران عملا هنوز در همه‌ی قاره‌ها به استفاده از شبکه‌ی استارلینک دسترسی ندارند.
همین موضوع درباره‌ی خدمات دریایی استارلینک هم صدق می‌کند، که در حال حاضر فقط در آب‌های ساحلی برخی کشورها و تنها برای مشتریان شرکتی مانند «رویال کارائیبین» (Royal Caribbean) فراهم است. با این حال، این شرکت در حال برنامه‌ریزی برای گسترش این پوشش به اکثر اقیانوس‌های جهان در اوایل سال آینده است.
پوشش گسترده‌ای که با فناوری ارتباطات لیزری میسر شده است. قبلا برای استفاده از استارلینک، یک ایستگاه زمینی باید در فاصله‌ی چند صد کیلومتری از پایانه‌های گیرنده قرار می‌داشت چون ماهواره باید هم‌زمان با دیش و ایستگاه ارتباط برقرار می‌کرد.
اکنون در حالی که کار ماهواره‌ها همچنان برقراری اتصال میان ایستگاه‌های زمینی و پایانه‌هاست، با ارتباط مستقیم ماهواره‌ها با یکدیگر، این سامانه انعطاف‌پذیرتر شده است. بدین ترتیب، اگر ماهواره‌ی متصل به یک دیش، نتواند با ایستگاه زمینی ارتباط برقرار کند، با استفاده از لیزر برای انتقال میان‌ماهواره‌ای داده‌ها، با ماهواره‌ی دیگری که می‌تواند این کار را انجام دهد ارتباط برقرار خواهد کرد.
این فناوری به‌ویژه از این جهت مهم است که اسپیس‌ایکس قصد دارد در سال ۲۰۲۳ پوشش خود را به‌طور گسترده افزایش دهد تا مجبور به ساخت ده‌ها ایستگاه زمینی اضافی نباشد. البته باید در نظر داشت که موانع نظارتی هم در این زمینه وجود دارد.
اسپیس‌ایکس برای فعالیت در هر کشوری باید مجوز طیف فرکانسی مورد استفاده را دریافت کند و بدین ترتیب نیاز به تعامل با صدها سازمان نظارتی در کشورهای گوناگون دارد. حتی این مسئله بسته به طیف‌های فرکانسی تازه ممکن است چندین بار تکرار شود. برای نمونه هم‌اکنون چالش‌هایی برای استفاده‌ی پایانه‌ها از طیف فرکانسی ۱۲ گیگاهرتز برای ۵G وجود دارد.
با این حال، اگر آزمایش در قطب جنوب با موفقیت انجام شود، نشان خواهد داد که اسپیس‌ایکس حداقل از فناوری لازم برای پوشش دورافتاده‌ترین مناطق برخوردار است. علاوه بر این توانایی فناوری ارتباطات لیزری چه درباره‌ی استارلینک و چه فناوری‌های دیگر مانند اینترنت بالنی گوگل کارایی خود را بیش از پیش اثبات خواهد کرد.