معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، فروش سهام استارت‌آپی بزرگ به شرکت‌های دیگر را نشانه بلوغ اقتصاد دیجیتالی دانست و تاکید کرد برای این اتفاق، فشار بیرونی روی استارت‌آپ‌ها وجود ندارد.

روح‌الله دهقانی فیروزآبادی در نشست خبری سالانه خود با اشاره به فروش سهام تپسی به گلرنگ، تاکید کرد معاونت علمی در ابتدا مخالف این کار بوده و پس از اصرار مالکان تپسی موافقت کرده است که این روند را تسهیل کند. او گفت تنها شرط معاونت علمی این بوده است که به لحاظ اخلاقی تعهد دهند پولی که از فروش سهام به مالکان قبلی می‌رسد را مجدداً در اقتصاد دیجیتالی سرمایه‌گذاری کنند.

فیروزآبادی وجود فشار برای فروش سهام استارت‌آپ‌ها را رد کرد و گفت: متاسفانه وقتی یک عده‌ای در زمان‌های بدی حرف‌هایی می‌زنند، من کاملاً به اکوسیستم و رسانه‌ها حق می‌دهم که احساس کنند، نکند این اتفاق (فروش سهام) ارتباطی با حرفی که گفته شده دارد.

او افزود: در جریان خرید شرکت تپسی توسط گلرنگ، آقای منشی‌پور (مدیرعامل و مالک بخشی از سهام تپسی در آن زمان) آمد پیش من و خواهش کرد که کمک کنیم این کار انجام شود. چرا؟ تحلیل ایشان این بود که من اگر بخواهم رشد کنم و کارهای جدید انجام بدهم نیاز به ابزارهایی دارم که الان گلرنگ آنها را خریده است. اگر اینها کنار هم قرار بگیرند یک غول جدید اقتصاد دیجیتالی شکل می‌گیرد. با مخالفت معاونت علمی در ابتدا و شرط گذاشتن، در نهایت توافق انجام شد.

او اضافه کرد: در مورد دیجی‌کالا هم که موضوعش مطرح است از خودشان سئوال کنید که آیا کسی به شما گفته است که این کار را انجام بدهید؟ تنها شرطی که ما گذاشته‌ایم این است که تعهد اخلاقی بدهید دریافت مالی که بابت فروش بخشی از سهام دارید را باز در اکوسیستم نوظهور مثل هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کنید.

فیروزآبادی گفت: وقتی در دنیا اعلام می‌شود که فلان شرکت را نوکیا یا متا خریده، هیچ‌کس نمی‌گوید چرا خرید. این علامت بلوغ است که اکوسیستم دارد به فضایی می‌رسد که سرمایه‌داران یا بزرگان مرتبط با اقتصاد این حوزه، وارد می‌شوند.

فیروزآبادی درباره موضع خود در جریان پلمب برخی کسب‌وکارها در سال گذشته توضیح داد: دو ویراست در این رابطه داشتم. اولی، دفاع محکم بود از اینکه نباید کسب‌وکارها را پلمب کرد. این موضع رئیس جمهوری، وزیر ارتباطات و بنده بود.

او افزود: ویراست دوم هم در این رابطه بود که آن زمان بحثی مطرح شد که اقتصاد دیجیتالی و استارت‌آپ‌ها مشکل فرهنگی و اخلاقی دارند. وقتی وارد اکوسیستم مثلا دارویی می‌شوید، جنس‌شان با دانش‌بنیان‌هایی که در اقتصاد دیجیتالی کار می‌کنند، متفاوت است. چرا؟ چون بخشی از پول اقتصاد دیجیتالی با یک جریان خارجی وارد کشور شد. عرض من این بود که اگر با این موضوع مشکل دارید، برای اینها رقیب درست کنید. راهکار این است که به جریان‌های اصیل که ایران و اسلام و انقلاب را قبول دارند فرصت بدهید برای رقابت کردن. راهش این نیست که آنها را ببندید؛ اما یک عده‌ای که بی‌ربط به این حوزه هستند، مواضعی گرفتند که فضا و تصور را مسموم می‌کنند.

او افزود: این را به عنوان تَحَدّی [به مبارزه طلبیدن] مطرح می‌کنیم. می‌گوییم کسب‌وکار را نبند. اگر می‌گویید مشکل دارد، بروید از تفکرهایی که انقلابی و اسلامی هستند حمایت کنید و رقابت ایجاد کنید. مگر می‌شود حاکمیت پول خرج کند و دیجی‌کالا بسازد. این معنی ندارد.

رصد مهاجرت نخبگان
فیبروزآبادی درباره رصد مهاجرت نخبگان و بحث‌هایی که درباره این طرح ایجاد شده است، توضیح داد: تمام کسانی که درباره مهاجرت گزارش می‌دهند، آمارهای غیر مستند دارند. ما می‌خواهیم مهاجرت را رصد کنیم و تنها جایی که آمار خروج از کشور را دارد، فراجا است. ما نمی‌خواهیم جلوی خروج کسی را بگیریم.

غزال به جای یونیکورن
او در خصوص ایجاد یونیکورن و «غزال» در حوزه اقتصاد دیجیتال نیز گفت: داشتن یونیکورن‌های زیاد به زیرساخت نیاز دارد که یکی از آنها سرمایه خطرپذیر است که کشوریی مثل ما، آلمان یا حتی کره چنین سرمایه‌ای نداریم. در مقابل شرکت‌هایی داریم که کوچک هستند اما رشد خوبی دارند. یعنی ملاک ما به جای اندازه، رشد است.

فیروزآبادی افزود: ۸۰۰ شرکت فناور در کشور داریم که همه آنها ظرفیت غزال بودن دارند. برنامه‌ای داریم که چند ماه است آغاز شده و از این شرکت‌های فناور، ۱۰۰ شرکت انتخاب شده‌اند و می‌توان گفت اینها غزال‌های ایران هستند. امیدوارم تا خرداد ماه ۱۰ شرکت از اینها به مردم معرفی شوند.

معاون علمی ریاست جمهوری درباره دسته‌بندی شرکت‌های دانش‌بنیان در دوره جدید مدیریت این معاونت نیز گفت: در دوره جدید، شرکت‌های دانش‌بنیان را نه براساس فناوری‌هایشان که براساس گردش مالی و اشتغال تخصصی که دارند دسته‌بندی کرده‌ایم و بر همین اساس از آنها حمایت می‌کنیم.

او افزود: براساس این دسته‌بندی بیش از ۷ هزار شرکت «نوپا»، ۲ هزار شرکت «نوآور» و ۸۰۰ شرکت «فناور» داریم.

او پیش‌بینی کرد با سازوکارهایی که در سال جاری تعریف شده به تعداد شرکت‌های نوپا، هزار عدد افزوده شود.

بودجه ۱۵ هزار میلیاردی
دهقانی فیبروزآبادی درباره بودجه معاونت علمی نیز گفت: در سال ۴۰۱ تصویب شد که معادل ۱۵ هزار میلیارد تومان از محل صادارت نفت به معاونت اختصاص یابد تا در پروژه‌های پیشران و اشتغال‌آفرین سرمایه‌گذاری شود. متاسفانه بخش‌نامه این کار صادر نشد و در اواخر اسفند سال گذشته جلسه سران قوا آن را تصویب کرد و در بودجه سال جاری گنجانده شد.

او اضافه کرد: در سال جاری ۷ هزار میلیارد تومان و سال آینده ۸ هزار میلیارد تومان از محل نفت اختصاص داده می‌شود که ۲۶ پروژه با همکاری معاونت علمی، دستگاه دولتی ذیربط و کنسرسیومی که در آن مورد تشکیل می‌شود، سرمایه‌گذاری خواهد شد.

اپراتور هوش مصنوعی
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهوری در خصوص هوش مصنوعی و برنامه این معاونت در رابطه با آن گفت: سال گذشته گفت‌وگوها و تعاملات زیادی انجام شد تا یک مرکز ملی توسعه هوش مصنوعی و شورای راهبری هوش مصنوعی تشکیل شود. ما مدل‌های مختلفی را از کشورهای دیگر بررسی کردیم و با ده‌ها ساعت جلسه توسط متخصصان حوزه هوش مصنوعی به این نتیجه رسیدیم که مرکز ملی هوش مصنوعی داشته باشیم که کار آن نظارت،‌ تنظیم‌گری و… است.

او گفت: در اسفندماه سال گذشته مرکز ملی هوش مصنوعی تأسیس شد و اعضای شورای ملی راهبری هوش مصنوعی معرفی شدند و جلسات متعددی با سرمایه‌گذاران دولتی و صندوق‌های بزرگ کشور انجام شد و تشکیل صندوق توسعه هوش مصنوعی با سرمایه‌گذاری ۱۰ هزار میلیاردی برنامه‌ریزی شد.

دهقانی ادامه داد: کارهای عملیاتی زیادی انجام شده و مرکز ملی هوش مصنوعی در نخستین گام یک اپراتور هوش مصنوعی ایجاد می‌کند که آن اپراتور ۳ خدمت اصلی AI as a service (AIaaS)، مراکز داده بزرگ و کتابخانه‌های بزرگ محاسباتی را ارائه می‌دهد و شرکت‌های دیگر از این سرویس‌ها استفاده می‌کنند.

او ابراز امیدواری کرد تا پایان سال به چند صد GPU دسترسی پیدا کنیم.