رشتههای شفاف شیشهای و پلاستیکی یا فیبر نوری اکنون بخش مهمی از تجهیزات ارتباطی زیرساختی در جهان را تشکیل داده است؛ فناوری اصلی که طی سالهای گذشته در بخش ارتباطات ثابت ایران کمتر به کار گرفته شده بود، اما در دولت سیزدهم مورد توجه ویژه دولت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفته است.
شبکه زیرساخت کشور با سرمایهگذاری دولت، بیش از ۷۰ هزار کیلومتر فیبر را برای اتصال شهرهای مختلف کشور به یکدیگر فراهم کرده، اما در داخل شهرها هنوز شبکه دسترسی یا آخرین لایه اتصال به ساختمانهای مسکونی و تجاری کشور با تجهیزات قدیمی هم وجود دارد که به شبکه مسی مشهور است؛ این شبکه بهرغم گستردگی زیاد، توانایی کمی برای سازگاری با فناوریهای جدید و استفاده از خدمات پهن باند دارد.
این در حالی است که بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی تا سال ۱۴۰۴ باید ۸۰ درصد خانوارها و ۱۰۰ درصد کسبوکارها با متوسط سرعت ۲۵ مگابیت برثانیه به پهنباند ثابت دسترسی داشته باشند و دسترسی ۲۰ میلیون خانوار و پنج میلیون کسبوکار تا سال ۱۴۰۴ به اینترنت پهنباند ثابت باید بر بستر فیبر نوری شکل گیرد.
بر همین اساس آغاز پروژه راهبردی فیبر نوری منازل و کسب و کارها از جمله اقدامات راهبردی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در یک سال آغازین فعالیتش اعلام شده است. این طرح از بهمن ماه سال گذشته آغاز شده و همچنان در مرحله اجرا قرار دارد و درصد پیشرفت آن براساس خانوارهای تحت پوشش از ۲۴ میلیون خانوار، ۸ درصد اعلام شده بود.
طبق اطلاعات اعلامی، پروژه راهبردی «فیبر نوری منازل و کسب وکارها» قرار بود تا پایان مرداد سال ۱۴۰۱ نزدیک به دو میلیون خانوار را در کشور تحت پوشش قرار دهد؛ لازم به ذکر است این عدد در ابتدای دولت سیزدهم کمتر از ۵۰۰ هزار خانوار بود.
در همین رابطه طرحهای توسعه پوشش فیبر نوری منازل و کسب و کارها FTTX، تهیه و تصویب بسته حمایتی برای توسعه ارتباطات ثابت، فراخوان مشارکت اپراتورهای ارتباطی در توسعه فیبر نوری از جمله اقداماتی است که در پیشبرد پروژه فیبر نوری منازل و کسب و کارها نقش مؤثری داشتهاند که تعدادی از آنها همچنان در مرحله اجرایی قرار دارند.
طبق این گزارش هدف گذاری انجام شده این است تا پایان دولت سیزدهم ۲۰ میلیون پوشش ایجاد شود و مردم می توانند به صورت آنلاین میزان پیشرفت پروژه را در سایت Iranfttx.ir مشاهده کنند.
مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هم در این زمینه معتقداند راهاندازی فیبر نوری یک پروژه ۱۰ ساله است، اما تلاش می شود ظرف سه یا چهار سال این کار انجام شود؛ این کار یک کار بزرگ و ملی است و همه بخشهای مختلف باید پای کار بیایند تا این کار محقق شود؛ در لایه بودجه ۱۴۰۱ هم زیرساختهایی برای این پروژه در نظر گرفته شده است بنابراین باید نهضتی شبیه به نهضت گازکشی در این زمینه در سراسر کشور راه بیفتد و همه دستگاهها پای کار بیایند تا این پروژه ملی انجام شود.
عیسی زارع پور – وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – به تازگی درباره این طرح گفته است: یکی از هفت کلان پروژه شبکه ملی اطلاعات توسعه زیرساختهای ارتباطی و فیبر نوری است ما در این حوزه جزو کشورهای انتهای لیست هستیم اما با برنامه ریزیهای صورت گرفته تا پایان دولت سیزدهم ۸۰ درصد خانوارها و کسب و کارها به فیبر نوری متصل خواهند شد که سرعت نامحدودی دارد؛ دولت منابع لازم را تامین کرده و ۸ درصد از درآمد اپراتورهای همراه به این موضوع اختصاص مییابد. سرمایه لازم تامین شده و زیرساختهای حقوقی نیز فراهم شده است.
طبق گفته وی، اکنون در ۵۱ شهر و ۱۲ استان اجرای پروژه کلید خورده است و به زودی در سراسر کشور آغاز میشود. بیش از دو میلیون خانوار تحت پوشش فیبر نوری قرار گرفتهاند و تا پایان سال این رقم دو برابر خواهد شد. برای سال آینده نیز هفت میلیون خانوار پیش بینی شده است و برای سال ۱۴۰۳، هشت میلیون خانوار در نظر گرفته شده است؛ تا پایان دولت سیزدهم ۲۰ میلیون خانوار و کسب و کار تحت پوشش فیبر نوری قرار میگیرد.